Organizatorem wydarzenia, które po raz drugi odbywa się online, jest Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę.

Prezeska fundacji Monika Sajkowska przypomniała, że konferencja przez 16 lat odbywała się w Pałacu Kultury i Nauki. Od 2 lat z powodu pandemii debata toczy się online. "Założenie tego wydarzenia polega na tym, że dzielimy się ciągle nowymi i aktualnymi treściami w określonych obszarach tematycznych. Ważnym, centralnym z nich jest wymiar sprawiedliwości przyjazny dziecku" - wskazała Sajkowska.

Zwróciła uwagę, że ważnym tematem są także psychologiczne aspekty interwencji w przypadkach krzywdzenia najmłodszych, ale też pomoc psychologiczna dzieciom pokrzywdzonym przestępstwem i ich opiekunom. "Poświęcamy też wiele uwagi profilaktyce, czyli tym ustaleniom empirycznym, które pokazują nam, co możemy robić, żeby tworzyć świat przyjazny dziecku, jak zapobiegać traumom dziecięcym" - podkreśliła prezeska fundacji.

Uczestnicy konferencji podczas tematycznych paneli będą rozmawiali też m.in. na temat systemowej analizy przypadków śmierci dzieci, prawach dziecka w kontekście sytuacji dzieci uchodźców na granicy polsko-białoruskiej, czy traumie dziecięcej. Eksperci mają również dyskutować o tym, jak rzetelna edukacja seksualna przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wykorzystania seksualnego dzieci.

Przedstawiciel Biura Rzecznika Praw Obywatelskich Marcin Mrowicki podczas sesji inauguracyjnej mówił o dzieciach pokrzywdzonych przestępstwem w trzech aspektach: przemocy domowej, pedofilii i statusu dziecka w postępowaniu w sprawach nieletnich.

"Przemocą w rodzinie w 2019 r. dotkniętych było aż 63 tys. dzieci. Nie mamy najnowszych statystyk z czasów pandemii, wyobrażam sobie, że ta liczba się nie zmniejszyła" - powiedział Mrowicki.

Wskazał też na wady postępowań dotyczących przemocy domowej. "Na etapie postępowania przygotowawczego najczęściej jest to zniechęcanie ofiary przemocy domowej do składania zawiadomień o popełnianiu przestępstwa, nieudostępnianie wniosków dowodowych składanych przez ofiary przemocy, deprecjonowanie wartości dowodów potwierdzających fakt przemocy domowej, kwalifikowanie jej jako czynu ściganego z oskarżenia prywatnego i nie obejmowanie przez prokuratorów ściganiem tych czynów z urzędu, niestosowanie wobec podejrzanych o przemoc w rodzinie środków zapobiegawczych, których skutkiem byłoby zapewnienie fizycznego bezpieczeństwa ofiarom przemocy" - wymienił Mrowicki.

Zwrócił także uwagę na przewlekłość postępowań przygotowawczych. Zaznaczył, że nie inaczej jest też w trakcie procesów. "Pandemia spowodowała, że na rozstrzygnięcie spraw czeka się jeszcze dłużej" - powiedział.

Podkreślił, że RPO podejmował różne działania, mające na celu wzmocnienie pozycji pokrzywdzonego. Mrowicki wskazał m.in. na potrzebę szkoleń dla aplikantów sędziowskich i prokuratorów w zakresie przemocy domowej.

Zdaniem przedstawiciela RPO istotnym sukcesem w walce z przemocą domową jest obowiązujący od zeszłego roku przepis, który zakłada, że policjant może nakazać sprawcy przemocy, by ten natychmiast wyprowadził się z mieszkania. "Jeśli ofiara boi się powrotu sprawcy, może wystąpić do sądu o przedłużenie tego nakazu. Ma to istotne znaczenie, ponieważ do tej pory ze statystyk wynikało, że choć prawo pozwalało na przymusową wyprowadzkę sprawców przemocy domowej (...), to co roku ponad 1000 sprawców przemocy domowej dostawało sądowy nakaz opuszczenia mieszkania, a faktycznie opuszczało je średnio pół roku od rozpoczęcia rozprawy w sądzie" - powiedział Mrowicki.

W kwestii walki z pedofilią - mówił - RPO Marcin Wiącek kontynuuje działania swoich poprzedników. Mrowicki przypomniał, że pod koniec września Wiącek spotkał się z przedstawicielami państwowej komisji do spraw pedofilii. Jak dodał, określono wówczas potencjalne możliwości współpracy w tym obszarze.

Mrowicki zwrócił uwagę, że ważna jest kwestia statusu dziecka w sprawach nieletnich. "Wątpliwości budzi tu nieprzyznanie pokrzywdzonemu przez ustawodawcę prawa strony w postępowaniu w sprawach nieletnich. Jego interesy może bowiem reprezentować tam jedynie prokurator, jako rzecznik interesu społecznego, co powoduje ograniczenie prawa pokrzywdzonego do wnoszenia środków odwoławczych i odbiera postępowaniu walor kontradyktoryjności" - powiedział.

Dodał, że nie ma też przepisu zobowiązującego sąd rodzinny do informowania pokrzywdzonego o jego uprawnieniach i obowiązkach. "Może on przeglądać akta sprawy i robić z nich odpisy, ale jeśli nie będzie na to zgody, nie może się już od tego odwołać" - zaznaczył.

Zapewnił, że RPO wspiera działania fundacji. Wyraził przy tym nadzieję, że w przyszłych latach problemów do dyskusji będzie coraz mniej.

Konferencja potrwa do środy. Tegoroczne wydarzenie jest współfinansowana ze środków Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości.(PAP)

autorka: Karolina Kropiwiec

kkr/ ok/