„Przyszło nam dzisiaj podsumować, zamknąć największą inwestycję, jaką przeprowadzono kiedykolwiek w istnieniu tego właśnie oddziału Muzeum Narodowego – Muzeum Panorama Racławicka” – powiedział w poniedziałek dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu Piotr Oszczanowski.

Zwrócił uwagę, że w niełatwym czasie i niesprzyjających okolicznościach udało się odzyskać to miejsce i podnieść jego stan bezpieczeństwa oraz wartość przestrzenną. „Dziś dysponujemy na nowo odzyskaną architekturą, przestrzenią udostępnioną również niepełnosprawnym, zupełnie nową aranżacją księgarni, kasy i całego zaplecza edukacyjnego” – wskazał minister.

„Inwestycja podniosła przede wszystkim bezpieczeństwo tego, co tu najcenniejsze, tego, co jest dumą miasta, regionu i kraju, czyli wspaniałego dzieła dziewięciu malarzy pod przewodnictwem Jana Styki i Wojciecha Kossaka. Dzieło, które namalowane zostało w 1894 roku, miało budować w nas pewne postawy, utrzymywać wiarę w odzyskanie niepodległości. I chociaż dzisiaj cieszymy się z owej niepodległości, to ta satysfakcja, to przeżycie, którego tu doświadczamy, a które stało się już udziałem blisko 12 mln osób, jest czymś bezcennym” – mówił dyrektor muzeum.

Minister kultury Piotr Gliński, który zwiedził w poniedziałek Panoramę Racławicką, podziękował dyrektorowi MNWr i zespołowi muzeum za sprawne przeprowadzenie modernizacji. „Warto podkreślić, że termin tej inwestycji upływa 31 grudnia 2021 roku, a Panorama Racławicka jest już otwarta dla publiczności od mniej więcej pół roku” – zauważył.

Szef resortu kultury podkreślił, że współpraca przy realizacji inwestycji przebiegała bardzo dobrze. „Niestety koszty inwestycji się zwiększały w trakcie już podejmowanych działań, trzeba było także przeprojektować pierwotny projekt z uwagi na wymogi przeciwpożarowe, więc nie było łatwo, ale to my jesteśmy od tego, żeby rozwiązywać niełatwe kwestie” – powiedział.

Dodał, że koszt inwestycji był poważny, bo wyniósł blisko 30 mln zł, ale – jak podkreślił – był to też koszt oczekiwany. „To jest miejsce najważniejsze jeśli chodzi o Muzeum Narodowe we Wrocławiu. Najważniejsze z punktu widzenia także publiczności, bo tu jest największa frekwencja. Tu także są największe dochody dla muzeum. To spowodowało, że ministerstwo musiało także podnieść dotację podmiotową o kolejne miliony, które umożliwiły funkcjonowanie instytucji sprawnie w trakcie, gdy była pozbawiona dodatkowych dochodów, bo Panorama była zamknięta” – mówił wicepremier.

Projekt modernizacji Panoramy Racławickiej otrzymał unijne dofinansowanie w wysokości ponad 18 mln zł.

Gliński poinformował przy tym, że łącznie na inwestycje w sektorze kultury z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko wydane zostało ok. 2 mld zł na 146 projektów o łącznej wartości 3 mld zł. „Ok. miliarda środków publicznych z budżetu państwa i budżetów samorządowych dodaliśmy na realizacje tych 146 projektów. To są wspaniałe projekty. W województwie dolnośląskim jest to 12 projektów na sumę 270 mln zł, więcej niż w innych regionach, ale Dolny Śląsk jest ze swoich zabytków, a także instytucji kultury znany więc są to proporcje właściwe” – ocenił.

Minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda podkreślił, że Panorama Racławicka stanowi dziedzictwo kulturowe ważne nie tylko dla Wrocławia, Dolnego Śląska, ale także dla całej Polski, a nawet Europy. „Ministerstwo funduszy i polityki regionalnej inwestuje w projekty przyczyniające się do upowszechnienia oraz ochrony dziedzictwa kulturowego i zwiększenia atrakcyjności turystycznej” – mówił.

Podczas trwających blisko rok prac przearanżowana została przestrzeń holu wejściowego. Powstał tam m.in. sklep muzealny nawiązujący stylistyką do księgarń w Pawilonie Czterech Kopuł i gmachu głównym Muzeum Narodowego we Wrocławiu, zmienione zostało usytuowanie i wygląd kasy. Wnętrze zostało też w pełni dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Nowy charakter otrzymała tzw. mała rotunda, w której w formie mappingu prezentowany jest przebieg bitwy pod Racławicami. W dużej rotundzie, gdzie eksponowany jest obraz Styki i Kossaka, przygotowano kilka nowych ścieżek zwiedzania. Zmodernizowano również instalacje wewnątrz budynku i systemy bezpieczeństwa.

Panorama Racławicka to monumentalny obraz olejny o długości 114 metrów i wysokości 15 metrów. Pomysłodawcą panoramy był lwowski malarz Jan Styka, który zaprosił do współpracy Wojciecha Kossaka. Pomagali im m.in. Ludwik Boller, Tadeusz Popiel, Zygmunt Rozwadowski, Teodor Axentowicz, Włodzimierz Tetmajer. Obraz przedstawia epizod z Insurekcji Kościuszkowskiej - zwycięstwo wojsk polskich nad rosyjskimi w bitwie pod Racławicami (1794). Dzieło powstało w latach 1893-94 na zamówienie miasta Lwowa.

Po raz pierwszy malowidło zostało zaprezentowane we Lwowie w 1894 r. z okazji odbywającej się tam Powszechnej Wystawy Krajowej. Była to jednocześnie setna rocznica bitwy pod Racławicami.

We Wrocławiu od 1985 r. dzieło jest eksponowane w specjalnie do tego przystosowanym budynku rotundy. Ekspozycję obrazu uzupełnia sztafaż, ustawiony przed malowidłem i oświetlony tak, aby widz oglądający całość nie umiał odróżnić, gdzie kończą się ustawione na podłodze przed obrazem obiekty, a zaczyna sam obraz. (PAP)

Autorka: Agata Tomczyńska

ato/ aszw/