Chodzi o uchwaloną w czwartek wieczorem ustawę, zgodnie z którą po upływie 30 lat od wydania decyzji administracyjnej niemożliwe będzie postępowanie w celu jej zakwestionowania.

Krótko potem Ambasada Izraela w Polsce opublikowała na Twitterze oświadczenie, w którym napisała, że procedowana zmiana ustawy "w rezultacie uniemożliwi zwrot mienia żydowskiego lub ubieganie się o rekompensatę". "To niemoralne prawo poważnie uderzy w stosunki między naszymi państwami" - oświadczono.

W piątkowej rozmowie na antenie Polsat News szef PSL Władysław Kosiniak-Kamysz podkreślał, że wobec zaistniałej sytuacji polska dyplomacja powinna być "bardzo aktywna" - "nie tylko w momencie przyjęcia ustawy, ale już przed".

Jak mówił, reakcja w tej sprawie powinna być "bardzo szybka", a wysiłki polskiej dyplomacji powinny skupić się na wytłumaczeniu, o co chodzi w nowych przepisach. "Że to nie zagraża w żaden sposób dochodzeniu swoich praw w postępowaniach przed sądami w Polsce, że większość mienia, które było mieniem żydowskim, zostało już zwrócone w wyniku orzeczeń sądowych" - wymieniał.

Podkreślił, nie może "w żaden sposób" przyjąć zarzutu, zgodnie z którym Polacy nie czczą pamięci o Holokauście. "Polacy są ofiarami II wojny światowej. Spośród wszystkich narodów na świecie to Polacy uratowali najwięcej Żydów i płacili za to wielką cenę" - wskazał.

"To jest dobry czas na to, żeby wyjaśnić wątpliwości przed głosowaniem w Senacie (...) (Polska dyplomacja - PAP) powinna zaprosić ambasadora Izraela, przedstawiciela ambasady USA i wytłumaczyć, co wynika z tej regulacji. A także przekazać, że w żaden sposób nie są uprawnione sformułowania, że to jest jakieś zaburzenie pamięci o Holokauście (...), bo to jest nieuprawnione stwierdzenie i bardzo krzywdzące dla nas, Polaków" - powiedział szef PSL.

W swoim oświadczeniu Ambasada Izraela podkreśliła, że oczekuje, iż strony deklaracji terezińskiej - mówiącej m.in. o statusie prawnym majątku ofiar Holokaustu - będą postępować zgodnie z jej zapisami.

"Odrzucenie przez Polskę realizacji postanowień Deklaracji to poważne i dalece niepokojące działanie. Procedowana obecnie zmiana ustawy w rezultacie uniemożliwi zwrot mienia żydowskiego, lub ubieganie się o rekompensatę za nie, ocalonym z Zagłady i ich potomkom oraz społeczności żydowskiej, dla których Polska przez stulecia była domem. To niepojęte" - wskazano.

Uchwalona w czwartek nowelizacja wynika z konieczności dostosowania prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego sprzed sześciu lat. W maju 2015 r. TK orzekł, że przepis Kpa w obecnym brzmieniu - pozwalający orzec o nieważności decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa nawet kilkadziesiąt lat po tej decyzji - jest niekonstytucyjny.

W związku z tym w nowelizacji zapisano, że nie stwierdzałoby się nieważności takiej decyzji, jeśli "od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 10 lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne". W takiej sytuacji można byłoby jednak orzec, iż decyzję wydano z naruszeniem prawa. Natomiast, jeśli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło 30 lat, to w ogóle nie byłoby wszczynane postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.

Zgodnie z przepisem przejściowym zawartym w nowelizacji do spraw administracyjnych niezakończonych przed dniem wejścia w życie zmiany stosowałoby się przepisy w nowym brzmieniu. Z kolei postępowania wszczęte po upływie 30 lat od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji i niezakończone przed dniem wejścia w życie zmiany zostałyby umorzone z mocy prawa.(PAP)

autorka: Sonia Otfinowska

sno/ godl/