Projekt ma usprawnić finansowanie programu budownictwa socjalnego i komunalnego, obejmującego bezzwrotne finansowe wsparcie z budżetu państwa udzielane głównie jednostkom samorządu terytorialnego i organizacjom pożytku publicznego na rozwój budownictwa zaspokajającego potrzeby mieszkaniowe osób o niższych dochodach. Zgodnie z projektem Bank Gospodarstwa Krajowego będzie mógł zawierać umowy finansowego wsparcia z beneficjentami w ramach limitu wydatków ustalonego na dany rok budżetowy. Projekt przewiduje też nowe źródło finansowania programu – ze sprzedaży skarbowych papierów wartościowych.

Podczas drugiego czytania sprawozdawca projektu Anna Paluch (PiS) podkreśliła, że projekt wprowadza zmiany do 25 ustaw. Jak poinformowała, projekt przewiduje m.in. możliwość zaktualizowania kwoty wsparcia z Funduszu Dopłat o maksymalnie 20 proc. wartości przedsięwzięcia mieszkaniowego w sytuacji wzrostu kosztów.

W przypadku niezrealizowania przez SIM (Społeczną Inicjatywę Mieszkaniową) usługi publicznej zgodnie z umową zawartą z gminą będzie następował zwrot środków do Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa lub Funduszu Dopłat – wskazała Paluch. Środki niewykorzystane gmina będzie mogła przeznaczyć na inne przedsięwzięcia mieszkaniowe.

W ustawie o Krajowym Zasobie Nieruchomości wprowadzono zmiany dotyczące sprawozdawczości finansowej KZN, ograniczono też liczbę członków rad nadzorczych SIM wskazywanych przez KZN i doprecyzowano przepisy o ich wynagrodzeniu. "Umożliwiono też przekazywanie gminie przez KZN nieruchomości w celu zbycia jej na zasadach ustawy lokal za grunt i włączono powiaty w mechanizmy działania ustawy lokal za grunt" - powiedziała Paluch.

W ustawie o ochronie praw lokatorów zaproponowano możliwość wydłużenia przez gminy w drodze uchwały (ponad ustawowe 3 miesiące) okresu, za który osoby ubiegające się o lokal z gminnego zasobu mieszkaniowego zobowiązane będą wykazać w deklaracji wysokość dochodu. Wprowadzono też zmiany do ustawy covidowej przywracające normalne funkcjonowanie zebrań i zgromadzeń spółdzielni mieszkaniowych - przekazała Paluch.

Jerzy Polaczek (PiS) zgłosił 11 poprawek, m.in. nakładającą obowiązek rozpoczęcia realizacji inwestycji mieszkaniowej nie później niż po upływie 12 miesięcy od objęcia udziałów w SIM przez gminę. Jak wyjaśnił, celem jest przyspieszenie realizacji inwestycji z wykorzystaniem środków rządowego wsparcia. Dodał, że w szczególnych sytuacjach będzie możliwy tryb wystąpienia do ministra ds. budownictwa o wyrażenie zgody na przesunięcie tego terminu.

Poprawki złożyła też Krystyna Sibińska (KO). "Wprowadzacie taki przepis w tym projekcie, który odbiera samorządom możliwość zarządzania nieruchomościami wspólnot, a jednocześnie przyznajecie taką możliwość SIM-om. Mam wrażenie, że chcecie przymusić samorządy do tego, by tworzyły lub przystępowały do SIM-ów. Nie widzę tutaj sensu i logiki, stąd też składam poprawki, by wycofać ten niepotrzebny zapis" - oznajmiła.

Adrian Zandberg (Lewica) po raz kolejny zaproponował podniesienie limitu środków na program budownictwa socjalnego i komunalnego - wcześniej jego poprawkę odrzuciła Komisja Infrastruktury. Podał też przykłady coraz wyższych cen najmu mieszkań w Warszawie, przekraczających w przypadku małych kawalerek 3 tys. zł. "Doprowadziliście do tego, że dach nad głową staje się towarem" - stwierdził.

Podczas dyskusji opozycja mówiła też, że rząd nie zrealizował obietnicy budowy 100 tys. mieszkań w ramach programu Mieszkanie Plus; pytała ponadto, dlaczego 12 proc. mieszkań w kraju - zgodnie z danymi GUS ze spisu powszechnego - jest niezamieszkanych.

Wiceminister rozwoju i technologii Piotr Uściński zaznaczył, że najważniejszą zmianą omawianego projektu jest umożliwienie wydatkowania dodatkowych pieniędzy z Funduszu Dopłat. "Do tej pory w ustawie jest limit wydatków rocznych. Chcemy, by można było wydawać pieniądze np. zaoszczędzone z innych zadań realizowanych przez nasze ministerstwo. Tam czeka 1,2 mld zł, a nawet więcej, które chcemy uruchomić z przeznaczeniem na Fundusz Dopłat” – oświadczył.

Jak przypomniał, Fundusz Dopłat to pieniądze, z których samorządy mogą realizować mieszkania komunalne i socjalne. „Od zeszłego roku mamy duży wzrost budowy nowych mieszkań komunalnych i remontów istniejącej tkanki mieszkaniowej. Chcemy, by te pieniądze też zostały wykorzystane do remontów, przygotowania do zamieszkania pustostanów, które są w posiadaniu samorządów. Znamy wstępne dane GUS o dużej liczbie pustostanów. Czekamy aż te dane zostaną doprecyzowane. Dziś wiemy na pewno, że duża część pustostanów to lokale, którymi dysponują gminy. Te pieniądze z Funduszu Dopłat myślę, że będą dobrze służyły remontom pustostanów. Na to można uzyskać do 80 proc. z Funduszu Dopłat" – wskazał Uściński.

Poinformował też, że dotychczas 300 gmin przystąpiło do Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych. Wolumen mieszkań deklarowanych do wybudowania to ok. 30 tys.

Przypomniał też, że w czwartek wchodzi w życie ustawa o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym, która wesprze osoby, które kupują pierwsze mieszkania, ale też te, które na małym metrażu wychowują dzieci.

W związku ze zgłoszeniem poprawek projekt ponownie rozpatrzy Komisja Infrastruktury.(PAP)

autorka: Karolina Mózgowiec

kmz/ drag/