Prezydent wziął udział w inauguracji dorocznej konferencji GLOBSEC. Tegoroczna 16. edycja tego forum odbywa się w dniach 15–17 czerwca w formacie hybrydowym; tematem debaty w tym roku jest "środkowoeuropejska droga do odbudowy po pandemii". W inauguracji tegorocznej konferencji udział wziął również papież Franciszek.

Duda wyraził satysfakcję z faktu, że możliwy jest osobisty udział przywódców w konferencji GLOBSEC w Bratysławie, "dzień po zakończeniu szczytu NATO w Brukseli, by rozmawiać o ważnych problemach, a także o przyszłości".

"W szczególności, również w kontekście tego, co przed chwilą usłyszeliśmy z ust Ojca Świętego, wszyscy mamy nadzieję, że pandemia się kończy i że właśnie teraz jest ten moment, aby rozmawiać o czekających nas wyzwaniach, ale także by wyciągnąć wnioski z tego, co zdarzyło się w ciągu ostatniego ponad roku, co nas dotknęło, czemu nie udało się zapobiec, a czemu być może - dzięki wspólnym wysiłkom, solidarności, dzięki lepszemu współdziałaniu, dzięki wzajemnemu zrozumieniu - będziemy w stanie albo będą w stanie zapobiec ci, którzy przyjdą po nas. Choć mam nadzieję, że nigdy już nie będą musieli" - powiedział Duda.

Podkreślił, że osobisty udział przywódców w GLOBSEC nie byłby możliwy, gdyby nie bezpieczeństwo, jakie dały ogromne wysiłki służb medycznych, oraz miesiące wyrzeczeń związanych z licznymi ograniczeniami dotyczącymi pandemii.

"Dziś żyjemy nadzieją, że ludzkość weszła na ścieżkę powrotu do normalności, że wraz z pojawieniem się szczepionek skutecznie zarządzamy tym kryzysem. Choć oczywiście zawsze pozostaje otwarte pytanie, czy rzeczywiście tak jest" - powiedział Duda. Dodał, że dyskusje na ten temat są przedmiotem kuluarowych rozmów przywódców.

"Czy możemy mówić o tym, że jeżeli liczba zachorowań w moim kraju, w Polsce, spadła w tej chwili do takiego poziomu dziennie, jak notowaliśmy dokładnie rok temu, czyli między 200 a 400 przypadków, to rzeczywiście możemy się cieszyć, że jest to efekt szczepienia, czy jest to efekt po prostu tego, że mamy takie, a nie inne warunki atmosferyczne, (że) taka jest pora roku. W zeszłym roku nie mieliśmy szczepionki, a tych przypadków było tyle samo" - powiedział prezydent.

Duda zaznaczył, że w Polsce podano już prawie 25 milionów dawek szczepionek przeciw koronawirusowi, więc - ocenił - jest to już spora populacja osób zaszczepionych co najmniej jedną dawką. "Wszyscy mamy nadzieję, że to szczepienie doprowadzi do zgaśnięcia pandemii koronawirusa. Niestety pytanie, czy będzie to tak do końca skuteczne, cały czas jest przed nami i przede wszystkim odpowiedź na nie" - dodał.

Zaznaczył, że "niewiele jest na świecie zjawisk, które miałyby tak bardzo powszechny charakter, jak pandemia SARS-CoV-2". "Ten niepozorny patogen zaatakował cały świat, uderzając nie tylko w zdrowie publiczne, przynosząc śmierć i cierpienie, ale przede wszystkim zachwiał społecznym poczuciem bezpieczeństwa, zachwiał fundamentami światowej ekonomii. Żadne społeczeństwo i żadna gospodarka nie oparły się kryzysowi" - podkreślił polski prezydent.

"W tym kontekście z całą stanowczością i całym przekonaniem chcę podkreślić, że jedyna skuteczna strategia dla popandemicznej odbudowy świata, w tym naszego regionu Europy Środkowej, to ta, która przewiduje (...) globalną solidarność, zrozumienie, współdziałanie" - oświadczył Duda. Jak zaznaczył, "żaden kraj nie może czuć się bezpieczny, jeśli inne państwa wciąż zmagają się z epidemią i jej skutkami".

