Dziś jest piątek, sto siedemdziesiąty piąty dzień roku. Wschód słońca o godz. 4.14, zachód o 21.01. Imieniny obchodzą: Danuta, Jan, Janina, Emilia, Romuald, Romuald, Wilhelm, Janusz

# # #

972 - Pod Cedynią wojska Mieszka I i jego brata Czcibora pokonały oddziały niemieckie margrabiego Hodona.

1390 - W Kętach urodził się Jan Kanty, teolog, filozof, profesor Akademii Krakowskiej; kanonizowany w 1767 r.

1621 - W Raciborsku w okolicach Krakowa urodził się Jan Andrzej Morsztyn, poeta epoki baroku; podskarbi wielki koronny (1668-1683), przywódca stronnictwa profrancuskiego; w opozycji wobec króla Jana III Sobieskiego; oskarżony o zdradę stanu wyemigrował do Francji.

1768 - W Wersalu zmarła Maria Leszczyńska, córka króla Stanisława Leszczyńskiego i Katarzyny Opalińskiej; królowa Francji (1725-1768) - żona Ludwika XV.

1838 - W Krakowie urodził się Jan Matejko, najwybitniejszy przedstawiciel polskiego malarstwa historycznego w XIX w.; autor m.in. obrazów "Bitwa pod Grunwaldem", "Kazanie Skargi", "Hołd pruski", "Sobieski pod Wiedniem", "Reytan na sejmie warszawskim 1773 roku", "Unia lubelska", "Stańczyk", "Batory pod Pskowem", "Konstytucja 3 Maja", "Kościuszko pod Racławicami", a także cyklu "Poczet królów i książąt polskich".

1860 - W Olszanie koło Korsunia urodził się Jan Stanisławski, malarz, reprezentant polskiego modernizmu.

1866 - W Kraju Zabajkalskim na Syberii wybuchło powstanie polskich zesłańców, którzy trafili tam po Powstaniu Styczniowym.

1900 - W Bezwodnem koło Wołkowyska urodził się Rafał Lemkin, polski prawnik, pochodzenia żydowskiego, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie; twórca pojęcia "ludobójstwa"; jego prace z zakresu prawa karnego i międzynarodowego stały się m.in. podstawą aktu oskarżenia przeciwko nazistom w Procesie Norymberskim; opracował Konwencję w sprawie Zapobiegania i Karania Zbrodni Ludobójstwa, przyjętą w 1948 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ; wykładał prawo na Uniwersytecie Yale; autor książki "Rządy państw Osi w okupowanej Europie".

1902 - W Tomaszowie Mazowieckim urodziła się Lidia Ciołkosz, z domu Cahn, historyczka, działaczka socjalistyczna, od 1979 r. przewodnicząca PPS na Obczyźnie.

1905 - W Pernitz w Austrii zmarł Kazimierz Kelles-Krauz, działacz PPS, teoretyk socjalizmu niepodległościowego.

1916 - W Rogaczewie urodziła się Lidia Wysocka, aktorka, piosenkarka, reżyser, założycielka kabaretu literacko-artystycznego "Wagabunda".

1926 - Papież Pius XI mianował Augusta Hlonda arcybiskupem gnieźnieńskim i poznańskim, prymasem Polski.

1936 - W Łodzi urodził się Andrzej Kostenko, operator filmowy, reżyser.

1937 - W Łodzi urodził się Erazm Ciołek, fotografik, fotoreporter, autor zdjęć dokumentujących wydarzenia związane z powstaniem Solidarności, stanem wojennym i pielgrzymkami Jana Pawła II do Polski.

1941 – Wojna niemiecko-sowiecka: siły niemieckie zajęły Przemyśl i Wilno.

1942 - We Lwowie oddziały SS zamordowały 6-8 tys. Żydów, mieszkających poza terenem getta.

1943 - Niemcy rozpoczęli drugą fazę masowych wysiedleń ludności polskiej z terenów Zamojszczyzny; w ciągu kilku miesięcy 1942 i 1943 r. z około 300 wsi wypędzili ponad 100 tys. mieszkańców, w tym ok. 30 tys. dzieci, częściowo przeznaczonych do germanizacji.

1943 - W ruinach warszawskiego getta Niemcy zamordowali około 220 więźniów Pawiaka.

1946 - We wsi Piotrówek na Mazowszu w wyniku obławy oddziałów m.in. KBW i UB zginął legendarny dowódca oddziałów partyzanckich Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" na Lubelszczyźnie mjr Marian Bernaciak ps. Orlik.

1950 - W Bogatyni urodził się Ryszard Pawłowski, taternik, alpinista, himalaista; zdobywca dziesięciu ośmiotysięczników, jako jedyny Polak pięciokrotnie stanął na szczycie Mont Everestu.

1963 - W Paczkowie na Opolszczyźnie urodził się Paweł Kukiz, muzyk, wokalista, autor tekstów, lider zespołu Piersi; w maju 2015 r. wystartował w wyborach na prezydenta RP, zajmując w nich trzecie miejsce - uzyskał 20,8 proc. głosów; po jesiennych wyborach parlamentarnych w 2015 r. wszedł do Sejmu jako lider ugrupowania Kukiz'15.

