Radio Opole » Kraj i świat
2022-09-23, 14:00 Autor: PAP

Mazowieckie/ Pięć schronów tzw. Przedmościa Warszawskiego w rejestrze zabytków

Do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego trafiły unikatowe obiekty budownictwa obronnego z czasów I wojny światowej, wykorzystywane również w trakcie działań zbrojnych II wojny, położone w Józefowie (gm. Józefów, pow. otwocki) - poinformował w piątek mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków prof. Jakub Lewicki.

Prawną ochroną konserwatorską objęto pięć schronów żelbetowych (ich części nadziemne i podziemne), wybudowanych w latach 1915-1918. Schrony były częścią tzw. Przedmościa Warszawskiego.


"Wpisane do rejestru zabytków województwa mazowieckiego schrony stanowią elementy fortyfikacji i umocnień Przedmościa Warszawskiego (Brückenkopf Warschau), wzniesionego podczas I wojny światowej przez armię niemiecką, w celu osłonięcia Warszawy od wschodu na wypadek rosyjskiej ofensywy" - przekazał konserwator. Zaznaczył, że należące do Przedmościa Warszawy pozycje obronne typu półstałego (fortyfikacje polowe wzmocnione budowlami z żelbetu) ciągnęły się od Ryni nad Narwią do miejscowości Nadbrzeż nad Wisłą.


Wskazał, że na linię obrony składały się żelbetowe schrony - dla piechoty, obserwatorów artylerii, ciężkich karabinów maszynowych (ckm) – a także liczne półtrwałe ukrycia z blachy falistej, uzupełnione rowami strzeleckimi i dobiegowymi oraz pasami przeszkód z drutu kolczastego.


Władze wojskowe po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w końcu lipca 1920 r., w obliczu sowieckiej ofensywy postanowiły wykorzystać fortyfikacje niemieckie jako drugą linię obrony. Niektóre ze schronów były wykorzystywane także w kampanii wrześniowej w 1939 r. Obsadzona została w tym czasie m.in. linia umocnień Przedmościa Warszawskiego w rejonie Beniaminów – Zielonka. "Ważną strategiczną rolę w historii militarnych działań m.in. w walkach we wrześniu 1939 r. (most przez Wisłę i umocnienia w jego rejonie) oraz w 1944 r. pełnił także odcinek Józefów – obecnie jedyny częściowo czytelny na całej długości fragment pozycji Przedmościa Warszawskiego" - podkreślił prof. Lewicki.


Do rejestru zabytków zostały wpisane położone w Józefowie: schron żelbetowy (obserwacyjny) z 1916 r. - wykonany w odmianie z przedsionkiem na planie zbliżonym do litery "L"; schron żelbetowy (stanowisko obserwacyjne oraz schron bojowy) z 1916 r. - stanowisko obserwacyjne jest prawdopodobnie częścią większej budowli o nieustalonej formie (przypuszczalnie schronu-podwalni - dużego schronu biernego ze stanowiskiem obserwacyjnym, wbudowanego w wał forteczny), obiekt położony jest u podnóża wydmy. Kolejne schrony to żelbetowe stanowisko obserwacyjne oraz schron bojowy z 1916 r. - obiekt skierowany na wschód (mógł ostrzeliwać czołowo przedpole w kierunku doliny Świdra i mostu kolejowego), zachowany w całości, ze śladami późniejszych adaptacji i przekształconym nasypem; żelbetowy schron obserwacyjny położony na płaskim terenie w pobliżu punktu oporu na tzw. Górce Reiswassera - skierowany został na wschód, w kierunku Świdra i mostu kolejowego, wykonany został na planie zbliżonym do litery "T", pierwotny nasyp maskujący został całkowicie usunięty, a teren wokół schronu splantowany. Ostatni obiekt wpisany do rejestru to żelbetowy schron obserwacyjny, który miał za zadanie kontrolować przedpole od strony Świdra. Wykonany został w odmianie z przedsionkiem, na planie zbliżonym do litery "L". Zachowany w całości, oprócz nasypu, znajduje się obecnie w pasie drogi gminnej.(PAP)


Autorka: Marta Stańczyk


mas/ akub/


Kraj i świat

2024-07-31, godz. 21:30 Trzaskowski: przesłanie Powstania Warszawskiego jest ważne dla całej Europy (krótka4) Musimy myśleć o przyszłości - jak być silni razem w Unii Europejskiej, jak razem odstraszać. Przesłanie Powstania Warszawskiego jest ważne i aktualne nie… » więcej 2024-07-31, godz. 21:30 CIS: Senat przyjął ustawę wprowadzającą tzw. rentę wdowią (komunikat) - Centrum Informacyjne Senatu zawiadamia: 31 lipca br. Senat poparł bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych… » więcej 2024-07-31, godz. 21:20 Piłkarska LM - Bodoe/Glimt potencjalnym rywalem Jagiellonii w 3. rundzie eliminacji Piłkarze FK Bodoe/Glimt awansowali do 3. rundy eliminacji Ligi Mistrzów, gdzie będę rywalami Jagiellonii Białystok, jeżeli mistrz Polski poradzi sobie z… » więcej 2024-07-31, godz. 21:20 Zakopianka/ Samochód stanął w płomieniach; jezdnia zablokowana Na dwupasmowym odcinku zakopianki na wysokości Krzeczowa, na jezdni w kierunku Zakopanego w środę wieczorem zapalił się samochód, ciągnący przyczepę kempingową… » więcej 2024-07-31, godz. 21:20 Prezydent Niemiec: nie wolno nam zapomnieć o Powstaniu Warszawskim (krótka3) Polacy nigdy nie zapomną o Powstaniu Warszawskim, a Niemcom nie wolno nigdy o nim zapomnieć - powiedział prezydent RFN Frank-Walter Steinmeier podczas uroczystości… » więcej 2024-07-31, godz. 21:20 Piłkarska LK - trener FC Ryga: musimy się skupić na boisku Trener FC Ryga Simo Valakari przed rewanżowym meczem drugiej rundy eliminacji Ligi Konferencji ze Śląskiem we Wrocławiu przyznał, że jego zespół czeka… » więcej 2024-07-31, godz. 21:10 Senat poparł wraz z poprawkami ustawy reformujące Trybunał Konstytucyjny Senat poparł w środę dwie ustawy mające zreformować Trybunał Konstytucyjny, m.in. odpolitycznić tę instytucję poprzez wprowadzenie większości 3/5 głosów… » więcej 2024-07-31, godz. 21:10 Paryż/pływanie - 100 m st. dowolnym kobiet (wyniki) Wyniki pływackiego wyścigu na 100 m st. dowolnym kobiet: 1. Sarah Sjoestroem (Szwecja) 52,16 2. Torri Huske (USA) 52,29 3. Siobhan Haughey (Hongkong) 52,33… » więcej 2024-07-31, godz. 21:10 Paryż/gimnastyka sportowa - wielobój mężczyzn (wyniki) Wyniki wieloboju gimnastycznego mężczyzn: 1. Shinnosuke Oka (Japonia) 86,832 pkt 2. Boheng Zhang (Chiny) 86,599 3. Ruoteng Xiao (Chiny) 86,364 4. Ilja Kowtun… » więcej 2024-07-31, godz. 21:10 Paryż/pływanie - 200 m st. motylkowym mężczyzn (wyniki) Wyniki pływackiego wyścigu na 200 m st. motylkowym mężczyzn: 1. Leon Marchand (Francja) 1.51,21 2. Kristof Milak (Węgry) 1.51,75 3. Ilya Kharun (Kanada)… » więcej
73747576777879
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »