Wydawcy oraz dziennikarze polskich mediów – ponad 350 tytułów gazet i portali lokalnych, w ramach jednodniowej akcji protestacyjnej - wystosowali w czwartek apel do polityków, by zmienili uchwalone w Sejmie niekorzystne, w ich ocenie, przepisy prawa autorskiego i praw pokrewnych.

Szef sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu Piotr Adamowicz (KO) powiedział PAP, że "media, wydawcy, ich organizacje mają pełne prawo do protestowania". Zaznaczył jednak, że "prace w Sejmie zostały zakończone". "To, czy postulaty wydawców zostaną uwzględnione, jest pytaniem do senatorów, a nie do posłów. Prace na etapie sejmowym został zakończone, ustawa przyjęta przez Sejm jest w tej chwili w Senacie" - przypomniał.

Wiceszefowa komisji kultury Urszula Augustyn (KO) powiedziała dziennikarzom, że "zdają sobie sprawę z tego, że ta ustawa nie jest ustawą idealną".

"Nadużyciem jest, jeśli ktoś mówi, że nikogo nie słuchamy. Zorganizowaliśmy ogromne wysłuchanie. Całe pierwsze czytanie to było ponad 150 podmiotów, 150 przedstawicieli różnych organizacji medialnych, którzy dowoli wypowiadali swoje wnioski. Próbowaliśmy te wnioski pogrupować i o tym rozmawiać. Nie wszystko się w tej ustawie uda zmieścić. Nie wszystko jest na tyle już jasne, że wiemy, że trzeba to zrobić" - podkreśliła posłanka KO.

Jak dodała, "w związku z tym, że polskie państwo jest zagrożone ogromnymi karami, bo zaniedbania poprzedników są wieloletnie, musimy tę ustawę przyjąć". "Natomiast na 10 września zwołujemy Forum Prawa Autorskiego, na którym chcemy rozmawiać o kształcie tej ustawy i o tym, co w niej nie będzie funkcjonowało, co powinno być inaczej, żeby wykorzystać też doświadczenia innych" - zapowiedziała Augustyn.

Odnosząc się do arbitrażu państwa między wydawcami prasy a Big Techami, o które postuluje środowisko, oceniła, że nie jest to dobre rozwiązanie.

Według posłanki "tylko dwa albo trzy państwa europejskie korzystają z takiego arbitrażu, w tym m.in. Czesi, którzy już chcą się z tego wycofać". "W ciągu dwóch miesięcy mediom naprawdę nic się nie stanie, a jednak doświadczenia są bardzo różne" - podkreśliła Augustyn. Jej zdaniem to nie jest jednoznaczna sytuacja, by można powiedzieć, że "faktycznie wprowadzenie tej poprawki coś zmieni".

Maciej Wróbel (KO), który jest przewodniczącym sejmowej podkomisji stałej do spraw mediów i polityki audiowizualnej, powiedział PAP, że "ingerencja państwa w wolne i niezależne media budzi jego ogromne wątpliwości".

"Dziś, kiedy mamy w Polsce demokratyczny rząd, nie ma dla mediów żadnego zagrożenia. Ale wyobraźmy sobie sytuację, w której znów mamy rząd Morawieckiego i to minister Piotr Gliński (b. szef MKiDN) dzieli pieniądze od wielkich koncernów dając mediom prawicowym więcej, a liberalnym mniej. Ustawodawca chciał tego uniknąć, oddając pole do negocjacji cen organizacjom zbiorowego zarządzania, jak to dzieje się w przypadku artystów" - podkreślił poseł.

Jego zdaniem jednak, "nieprawdziwe jest twierdzenie", że ustawa w jakikolwiek sposób "pogarsza sytuację wydawców". "To wprowadzanie w błąd opinii publicznej. Nowa ustawa przyznaje wydawcom prasy nowe prawo wyłączne do eksploatacji ich publikacji online, czyli zapewnia im dodatkowe wielomilionowe przychody. Jeżeli wydawcy uzyskują nowe, własne prawo wyłączne, którego obecnie nie mają, to nie mogą twierdzić, że ich sytuacja po implementacji dyrektywy pogarsza się względem obecnej. Mało tego – dziennikarze otrzymają aż 50 proc. tych zysków jako twórcy treści, co jest ewenementem w skali Europy" - zwrócił uwagę Wróbel.

Przypomniał, że "ustawa przyznaje różnym grupom zawodowym nowe, niezbywalne prawo do tantiem z eksploatacji ich praw w internecie". "To prawo przyznano twórcom filmowym, aktorom, wykonawcom muzycznym, lektorom audiobooków itd. Żadna z ww. grup zawodowych nie oczekuje rozwiązań, których oczekują wydawcy prasy, a wszyscy oni też będą zmuszeni zmierzyć się z Big Techami, by uzyskać satysfakcjonujące tantiemy" - podkreślił poseł KO.

Dodał, że "artystów, jak i wydawców reprezentują OZZ-y (organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi - PAP)". "Wszyscy oni dysponują takim samym zespołem uprawnień i instytucji dla dochodzenia swoich roszczeń co pozostali uprawnieni. Nie pojawił się żaden racjonalny powód, aby tylko na rzecz tej jednej grupy interesariuszy tworzyć zupełnie nowe rozwiązania. Ustawa jest w poruszanym zakresie w 100-proc. zgodna z dyrektywą unijną" - zaznaczył.

"We wrześniu odbędzie się Forum Prawa Autorskiego. To doskonała okazja, by rozmawiać o tym, jak udoskonalać te przepisy, bo jak mówiłem wielokrotnie projektowana ustawa to rozwiązanie kompromisowe" - dodał Wróbel.

Akcja pod hasłem "Politycy! Nie zabijajcie polskich mediów!" ma zwracać uwagę rządzących na niekorzystną dla wydawców tytułów internetowych i drukowanych nowelizację ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, którą Sejm przyjął pod koniec czerwca. Teraz ustawą ma zająć się Senat. W senackiej komisji kultury i środków przekazu dyskusja nad nią odbędzie się 9 lipca.

"Oczekiwaliśmy wprowadzenia instrumentów mediacji między platformami i wydawcami w przypadku sporu o należne nam tantiemy, sprawiedliwej rekompensaty za ekspozycję naszych treści w sieci oraz ochrony przed ich kopiowaniem. To były nasze główne postulaty, kompletnie zignorowane przez MKiDN i Sejm" - czytamy w apelu, który w czwartek publikują media. "Apelujemy do władzy, do posłów i senatorów wszystkich opcji politycznych, by wysłuchali naszych racji i poprawili szkodliwe prawo" - dodano.

Przedstawiciele środowiska dziennikarskiego oceniają, że "oddanie tych obszarów w całości globalnym graczom technologicznym nie tylko poważnie zuboży nas jako społeczeństwo, ale może też zagrozić demokracji, jaką znamy". "Nie wolno do tego dopuścić. Politycy – zróbcie coś nie tylko dla zagranicznych gigantów technologicznych, ale też dla Polski, Polek i Polaków!" - zaapelowano.

W akcji pod egidą Izby Wydawców Prasy biorą udział niemal wszyscy wydawcy w Polsce m.in: Ringier Axel Springer Polska, Wirtualna Polska, Agora, Polska Press, Grupa ZPR Media, Gremi Media, Wydawnictwo Bauer, Infor, a także ponad 350 tytułów lokalnych, w tym te zrzeszone w Stowarzyszeniu Gazet Lokalnych i Stowarzyszeniu Mediów Lokalnych. O apelu informuje też Tvn24.pl i Polsatnews.pl. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska

ksi/ par/ amac/