Według ekspertki zespołu strategii PIE, Krajowy Plan Odbudowy (KPO) może być ważnym impulsem rozwojowym dla polskiej turystyki.

"Dla efektywności wykorzystania środków kluczowe będzie jednak zaangażowanie firm w proces inwestycyjny, założenia programu przewidują bowiem, że skutkiem przyznania środków ma być strukturalna reforma gospodarki, zwiększająca jej odporność na szok" - podkreśliła.

Jak wskazała Kukołowicz, w kontekście tak rozumianego celu KPO kluczowe jest określenie tego, na czym może polegać zwiększenie odporności branży turystycznej.

"W tym kontekście zarówno w KPO, jak i w unijnych dokumentach i analizach wskazuje się, że zwiększenie odporności firm z branży turystycznej ma polegać na dywersyfikacji bądź zmianie profilu prowadzonej działalności. Wniosek taki nie dziwi, skoro w skali całej Europy w największej mierze wskutek kryzysu ucierpiały właśnie te regiony i sektory, których potencjał gospodarczy był w przeważającej mierze oparty na turystyce" - zauważyła ekspertka.

"Dlatego właśnie KPO przewiduje instrument dedykowany dla branży HoReCa (hotele, restauracje, catering), który rezerwuje łączną kwotę 300 mln euro (plus 100 mln euro środków krajowych) na przeprowadzenie inwestycji, których celem byłaby dywersyfikacja bądź zmiana profilu działalności przedsiębiorstw. I tu właśnie rozpoczyna się zasadnicze wyzwanie" - zaznaczyła Kukołowicz.

Jak wyjaśniła, turystyka rozwija się w przeważającej mierze na obszarach, które nie posiadają innych przewag komparatywnych - w Polsce i nie tylko. Często – poza dużymi ośrodkami miejskimi – prowadzenie działalności turystycznej jest więc dla regionów koniecznością, a nie jedną z alternatyw.

"Efektywne wykorzystanie środków w ramach instrumentu dedykowanego branży HoReCa będzie więc dla firm turystycznych nie lada wyzwaniem i wymagać będzie opracowania przemyślanej i spójnej koncepcji rozwoju" - oceniła przedstawicielka PIE.

Dodała, że pierwszą oczywistą ścieżką planowania takiego rozwoju może być pójście w kierunku rozwoju turystyki zdrowotnej, ujętej dodatkowo w KPO w ramach osobnego instrumentu (D1.1.1), który przewiduje dofinansowanie rozwoju i modernizacji infrastruktury uzdrowiskowej.

"Jest to kierunek pożądany z tego powodu, że popyt na wyjazdy o charakterze uzdrowiskowym ma mniej elastyczny charakter niż popyt na wyjazdy o charakterze czysto rekreacyjnym. Istotnym elementem rozwoju turystyki zdrowotnej musiałoby być jednak zaangażowanie partnerów publicznych i prywatnych w proces zielonej transformacji" - wyjaśniła.

Kukołowicz dodała, że według raportów Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego jakość powietrza w Polsce pozostawia wiele do życzenia, dlatego efektywne wykorzystanie środków, które w KPO zarezerwowane zostały na realizację celów związanych z zieloną transformacją (min. 36 proc. wartości budżetu), mogłoby przyczynić się do stworzenia lepszych warunków dla rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego w Polsce.

Według ekspertki PIE drugim obszarem możliwego rozszerzenia działalności może być przejście od turystyki zdefiniowanej w sposób "bierny", jako oferowanie zakwaterowania na obszarze np. o cenionych walorach krajobrazowych, do turystyki rozumianej w sposób "aktywny", jako oferowanie produktów i doświadczeń.

"O tym, że istnieje wiele różnych profili turystów, wiadomo nie od dziś. Jedni, wyjeżdżając, szukają świętego spokoju i ładnych widoków. Tacy turyści lubią wielokrotnie odwiedzać te same miejsca. Inni woleliby spędzić czas aktywnie, biorąc na przykład udział w warsztatach przygotowywania regionalnych dań i napojów, które można by dodatkowo – już po powrocie do domu – zamówić przez internet" - wskazała.

Jak zaznaczyła, tego rodzaju działalność turystyczna może być prowadzona niejako równolegle z działalnością o charakterze produkcyjnym lub usługowym.

"Takie myślenie o działalności turystycznej – w kategorii oferowania produktów i doświadczeń, a nie tylko udostępniania przestrzeni noclegowej - wymagać będzie sprawnego wykorzystania narzędzi cyfrowych przez polskie firmy branży turystycznej, internet jest bowiem podstawową platformą umożliwiającą dotarcie z ofertą do takiej kategorii klientów" - wyjaśniła Paula Kukołowicz.

"I w tym kontekście środki z KPO mogą okazać się nieodzowne dla firm z branży turystycznej, gdyż na ten cel ma zostać przeznaczonych 20 proc. środków funduszu" - dodała.

Krajowy Plan Odbudowy ma być podstawą do sięgnięcia przez Polskę w ramach Funduszu Odbudowy po dodatkowe środki z UE na walkę ze skutkami pandemii koronawirusa w gospodarce. Krajowy Plan Odbudowy musi przygotować każde państwo członkowskie i przesłać do Komisji Europejskiej. W dokumencie wyodrębniono część grantową i pożyczkową. Z Funduszu Odbudowy Polska będzie miała do dyspozycji około 58 mld euro. Na tę kwotę składa się 23,9 mld euro dotacji i 34,2 mld euro pożyczek.

Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank gospodarczy, którego historia sięga 1928 roku. Instytut zajmuje się dostarczaniem analiz i ekspertyz do realizacji Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, a także popularyzacją polskich badań naukowych z zakresu nauk ekonomicznych i społecznych w kraju oraz za granicą.(PAP)

autorka: Longina Grzegórska-Szpyt

lgs/ mk/