Podczas dyskusji w ramach Forum Biznesowego podczas 7. szczytu Inicjatywy Trójmorza w Rydze prezydent przypominał historię powstania tego formatu. Przypomniał, że w 2015 r. ówczesna prezydent Chorwacji Kolinda Grabar-Kitarović zaproponowała mu współpracę w obszarze dostaw gazu, która następnie przerodziła się we współpracę między krajami Europy Centralnej w obszarach infrastruktury drogowej, kolejowej i energetycznej.

Duda stwierdził, że obecna sytuacja w regionie i wywołana przez Rosję wojna na Ukrainie pokazują, jak ważna jest współpraca Inicjatywy Trójmorza w obszarze infrastruktury energetycznej.

Prezydent przypomniał w tym kontekście, że pod koniec kwietnia Rosja wstrzymała dostawy błękitnego paliwa do Polski, która nie chciała dostosować się do dekretu Putina i nie zgodziła się na płatność za gaz w rublach poprzez Gazprombank. "Ale mieliśmy już internkonektory z Litwą, z Niemcami, mamy prawie ukończony interkonektor ze Słowacją, które zapewniają nam bezpieczeństwo gazowe" – powiedział Duda.

Wiceprzewodnicząca ukraińskiej Rady Najwyższej (parlamentu) Ołena Kondratiuk odniosła się do podjętej w poniedziałek decyzji o przyznaniu Ukrainie statusu partnera uczestniczącego Inicjatywy Trójmorza. "Otrzymaliśmy dzisiaj bardzo pozytywny sygnał dla Ukrainy dzięki prezydentowi RP Andrzejowi Dudzie. Bardzo miło jest słyszeć, że Ukraina rozpatrywana jest jako partner Trójmorza" – powiedziała.

"Chciałabym jednak, byśmy mówili dzisiaj o tym, że Ukraina jest częścią Europy i to właśnie w Europie trwa obecnie największa wojna od czasów II wojny światowej" – wskazała.

Jak dodała, każdego dnia rosyjska agresja powoduje wielkie szkody na Ukrainie. "To straty w infrastrukturze cywilnej i przemysłowej" – zaznaczyła. "Nasze miasta przekształcają się w popiół, niektóre z nich zniszczone są w 80-90 procentach" – dodała.

Kondratiuk poinformowała, że według ekspertów obecnie szkody na Ukrainie są wyceniane na ok. 600 mld euro i suma ta rośnie każdego dnia.

Prezydent Litwy Gitanas Nauseda został zapytany o zakaz tranzytu niektórych rosyjskich towarów do Kaliningradu przez terytorium litewskie. "To nie są narodowe sankcje nałożone na Rosję. Jest to implementacja sankcji UE" - zaznaczył.

Jak dodał, "dotyka to 40-50 proc. łącznej produkcji transportowanej przez terytorium Litwy". Ocenił, że "Rosja bardzo nerwowo zareagowała na tę decyzję, próbuje zrozumieć, jaka jest obecna sytuacja" - kontynuował.

Zaznaczył, że jedynym motywem strony litewskiej jest implementacja sankcji nałożonych na poziomie UE.

Nauseda również wyraził przekonanie, że Inicjatywa Trójmorza będzie ogrywać coraz większą rolę ze względu na pomoc dla napadniętej przez Rosję Ukrainy.

Z Rygi Aleksandra Rebelińska i Natalia Dziurdzińska (PAP)

ndz/ reb/ tebe/