We wtorek sekretarz generalny Sojuszu Jens Stoltenberg poinformował, że Turcja zgodziła się poprzeć członkostwo Finlandii i Szwecji w NATO w zamian za obietnicę wsparcia w walce z kurdyjską organizacją terrorystyczną PKK. Dodał, że w środę przywódcy państw NATO podejmą oficjalną decyzję o zaproszeniu Szwecji i Finlandii do członkostwa w NATO.

W Programie Pierwszym Polskiego Radia wiceszef MON uznał zgodę Turcji na rozszerzenie NATO za najważniejszą wtorkową informację, gdyż - jak mówił - "to była największa obawa". Przypomniał też o wtorkowej decyzji polskiego rządu ws. wyrażenia zgody na podpisanie protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego w sprawie akcesji Szwecji i Finlandii. "Więc jest to na pewno wielki sukces Sojuszu Północnoatlantyckiego i rozszerzamy się o Szwecję i Finlandię" - podkreślił.

Za "absolutnie przełomową" uznał też decyzję o 7,5-krotnym zwiększeniu sił szybkiego reagowania NATO, czyli z 40 tys. do 300 tys. żołnierzy, o czym Stoltenberg poinformował w poniedziałek. "To jest gigantyczny wzrost i tutaj muszą być zaangażowane wszystkie kraje Sojuszu Północnoatlantyckiego. To nie jest tak, że cały ciężar wezmą na siebie Stany Zjednoczone, czy Wielka Brytania, czy Polska na wschodniej flance, jako ten największy kraj (na tej flance)"- zaznaczył.

Skurkiewicz zwrócił uwagę, że siły szybkiego reagowania "są posadowione w poszczególnych krajach i one są przygotowane do użycia w swoich krajach na różnych teatrach". "I każdy kraj ma swoją tak zwaną szpicę, która jest gotowa do użycia w ciągu odpowiednio krótkiego czasu" - sprecyzował.

W kontekście wzmacniania wschodniej flanki, "zaskakujące" było zdaniem wiceministra stanowisko Niemiec. Zaznaczył, że "Niemcy, jako jeden z pierwszych krajów, zadeklarowały wzmocnienie swojej obecności na Litwie".

Skurkiewicz potwierdził, że w Polsce "realnie jest około 12 tys. żołnierzy amerykańskich plus żołnierze wojsk sojuszniczych". Według niego świadczy to o "sporym" zaangażowaniu krajów członkowskich. "Ale liczymy, że będzie jeszcze większe" - dodał. Wspomniał, że w razie zagrożenia, do Polski może przybyć w ciągu "do kilku dni" nawet kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy sojuszników.

"Dzisiaj zdajemy sobie sprawę, i NATO sobie zdaje sprawę, że największe zagrożenie to jest wschód Europy, ta wschodnia flanka NATO. To zwiększenie obecności wojsk sojuszniczych, zwiększenie obecności wojsk amerykańskich jest kluczowe" - zaznaczył wiceszef MON.

W tym kontekście odniósł się do oczekiwanego uznania Rosji za przeciwnika. "Jeżeli rzeczywiście w dokumentach strategicznych Sojuszu Północnoatlantyckiego, na szczycie NATO w Madrycie zostanie podjęta decyzja o tym, że Rosja nie będzie już traktowana jako partner, tylko jako przeciwnik, jako zagrożenie dla pokoju, to też będzie jednoznacznie wskazywało, że działania państw sojuszniczych muszą być adekwatne do dokumentów strategicznych" - zauważył wiceminister.

Skurkiewicz był też pytany o sytuację wokół przesmyku suwalskiego oraz postawę władz Białorusi wobec Ukrainy i Litwy. W jego ocenie, przesmyk suwalski rzeczywiście jest "miękkim podbrzuszem" NATO, jednak "na szczęście" w tym regionie nie widać niepokojących "ruchów". "Białoruś, choć popełnia wiele błędów, szczególnie w kontekście wojny na Ukrainie, to tutaj nie wydaje mi się, aby Białoruś chciałaby zaatakować" - powiedział.

Na uwagę, że to Rosja mogłaby zaatakować, wiceminister przyznał, że tak mogłoby się stać, jednak nastąpiłoby to "nie z terytorium swojego, tylko z terytorium Białorusi bądź z obwodu królewieckiego (kaliningradzkiego)". "Więc dzisiaj jest to absolutnie zagrożenie wręcz kolejną wojną, bo to jest naruszenie integralności jednego z państw sojuszniczych. W tym momencie z automatu jest uruchomiony artykuł 5. Traktatu Waszyngtońskiego, gdzie państwa sojusznicze występują w obronie tego, które zostało zaatakowane" - podkreślił.

Dopytywany, czy "grozi atak Białorusi na Ukrainę", czego obawiają się Ukraińcy, Skurkiewicz przyznał, że "oczywiście ta obawa jest cały czas". Jednocześnie dodał, że "reżim Łukaszenki, Białoruś powinna być traktowana na równi z Rosją, co do agresji na Ukrainę".

"Nie byłoby Irpienia, nie byłoby Buczy, nie byłoby Hostomla, gdyby nie zgoda Łukaszenki, aby w Białorusi stacjonowały wojska rosyjskie, aby z lotnisk białoruskich startowały samoloty, aby wyrzutnie rakiet posadowione były na ziemi białoruskiej, aby szpitale białoruskie leczyły rosyjskich rannych żołnierzy. Rosja użyła instrumentalnie Białorusi, ale Białoruś dzisiaj powinna być traktowana na tych samych zasadach, co Rosja" - oświadczył Skurkiewicz.

Podczas zaplanowanego do 30 czerwca szczytu NATO z udziałem m.in. prezydenta USA Joe Bidena, prezydenta Polski Andrzeja Dudy i przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen, ma zostać przyjęta nowa Koncepcja Strategiczna, czyli kluczowy dokument, który będzie zawierał cele i zadania Sojuszu na najbliższą dekadę. Polskę na szczycie reprezentują także szef MON Mariusz Błaszczak i szef MSZ Zbigniew Rau.(PAP)

Autor: Mieczysław Rudy

rud/ par/