Według prezydenta odbudowa gospodarek będzie o wiele trudniejsza, jeśli cały globalny organizm gospodarczy nie będzie w pełni zdrowy. "Dlatego solidarność także w dzieleniu się dostępem do szczepionek ma fundamentalne znaczenie dla walki z pandemią koronawirusa" - zaznaczył.

Prezydent podkreślił, że przywódcy "muszą zadbać o dobro społeczeństw, które reprezentują, muszą wznieść się ponad partykularyzmy i odnaleźć w sobie gotowość do okazania solidarności".

"Celem z całą pewnością musi być uniknięcie nowych podziałów: na lepszych i gorszych, na bogatych i biedniejszych, na zaszczepionych i niezaszczepionych. To jest nasza wspólna walka, która wymaga powrotu do fundamentalnych wartości chrześcijańskich - o których przed chwilą pięknie mówił Jego Świątobliwość papież Franciszek - ale także i humanistycznych, tak ważnych dla nas wszystkich" - oświadczył Duda.

Prezydent podkreślił, że przywódcy muszą zmierzyć się z problemami, które istniały także przed wybuchem pandemii i nie zniknęły. Jak mówił, wystarczy spojrzeć na najbliższe otoczenie Unii Europejskiej.

"Rosja kontynuuje swoje działania i zapowiada dalsze kroki o charakterze imperialnego nacisku, ingeruje w wewnętrzne sprawy innych państw, narusza fundamenty prawa międzynarodowego, także wobec własnych obywateli" - powiedział Duda. Ocenił też, że "jesteśmy świadkami coraz bardziej nieobliczalnych działań białoruskiego reżimu", wymienił w tym kontekście "kolejne aresztowania, prześladowania, ograniczenie jakiejkolwiek wolności obywatelskiej".

Jak dodał, "od 2011 roku zdestabilizowana Libia jest areną operacji wojennych i celem działań hybrydowych, a państwa południa Europy od lat zmagają się z nieustającym kryzysem migracyjnym, który jest cały czas stałym zagrożeniem".

"Możemy uratować ludzkość poprzez eradykację, czyli globalne zwalczenie, wirusa, ale pamiętajmy też o innych, równie groźnych chorobach trawiących świat: autorytaryzmie, imperializmie, naruszeniach prawa międzynarodowego i praw człowieka. To są realne problemy, które istniały przed pandemią i do których musimy się konstruktywnie odnosić" - podkreślił prezydent.

"Wartości to kwestia fundamentalna, ale nie zapominajmy, że mówiąc o bezpieczeństwie, trzeba mówić również o kosztach. Bezpieczeństwo to inwestycja i w tym kontekście kluczowe znaczenie ma gospodarka. Szybka odbudowa dotkniętych kryzysem gospodarek jest bardzo ważna, ale jeszcze większe znaczenie ma model odbudowy" - podkreślił.

Według prezydenta popandemiczny ład gospodarczy musi za punkt wyjścia przyjąć powrót na ścieżkę dynamicznego wzrostu. "(...) nie mam wątpliwości, że wzrost, a więc poprawa sytuacji gospodarczej, zamożności społeczeństw, będzie budował odporność" - powiedział Duda.

Jak mówił, aby wyposażyć gospodarki w narzędzia, które zamortyzują ewentualne negatywne skutki przyszłych globalnych szoków gospodarczych, należy zrewidować dotychczasowe myślenie o tym, jak wygląda i funkcjonuje sieć globalnych współzależności finansowych, handlowych i inwestycyjnych.

"Dyskurs dotyczący tych kwestii już trwa i bardzo dobrze. Wnioski z naszych dotychczasowych doświadczeń – a przypomnę, że to już drugi globalny kryzys w ciągu ostatnich nieco ponad 10 lat – zostały uwzględnione w założeniach Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy oraz w krajowych planach odbudowy państw członkowskich" - powiedział Duda.

