„Wojna Putina zakłóca światowy rynek energii. To pokazuje, jak bardzo jesteśmy zależni od importowanych paliw kopalnych. (…) Musimy teraz jak najszybciej zmniejszyć naszą zależność od rosyjskich paliw kopalnych” – przekazała przewodnicząca KE w środowym oświadczeniu.

Odpowiedzią na to – jak dodała - ma być nowy plan Komisji, REPowerEU. „Możemy zastąpić rosyjskie paliwa kopalne, pracując na trzech poziomach: po stronie popytu - oszczędzając energię, po stronie podaży - dywersyfikując nasz import energii z paliw kopalnych i przyspieszając przejście na czystą energię” - zaznaczyła.

Jak powiedziała, oszczędność energii to najszybszy i najtańszy sposób rozwiązania obecnego kryzysu energetycznego. „Zwiększymy zatem cel efektywności energetycznej UE na 2030 r. z 9 proc. do 13 proc. i zwiększamy cel na 2030 r. dla energii odnawialnej w UE z 40 proc. do 45 proc.” - zaznaczyła.

"Proponujemy szereg działań na rzecz (…) przyspieszenia przejścia na czystą energię. Na przykład proponujemy przyspieszenie procedur wydawania pozwoleń dla odnawialnych źródeł energii i powiązanej infrastruktury, takiej jak sieci. Proponujemy zobowiązanie do wprowadzenia fotowoltaicznych dachów w budynkach komercyjnych i użyteczności publicznej do 2025 r. oraz dla nowych budynków mieszkalnych do 2029 r. Jest to ambitne, ale realistyczne" - powiedziała.

Dodała, że przywódcy rządów 27 państw UE uzgodnili utworzenie platformy wspólnych zakupów gazu, LNG i wodoru.

„W ramach planu REPowerEU proponujemy krok naprzód, z mechanizmem wspólnych zamówień. (…) W ten sposób możemy zabezpieczyć potrzebny nam import energii bez konkurencji między naszymi państwami członkowskimi” – powiedziała.

Przyznała, że będzie to wymagało ogromnych inwestycji i reform. „Mobilizujemy blisko 300 mld euro, około 72 mld euro w dotacjach i 225 mld euro w pożyczkach. Będzie to obejmować pewne finansowanie – do 10 mld euro – brakujących połączeń dla gazu i LNG, tak aby żadne państwo członkowskie nie pozostało na lodzie” - powiedziała.

Jak dodała, KE proponuje ok. 2 mld euro na infrastrukturę naftową w celu wstrzymania transportu rosyjskiej ropy. „Pozostała część finansowania zostanie przeznaczona na przyspieszenie i zwiększenie skali przejścia na czystą energię” - wyjaśniła.

Zaznaczyła, że UE musi inwestować więcej w obronność, a wojna uwydatniła skutki wieloletniego niedoboru środków na ten cel. "Z powodu tych wszystkich cięć straciliśmy dekadę w inwestycjach w obronę. Jednak obecnie państwa członkowskie odwracają tę tendencję. Zapowiedziały dodatkowe 200 miliardów euro w wydatkach na obronę w ciągu najbliższych kilku lat. Teraz musimy utrzymać tempo. Musimy upewnić się, że te pieniądze są wydawane w skoordynowany sposób, aby zaradzić lukom w zdolnościach, które Europa zidentyfikowała zarówno przez UE, jak i NATO" - zaznaczyła.

Receptą na to mają być wspólne zamówienia. "To jest lepsze operacyjnie dla sił zbrojnych, finansowo i przemysłowo. Wzmacnia też naszą rozległą sieć innowacyjnych MŚP. Natychmiast utworzymy grupę zadaniową z państwami członkowskimi, aby koordynować natychmiastowe potrzeby zaopatrzeniowe. Towarzyszyć temu będzie finansowy instrument zachęty do wspólnych zakupów. A jesienią zaproponujemy rozporządzenie, które zapewni, że wspólne zamówienia będą korzystały z pełnego zwolnienia z VAT. Wzmocni to naszą niezależność i odporność. A jednocześnie wzmocni NATO" - powiedziała.

Komisja Europejska zaproponowała w środę także dodatkową pomoc makrofinansową dla Ukrainy w wysokości do 9 mld euro w 2022 r. w związku z agresją Rosji na ten kraj.

"Ukraina jest na pierwszej linii frontu i broni wartości europejskich. Będziemy po ich stronie przez całą wojnę i kiedy odbudują swój kraj. (...) Proponujemy uzupełnienie dotychczasowej znaczącej krótkoterminowej pomocy o nową wyjątkową pomoc makrofinansową dla Ukrainy w wysokości do 9 mld euro w 2022 r." - powiedziała szefowa KE Ursula von der Leyen

Dodała, że UE ma obowiązek i strategiczny interes w działaniach na rzecz odbudowy Ukrainy. "Powinien to być plan przyszłościowy, w pełni odzwierciedlający potrzeby zidentyfikowane przez Ukrainę. Plan obejmowałby kluczowe reformy w takich obszarach, jak walka z korupcją, zdolności administracyjne, praworządność i niezależność sądownictwa" - powiedziała.

Dlatego - jak zaznaczyła - UE proponuje stworzenie "platformy odbudowy" Ukrainy, prowadzonej wspólnie przez Ukrainę i Komisję i skupiającej państwa członkowskie UE, międzynarodowych darczyńców, międzynarodowe instytucje finansowe i innych partnerów.

"Celem tej platformy byłoby uzgodnienie kierunków i zapewnienie maksymalnej synergii wszystkich wysiłków. Inwestycje te pomogą Ukrainie wyjść silniejszą i bardziej odporną ze zniszczeń spowodowanych przez żołnierzy Putina" - wyjaśniła.

Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)

luo/ tebe/