W nocy z 4 na 5 czerwca 1992 r. Sejm uchwalił wotum nieufności dla rządu Jana Olszewskiego. Bezpośrednią przyczyną stała się sprawa lustracji przeprowadzanej na mocy uchwały sejmowej przez Antoniego Macierewicza, wówczas szefa MSW.

Podczas konferencji, w której udział wzięli m. in. wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska i członkowie rządu Jana Olszewskiego, wiceprezes PiS Antoni Macierewicz, który był ministrem spraw wewnętrznych w latach 1991-1992 i ministrem obrony narodowej w latach 2015-2018, podkreślił, że "dzisiejsza rocznica ma szczególne znaczenie".

"Ta formacja polityczna, którą stworzył rząd Jana Olszewskiego, do dzisiaj nie tylko działa, ale tworzy największą partię polityczną w Polsce, czyli Zjednoczoną Prawicę" – dodał.

Antoni Macierewicz przypomniał również, że "głównym zadaniem rządu Jana Olszewskiego było wyzwolenie kraju z gęstej sieci politycznych, wojskowych, gospodarczych i personalnych uzależnień od Związku Sowieckiego i jego spadkobiercy – Federacji Rosyjskiej".

"To miało zapewnić Rzeczypospolitej Polskiej stałe podstawy bezpieczeństwa poprzez przyłączenie do NATO i zawarcie sojuszu ze Stanami Zjednoczonymi. Ten rząd wskazywał także na odbudowę i umocnienie Ukrainy, Białorusi oraz państw bałtyckich, aby wraz Polską stworzyły dzisiejszą wschodnią flankę NATO" – podkreślił.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w styczniu 1992 r. i szef Urzędu Ochrony Państwa od lutego do czerwca 1992 r. dr Piotr Naimski zaznaczył, że "Jan Olszewski był premierem, który stworzył rząd wybrany w pierwszych prawdziwych wyborach jesienią 1991 r".

"W swoim programie sięgnął do istoty rzeczy – postanowił złamać okrągłostołowe porozumienia i wyprowadzić Polskę do rzeczywistej niepodległości" – przypomniał. "Polska na tej drodze wciąż jest" – dodał.

Minister obrony narodowej w latach 1991-1992 Jan Parys wskazał, że "wiele osób uważa, że tamta noc sprzed 31 lat była momentem przełomowym i miała skutki dla dalszej polskiej historii". "4 czerwca 1991 r. opadły maski" – dodał.

"Ta nocna zmiana była dramatem dla polskiego społeczeństwa, ponieważ Polska pozostała w rękach agentury. Zaczęliśmy się cofać, iść zygzakiem. Nie dało się bowiem budować niepodległej Polski, kiedy w elicie władzy była rosyjska agentura" – podkreślił.

Powiedział, że w swoim testamencie Jan Olszewski "pokazał, że nie należy żyć dla siebie. Nauczył nas, że mamy pracować dla Polski, bo to ona jest prawdziwym dobrem wspólnym"

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki zaznaczył, że osobiście nie znał premiera Jana Olszewskiego, zatem działalność rządu Jana Olszewskiego może "oceniać bez emocji".

"Gdy przyglądam się temu, co wydarzyło się z nocy z 4 na 5 czerwca 19912 r., to jestem przekonany, że większość Polaków straciło wtedy nadzieję. Parafrazują znane słowa, 4 czerwca 1989 r. w Polsce nie skończył się komunizm" – zaznaczył.

"Nadzieję na zmianę przyniósł październik 1991 r. i pierwsze wolne wybory. Wyłoniły one pierwszego premiera polskiej wolności – Jana Olszewskiego, który był świadom zagrożeń dla niepodległości Polski, a swoim życiorysem dawał rękojmię wykonania tych zadań" – powiedział prezes IPN. "Stoi przed nami wielkie zobowiązanie. Nie możemy zapomnieć o rządzie premiera Jana Olszewskiego oraz o nocnej zmianie" – zaznaczył.

Dyrektor Wojskowego Biura Historycznego prof. Sławomir Cenckiewicz podkreślił, że "w zasadzie to wszystko", co w życiu jako historyk robił i wciąż robi, "jest inspirowane imperatywem antykomunizmu oraz prawdy, który w życiu publicznym pojawił się za sprawą rządu Jana Olszewskiego".

Krzysztof Wyszkowski, współtwórca Wolnych Związków Zawodowych i doradca premiera Jana Olszewskiego, zaznaczył, że "rząd Jana Olszewskiego był jednym z najważniejszych faktów w historii".

Stanowisko Jana Olszewskiego wobec lustracji i dekomunizacji przybliżyła dr Justyna Błażejowska, autorka książki "Ta historia wciąż trwa. Wspomnienia Jana Olszewskiego".

W czasie konferencji wiceprezes PiS Antoni Macierewicz przedstawił także projekt stanowiska członków rządu premiera Jana Olszewskiego wobec sytuacji towarzyszącej przyjęciu przez Sejm ustawy o powołaniu Państwowej Komisji ds. Badania Wpływów Rosyjskich na Bezpieczeństwo Wewnętrzne RP w latach 2007-2022.

"Atmosfera histerii oraz kampania dezinformacyjna w związku z przyjęciem przez rząd tej ustawy są analogiczne do fali kłamstw i nienawiści rozpętanej 31 lat temu wobec lustracji ujawniającej agenturą rosyjską" – głosi m.in. projekt stanowiska.(PAP)

Autorka: Anna Kruszyńska

akr/ joz/