Zaznaczył, że "w debacie publicznej pojawiło się myślenie o konieczności nadania nowego impulsu do pobudzenia produkcji w Unii Europejskiej, czego efektem będzie także skrócenie łańcuchów dostaw, co z kolei zaowocuje zwiększeniem bezpieczeństwa".

"Cieszy mnie również troska o przyszłe pokolenia, czego wyrazem jest m.in. zrównoważone podejście do wymogów polityki klimatycznej, uwzględniające elementy polityki społecznej i rozwojowej, czyli to, co nazwaliśmy sprawiedliwą transformacją" - powiedział prezydent.

Wyraził przekonanie, że "przyjęty w Polsce model odbudowy w oparciu o zakrojony na szeroką skalę program infrastrukturalnych inwestycji publicznych, inwestycji w sektorze prywatnym, głęboką transformację energetyczną i cyfrową oraz o zwiększenie efektywności i dostępności służby zdrowia, zaowocuje powstaniem nowej architektury gospodarczej". Zaznaczył, że jest to priorytet jego drugiej prezydenckiej kadencji.

"Duży entuzjazm wobec tego programu odzwierciedlają m.in. obiektywne analizy: w ubiegłym tygodniu Bank Światowy zrewidował w górę prognozę wzrostu PKB Polski do 3,8 proc. w bieżącym roku oraz do 4,5 proc. w 2022 r. Podobnego zdania jest także Komisja Europejska, która w połowie maja podwyższyła szacowaną dynamikę wzrostu PKB Polski do 4 proc. w 2021 r., a w 2022 r. do 5,4 proc." - przekonywał.

Duda powiedział, że nasz region będzie jednym z najprężniej rozwijających się. Jak wskazał, spodziewany wzrost PKB w Europie Środkowej ma wynieść w najbliższym okresie 4,6 proc.

Podkreślił, że istnieje wyjątkowy, unikalny sposób państw naszego regionu na odbudowę po pandemii i jest nią Inicjatywa Trójmorza - "format współpracy regionalnej uzupełniający w stosunku do integracji unijnej oraz zakładający zacieśnienie strategicznej kooperacji na kierunku transatlantyckim".

Jak zaznaczył, "obszar ten - Europę (...) Środkową - zamieszkują narody wyjątkowo ambitne, pracowite i kreatywne, które niejedno przeżyły i nie boją się wyzwań". Duda wskazał, że obecnie najważniejszym narzędziem wspierającym realizację celów tej Inicjatywy jest Fundusz Inwestycyjny Inicjatywy Trójmorza.

Zaznaczył, że są również inne narzędzia: indeks giełdowy CEEplus, Forum Regionów Trójmorza połączone z Samorządowym Kongresem Gospodarczym, a także Forum Biznesu Inicjatywy Trójmorza, organizowane co roku przy okazji kolejnych szczytów.

Wskazał na "duże zainteresowanie współpracą z Inicjatywą Trójmorza ze strony partnerów zewnętrznych: Grecji, Japonii, Wielkiej Brytanii". Partnerami strategicznymi Inicjatywy Trójmorza - podkreślił Duda - są instytucje europejskie, USA i Niemcy.

"Głęboko wierzę w sens tej współpracy. Postrzegam Inicjatywę Trójmorza jako najbardziej reprezentatywną formułę pogłębionej integracji państw naszego regionu w ramach Unii Europejskiej oraz wzmacniania więzi transatlantyckich" - oświadczył prezydent.

Podkreślił, że "wszystkie trzy strategiczne cele Inicjatywy, tj. rozwój infrastruktury transportowej, energetycznej oraz cyfrowej, nieodłącznie wiążą się z bezpieczeństwem". "Tylko silny gospodarczo i dobrze zintegrowany region jest w stanie poradzić sobie w trakcie kolejnych kryzysów. Oby ich nie było, jednak przygotowanym trzeba być zawsze" - dodał.

autor: Marzena Kozłowska, Jakub Borowski, Piotr Górecki (PAP)

mzk/ brw/ ptg/ akl/