Podobnie, przekazując informację o śmierci poety, podkreśliła publiczna rozgłośnia Szwedzkie Radio: "Zagajewskiego typowano do Nagrody Nobla".

Zmarłego w niedzielę Adama Zagajewskiego wielokrotnie wymieniano jako kandydata do literackiej Nagrody Nobla. Gdy poeta gościł w Sztokholmie, był z honorami przyjmowany przez członków Akademii Szwedzkiej.

Poeta i eseista zawsze bardzo ostrożnie odnosił się do swoich szans w wyścigu o najważniejszy laur w świecie literatury. W 2011 roku podczas wizyty w Sztokholmie w rozmowie z PAP stwierdził, że "nie kalkuluje". "To są tylko spekulacje" - zauważył. Jednocześnie przyznał, że każdego roku na początku października w dniu ogłoszenia laureata "bardzo się denerwuje".

Tradycyjnie nominacje i kulisy wyboru noblistów pozostają tajne przez 50 lat.

Zagajewski gościł w Sztokholmie kilkukrotnie, promował szwedzkie przekłady swoich zbiorów wierszy i esejów. Jego twórczości poświęcono jeden z wieczorów w Królewskim Teatrze Dramatycznym Dramaten. Zawsze znajdował czas dla wielbicieli.

"Spotkania z czytelnikami, recytacje wierszy oraz wywiady dla najważniejszych gazet to była jedynie widoczna część wizyt Adama Zagajewskiego w Sztokholmie. Był on z honorami przyjmowany przez najważniejszych przedstawicieli szwedzkich elit kulturalnych, w tym osoby mające wpływ na wybór noblistów. Często to były wręcz prywatne spotkania" - mówi PAP jedna z osób uczestnicząca w tych wydarzeniach.

Członek Akademii Szwedzkiej oraz przewodniczący komitetu noblowskiego Per Waestberg napisał na łamach dziennika "Svenska Dagbladet", że Zagajewski był bratnią duszą szwedzkiego poety i laureata literackiego Nobla z 2011 roku Tomasa Transtroemera (zmarł w 2015 roku). "Tajemnica i humor rzadko idą w parze, ale w przypadku Transtroemera i Zagajewskiego tak się dzieje" - zauważył.

Żegnając Zagajewskiego Waestberg docenił rolę Andersa Bodegarda, który przełożył dzieła poety na język szwedzki, a wcześniej m.in. poezję Wisławy Szymborskiej. "Zagajewski miał tłumacza, który rozumiał jego najmniejszy ton głosu" - podkreślił. Na początku stycznia 2019 roku polski poeta z okazji 75. urodzin Bodegarda opublikował na łamach "Dagens Nyheter" artykuł mu poświęcony.

Zagajewski, choć nie doczekał Nagrody Nobla, jest laureatem dwóch innych prestiżowych szwedzkich wyróżnień. Poeta w 2000 roku uhonorowany został Nagrodą im. Transtroemera, którą otrzymała również laureatka literackiego Nobla Amerykanka Louise Gluck. W 1985 roku szwedzki PEN Club przyznał Zagajewskiemu Nagrodę im. Kurta Tucholsky'ego.

Informację o śmierci poety opublikowała w poniedziałek na stronie internetowej oficyna Norstedts, która wydała w Szwecji w ostatnich latach: zbiór esejów "W cudzym pięknie" (2015 rok) oraz zbiór wierszy "Anteny w deszczu" (2011) w przekładzie Andersa Bodegarda.

Ze Sztokholmu Daniel Zyśk (PAP)

zys/ dki/