Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-12-09, godz. 14:25 "Jest jeszcze wiele do zrobienia". Osoby z niepełnosprawnościami wskazały bariery w urzędach Odpowiednie oznakowanie, zatrudnienie tłumaczy języka migowego, czy dostosowanie rozwiązań technologicznych do osób starszych - to tylko część rzeczy… » więcej 2024-12-09, godz. 14:22 KE parafowała umowę o wolnym handlu z krajami Mercosuru. Czy rolnicy będą protestować? - Sprzeciwiamy się tej umowie - mówi Łukasz Smolarczyk, wiceprezes Izby Rolniczej w Opolu. Przypomnijmy, szefowa Komisji Europejskiej ogłosiła w Urugwaju… » więcej 2024-12-09, godz. 13:31 "Opole w rytmie serca". Najmłodsi ćwiczyli udzielanie pierwszej pomocy [ZDJĘCIA] Zasady udzielania pierwszej pomocy przypominały sobie dzieci i nastolatkowie z Opola. Oddział Rejonowy Polskiego Czerwonego Krzyża w Opolu zorganizował w hali… » więcej 2024-12-09, godz. 13:00 Atak zimy? Ostrzeżenie przed intensywnymi opadami śniegu na południu regionu Przyrost pokrywy śnieżnej o 10 cm do 15 cm prognozuje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. » więcej 2024-12-09, godz. 11:10 "My samorządowcy musimy sobie pomagać". Rzeszów wspiera Branice Branice dostaną 300 tysięcy złotych od Rzeszowa na odbudowę po wrześniowej powodzi. Pomoc jest niezwykle potrzebna, bo gmina wciąż boryka się z ogromnymi… » więcej 2024-12-09, godz. 11:05 SIM Opolskie skorzysta z rządowego dofinasowania Ponad 4 miliardy złotych zabezpieczono w przyszłorocznym budżecie państwa na rzecz wsparcia budownictwa społecznego w Polsce. Chodzi między innymi o SIM-y… » więcej 2024-12-09, godz. 08:40 O ważnych sprawach dla rolnictwa z opolskimi parlamentarzystami. Izba Rolnicza zaprasza na konsultacje Na dzień konsultacji poselskich zaprasza Izba Rolnicza w Opolu. Wydarzenie ma być okazją do wspólnych rozmów rolników i opolskich parlamentarzystów o palących… » więcej 2024-12-09, godz. 07:00 Powiatowy Urząd Pracy w Opolu opłaci przedsiębiorcom stażystów na cztery miesiące Pracodawcy i przedsiębiorcy mogą wnioskować o stażystów do Powiatowego Urzędu Pracy w Opolu. Po przydzieleniu osoby na 4-miesięczny staż urząd wypłaca… » więcej 2024-12-09, godz. 06:33 Będzie dodatkowe wsparcie dla poszkodowanych rolników. Agencja ogłasza nowy nabór Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rusza z nową formą pomocy dla rolników, którzy ponieśli straty w uprawach w wyniku nawalnego deszczu lub… » więcej 2024-12-08, godz. 20:00 Kędzierzyn-Koźle: gmina ma w ofercie 23 mieszkania, ale trzeba je wyremontować 23 mieszkania na wynajem oferuje gmina Kędzierzyn-Koźle. Warunkiem ubiegania się o lokal jest wyremontowanie takiej nieruchomości. » więcej
42434445464748
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »