"Projektowane zmiany maja charakter systemowy i zmierzają do regulowania sytuacji, w których siły zbrojne Rzeczpospolitej Polskiej będą mogły prowadzić w czasie pokoju działania mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa państwa" – przekazał podczas posiedzenia komisji sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz.

Jak dodał, aby umożliwić siłom zbrojnym RP podejmowane skutecznych działań w odpowiedzi na zagrożenie terrorystyczne z morza i powietrza, niezbędne jest dokonanie nowelizacji. "Zagrożenia atakami na infrastrukturę jest realne i może nastąpić w każdym czasie. W związku z czym niezbędne jest wprowadzenie właściwych procedur, umożliwiających m.in. użycie sił zbrojnych RP do pomocy Straży Granicznej w ochronie tej infrastruktury" – dodał Skurkiewicz.

Przepisy przewidują umożliwienie użycia sił zbrojnych przeciwko zagrożeniom terrorystycznym wobec infrastruktury energetycznej na morzu w tym: gazociągu Baltic Pipe i innych, obiektów i instalacji zapewniających dostęp do portów, morskich farm wiatrowych, podmorskich sieci elektroenergetycznych i światłowodowych. Znowelizowany został przepis uprawniający ministra obrony narodowej do wydania decyzji o zatopieniu wrogiego statku lub obiektu pływającego będącego zagrożeniem terrorystycznym. Ustawa uszczegóławia te przepisy.

Szef MON w swojej decyzji ma określać oddziały, które będą miały neutralizować zagrożenie terrorystyczne oraz środki, które mają zostać do tego użyte. Podkreślono przy tym, że rozwiązanie to jest przewidziane wyłącznie na wyjątkowe sytuacje, gdy nie będzie już żadnych innych możliwości reagowania.

W noweli przewidziano, że stosowanie niezbędnych środków przymusu bezpośredniego będzie następować w taki sposób, aby zminimalizować zagrożenie dla osób postronnych, wyrządzić możliwie najmniejszą szkodę osobom, przeciwko którym środki zostały użyte oraz ograniczyć zniszczenie wrogiego statku lub obiektu pływającego, innych statków oraz infrastruktury portowej. W nowych przepisach wskazano też, że obszar prowadzenia działań antyterrorystycznych na morzu ma zostać rozszerzony na całość polskich obszarów morskich.

Ustawa reguluje też postępowanie w przypadku ataku terrorystycznego z użyciem obcego cywilnego statku powietrznego. Przewidziano, że będzie można go zniszczyć. Nowela zakłada też, że na terenie basenu portowego w Świnoujściu powstanie stała baza Straży Granicznej.

W ocenie senackich legislatorów przepisy art. 27 ust. 1 i 7 ustawy o ochronie żeglugi i portów morskich budzą wątpliwości co do zgodności z art. 30 i art. 38 Konstytucji, w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji w zakresie, jakim przewidują uprawnienie ministra obrony narodowej do podjęcia decyzji o zatopieniu statku lub obiektu pływającego użytego jako środek ataku również w przypadku, gdy na jego pokładzie znajdują się pasażerowie oraz inne osoby, które nie zamierzają użyć tego statku lub obiektu jako środku ataku.

Mec. Piotr Magda z Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu proponował ograniczenie możliwości podjęcia decyzji o zatopieniu statku lub obiektu do sytuacji, w których nie posiada on żadnych osób na pokładzie albo na jego pokładzie znajdują się wyłącznie osoby zamierzające użyć go jako środka ataku.

Odnosząc się do tych argumentów Skurkiewicz podkreślił, że "MON stoi na stanowisku, że projektowane przepisy wypełniają wytyczne określone w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 września 2008 r., na które powołuje się biuro legislacyjne Senatu". Dodał, że kwestionowany przepis dotyczący możliwości zatopienia statku lub obiektu pływającego obowiązuje już obecnie w dzisiejszych przepisach prawa i jest wyłącznie w tej ustawie doprecyzowany.

Jak zastrzegł, jest to regulacja, która jest przewidziana na wyjątkowe sytuacje, w których państwo polskie nie będzie dysponowało żadnymi innymi możliwościami jej rozwiązania.

"To nie są standardowe działania, które możemy już teraz przewidzieć” - zaznaczył. "Ja mam nadzieję, że te przepisy nigdy nie będą przez nikogo użyte, nigdy nie będą wcielone w życie" - powiedział.

Komisja przyjęła pięć poprawek zgłoszonych przez biuro legislacyjne, dotyczących zasad techniki prawodawczej. (PAP)

misz/ mmu/