"Z zadowoleniem przyjmuję to, że doszło do zbliżenia stanowisk pomiędzy prezydentem, a ministrem sprawiedliwości oraz że Solidarna Polska odstąpiła od wykreślenia testu niezawisłości i bezstronności sędziów z przedłożenia prezydenckiego. Wprowadzono jedynie zapisy, które uszczelniają ten mechanizm, więc to dobra wiadomość" - powiedział PAP Ast.

Jeżeli chodzi o sam projekt - dodał przewodniczący sejmowej komisji sprawiedliwości - to wydaje się, że Izba Dyscyplinarna SN będzie zlikwidowana. Według niego spełnia to oczekiwania ze strony Komisji Europejskiej.

Z kolei Kaleta (Solidarna Polska) w rozmowie z PAP powiedział, że jego ugrupowania ma inną koncepcję funkcjonowania Sądu Najwyższego, ale "mając na uwadze aktualną sytuację międzynarodową, w duchu lojalności zgodziliśmy się na ten kompromis". "Przyjęcie tej ustawy będzie testem dla UE. Polska pokazała, że chce budować zaufanie, ale teraz UE powinna wypłacić pieniądze, które bezprawnie od dłuższego czasu blokuje" - zaznaczył.

Sejmowa komisja sprawiedliwości zarekomendowała w czwartek przed północą prezydencki projekt noweli ustawy o SN. W projekcie zostały zachowane zasadnicze założenia z przedłożenia, ale z najważniejszych zmian wykreślono jeden z artykułów odnoszący się do możliwości przeprowadzenia "testu bezstronności i niezawisłości" sędziów w stosunku do zapadłych już orzeczeń - poprawkę taką zgłosiła Solidarna Polska. Do projektu po poprawce Solidarnej Polski dodano także preambułę.

Projekt trafił teraz do drugiego czytania, które zaplanowane jest na najbliższym posiedzeniu Sejmu w przyszłym tygodniu.

Kaleta zaznaczył, że podczas obrad komisji poprawki SP dotyczące kluczowych elementów tego projektu zostały uwzględnione. "Przede wszystkim chodzi o sprecyzowanie przesłanek testu niezawisłości sędziego, w kierunku pewności, że to będzie instrument o charakterze jednostkowym do konkretnej sprawy, a nie test generalnego statusu sędziego. Udało się wprowadzić też poprawki usprawniające rozpoznawanie tych wniosków w sądach" - powiedział.

Ast wskazał natomiast, że także poprawka, która "wprowadza kontratyp o braku odpowiedzialności sędziów za treść wydanych orzeczeń sądowych również znalazła się ostatecznie w projekcie". "To pokazuje, że ta wola kompromisu była - zarówno ze strony Kancelarii Prezydenta, jak i Solidarnej Polski" - ocenił polityk PiS.

"Myślę, że jest to dobry projekt. Pewnie w drugim czytaniu zostanie nieco skorygowany, ale ostatecznie wydaje się, że powinien on zadowolić i Komisję Europejską i pana prezydenta, i Solidarną Polskę" - zaznaczył Ast.

Przewodniczący komisji pytany o ewentualne kolejne poprawki do projektu, zwrócił uwagę, że Solidarna Polska miała zastrzeżenia do wcześniej rozpatrzonych zmian w projekcie, więc pewnie - jak dodał - będą składane poprawki podczas drugiego czytania. Możliwe są też poprawki legislacyjne i porządkujące. Ast wyraził jednak przekonanie, że w przyszłym tygodniu projekt powinien zostać uchwalony.

"Wersja przyjęta przez komisję w swoich głównych założeniach jest wersją, która nie powinna już ulegać korektom" - powiedział zaś Kaleta. Jak zaznaczył, "cieszymy się, że udało się w ciągu tej kilkutygodniowej debaty wprowadzić modyfikacje, o których mówiliśmy".

Wiceminister dodał, że po uchwaleniu przepisy o SN trafią do Senatu. "Oczywistym jest, że opozycja, która tak dużo mówi o konieczności pozyskania środków unijnych i potrzebie likwidacji Izby Dyscyplinarnej, powinna potraktować te przepisy jako pilne. Praca w Senacie też będzie pokazywała intencje opozycji" - wskazał Kaleta.

Prezydencki projekt zakłada likwidację Izby Dyscyplinarnej SN; sędziowie, którzy w niej orzekają, mieliby możliwość przejścia do innej izby lub w stan spoczynku. W SN miałaby zostać utworzona Izba Odpowiedzialności Zawodowej. Spośród wszystkich sędziów SN, z wyjątkiem m.in. prezesów izb SN, miałyby być wylosowane 33 osoby, spośród których prezydent wybierać ma na pięcioletnią kadencję 11 sędziów do składu Izby Odpowiedzialności Zawodowej. Projekt zakłada także wprowadzenie instytucji "testu bezstronności i niezawisłości sędziego".

Konieczność zmian dotyczących Izby Dyscyplinarnej SN ma związek z tym, że Trybunał Sprawiedliwości UE latem 2021 r. zobowiązał Polskę do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów odnoszących się do uprawnień Izby Dyscyplinarnej w kwestiach m.in. uchylania immunitetów sędziowskich. Za niewykonanie tego postanowienia TSUE nałożył na Polskę karę 1 mln euro dziennie.

KE wciąż nie zaakceptowała złożonego już ponad rok temu przez rząd Krajowego Planu Odbudowy, czyli dokumentu opisującego sposób wydatkowania środków z Funduszu Odbudowy. Rzeczniczka KE Veerle Nuyts przekazała 11 maja PAP, że polski KPO musi zawierać zobowiązania do: likwidacji Izby Dyscyplinarnej SN, reformy systemu dyscyplinarnego, przywrócenia do pracy sędziów zwolnionych niezgodnie z prawem.

Rzecznik rządu Piotr Müller pytany w środę o KPO stwierdził, że zespoły negocjacyjne ze strony Polski i Brukseli "dogadały się, jeżeli chodzi o kwestię kamieni milowych", czyli treści reform, które należy wprowadzić. Do końca kwartału, czyli do końca czerwca, musimy te reformy wdrożyć. Później Komisja Europejska, tak jak jest to w procedurze, w lipcu i sierpniu, ocenia wdrażanie reform we wszystkich krajach w KPO i wypłaca transze we wrześniu. Taki jest harmonogram działań KE w tym zakresie" - mówił. Dodał, że warunkiem wypłaty środków unijnych jest zrealizowanie kamieni milowych.(PAP)

autorzy: Marcin Jabłoński, Rafał Białkowski

mja/ rbk/ gb/ ann/