1973 - W Warszawie zmarł prof. Stanisław Herbst, badacz dziejów nowożytnych, historyk wojskowości, varsavianista.

1976 - W transmitowanym przez radio i telewizję wystąpieniu sejmowym premier Piotr Jaroszewicz przedstawił informację na temat planowanej podwyżki cen detalicznych, która miała wejść w życie 28 czerwca; ceny mięsa wzrosnąć miały średnio o 69 proc., masła i serów o 50 proc., a cukru o 100 proc.; podwyżka wywołała falę strajków i protestów robotniczych.

1990 - Na Uniwersytecie Warszawskim odbyło się posiedzenie Komitetu Obywatelskiego, podczas którego doszło do ostrego sporu pomiędzy przewodniczącym NSZZ "Solidarność" Lechem Wałęsą i jego zwolennikami a stronnikami premiera Tadeusza Mazowieckiego; w wyniku konfliktu KO opuściła grupa 63 osób, zwolenników Mazowieckiego.

2004 - Sejm udzielił wotum zaufania rządowi Marka Belki.

2005 - We Lwowie z udziałem prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego oraz prezydenta Ukrainy Wiktora Juszczenki uroczyście otwarto odbudowany Cmentarz Obrońców Lwowa (Cmentarz Orląt), zdewastowany w czasach Związku Sowieckiego.

2008 - W Warszawie zmarł Józef Szajna, scenograf, reżyser teatralny, scenarzysta, teoretyk teatru, malarz i grafik; więzień KL Auschwitz, gdzie dwukrotnie trafił do bloku śmierci, i obozu w Buchenwaldzie; doświadczenia obozowe i wojenne obecne są w całej jego twórczości; międzynarodowe uznanie przyniosły mu "Reminiscencje" - niemy spektakl teatralny, poświęcony pomordowanym w czasie niemieckiej okupacji artystom krakowskiej ASP.

2010 - We Wrocławiu zmarł Kazimierz Paździor, bokser, złoty medalista olimpijski z Rzymu.

2010 - W Gdyni zmarł Leszek Wiktorowicz, kapitan żeglugi wielkiej, przez 25 lat był komendantem "Daru Młodzieży", żaglowca gdyńskiej Akademii Morskiej.

# # #

Dla ponad 4,7 mln uczniów kończy się dziś rok szkolny 2021/2022. Wśród nich jest ok. 244 tys. uczniów z Ukrainy, którzy trafili do polskich szkół po ataku Rosji na Ukrainę. Część z nich uczyła się w klasach z polskimi rówieśnikami, a część w oddziałach przygotowaczych.

Blisko 400 tys. uczniów klas I szkół podstawowych odbierze dziś swoje pierwsze świadectwa szkolne.

Minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek weźmie udział w uroczystym zakończeniu roku szkolnego 2021/2022 w I Katolickim Liceum Ogólnokształcącym im. Świętej Rodziny w Siedlcach w województwie mazowieckim.

dsr/

# # #

Dziś przypada uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa. Jest to święto ruchome, obchodzone zawsze w piątek po oktawie uroczystości Bożego Ciała.

Centralne obchody uroczystości odbędą się w piątek o godz. 18 w bazylice Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie. Mszy św. przewodniczyć będzie metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski.

Kult Serca Jezusa znany był już od średniowiecza, ale rozpowszechnił się w Kościele katolickim i został oficjalnie uznany pod wpływem objawień, które w latach 1673-1675 miała św. Małgorzata Maria Alacoque z klasztoru sióstr wizytek w Paray-le-Monial (Francja).

Święto Najświętszego Serca Jezusa zatwierdził 6 lutego 1765 roku, papież Klemens XIII, na początku m.in. dla Królestwa Polskiego, jako odpowiedź na prośby polskich biskupów. Pius IX w 1856 r. rozszerzył je na cały Kościół.

W uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa przypada również ustanowiony w 1995 roku przez papieża Jana Pawła II Światowy Dzień Modlitwy o Uświęcenie Kapłanów.

iżu/

# # #

Dzisiaj prezydent Andrzej Duda, na uroczystości w Pałacu Prezydenckim, powoła Radę ds. rodziny, edukacji i wychowania. Będzie ona ósmą radą działającą w ramach Narodowej Rady Rozwoju.

Wiceszef Kancelarii Prezydenta Piotr Ćwik - uzasadniając potrzebę powołania Rady - podkreślił, że wsparcie rodzin i młodego pokolenia to jeden z priorytetów prezydentury Andrzeja Dudy.

Zapowiedział, że Rada będzie liczyła kilkanaście osób i będzie zrzeszała przedstawicieli środowiska naukowego, a także działaczy organizacji społecznych. Przewodniczącym będzie jeden z doradców prezydenta.

kos/

Newsroom PAP