Radio Opole » Dobrze być w formie
2022-03-30, 10:37 Autor: PAP

Nanoplastik przenika do krwi

[fot. pixabay.com]
[fot. pixabay.com]
Naukowcy po raz pierwszy wykazali obecność drobinek plastiku w ludzkiej krwi, i to u niemal 80 proc. badanych - informuje pismo „Environment International“.
Choć pierwsze tworzywa sztuczne (parkesina i celuloid) pojawiły się już w drugiej połowie XIX wieku, ich zastosowanie było ograniczone. Bardziej popularny stał się wynaleziony w roku 1907 bakelit, jednak dopiero opracowanie opłacalnych metod syntezy takich materiałów jak polistyren, polietylen czy polichlorek winylu sprawiło, że w latach 50. tworzywa sztuczne zrewolucjonizowały rynek. Przez dziesięciolecia nikt nie dostrzegał wynikających z tego zagrożeń. Tymczasem 80 proc. wyprodukowanego plastiku trafiło na wysypiska, a globalna produkcja tworzyw sztucznych ma się zwiększyć dwukrotnie do roku 2040.

Mikrodrobiny plastiku powstają w wyniku rozpadu farb i wyrobów z tworzyw sztucznych, w tym przedmiotów jednorazowego użytku, takich jak plastikowe butelki czy folie opakowaniowe. Dopiero badania przeprowadzone w ciągu ostatnich kilku lat wykazały masową obecność mikro- i nanoplastiku (MNP) w środowisku (w tym w wodzie) oraz ich przenikanie do organizmów żywych czy żywności. Cząsteczki plastiku mogą dostać się do organizmu wraz z pokarmami, napojami czy wdychanym powietrzem.

Okazało się, że co tydzień wdychamy i spożywamy tyle mikroskopijnych kawałków plastiku, że można by z nich zrobić kartę kredytową. W dodatku poziom mikroplastiku jest 10 razy wyższy w odchodach niemowląt, niż w odchodach dorosłych, a są one bardziej wrażliwe na to zagrożenie. Plastik dostaje się do organizmów niemowląt zwłaszcza z plastikowych butelek do karmienia.

MNP przechodzące przez przewód pokarmowy zostały powiązane z zaburzeniem mikrobiomu jelitowego. Opisano kilka mechanizmów molekularnych ułatwiających wchłanianie przez tkankę MNP, które następnie biorą udział w lokalnych reakcjach zapalnych i immunologicznych. Mikro- i nanoplastiki mogą także działać jako potencjalne transportery („wektory”) zanieczyszczeń oraz jako chemosensybilizatory substancji toksycznych („efekt konia trojańskiego”).

Teraz zespół prof. Dicka Vethaka z Vrije Universiteit Amsterdam w Hadze odkrył mikroplastik w ludzkiej krwi. Jego obecność stwierdzono u 17 z 22 badanych Holendrów (czyli w 77 proc. przypadków). Próbki krwi pobierano metalowymi igłami do szklanych strzykawek, aby uniknąć zanieczyszczenia plastikiem.

Najczęściej wykrywanym polimerem okazał się politereftalan etylenu (PET), używany do produkcji butelek na napoje, opakowań żywności i tkanin. Na drugim miejscu był polistyren, z którego robi się na przykład jednorazowe sztućce, miski i talerze oraz pojemniki na żywność a także styropian. Trzecim co do częstości występowania we krwi okazał się polietylen, materiał na torby i torebki, folie czy butelki na detergenty. Poziom polipropylenu, używanego do produkcji pojemników na żywność czy dywaników łazienkowych był zbyt niski, by go dokładnie ocenić.

Ogólne stężenie cząstek plastiku we krwi dawcy wynosiło średnio 1,6 mikrograma, czyli jedną milionową grama. To niewiele, ale naukowcy szukali tylko kilku polimerów, a cząsteczki plastiku mogą mieć różne stężenia w różnych częściach ciała. Nie jest jasne, czy mikrodrobiny plastiku – lub jeszcze mniejsze cząstki zwane nanoplastikami – mogą szczególnie wpływać na mózg, układ pokarmowy i inne części ciała lub przyczynić się do rozwoju nowotworów. Pilnie potrzebne są dodatkowe, bardziej szczegółowe badania - twierdzą autorzy w osobnym artykule opublikowanym w tym tygodniu w recenzowanym czasopiśmie „Exposure and Health”. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

Dobrze być w formie

2024-09-11, godz. 07:00 Narodowy Dzień Sportu już 15 września. Spotkania ze sportowcami, darmowe treningi, dni otwarte w placówkach Nie opadły jeszcze emocje związane ze zmaganiami sportowców podczas igrzysk olimpijskich w Paryżu. Cały kraj śledził rywalizację biało-czerwonych - zachwycał… » więcej 2024-09-10, godz. 12:15 Dziś Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom W ubiegłym roku w Polsce 145 osób do 19. roku życia popełniło samobójstwo. W tej samej grupie wiekowej uratowano dwa tysiące osób po próbach samobójczych… » więcej 2024-09-10, godz. 07:00 Rusza Miesiąc Zdrowia Psychicznego w Opolu 10 września to Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom, z kolei 10 października do Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Te dwie daty są swego rodzaju… » więcej 2024-09-09, godz. 19:19 Dzień Świadomości Alkoholowego Zespołu Płodowego - FAS Nawet niewielka ilość alkoholu w ciąży może uszkodzić płód lub doprowadzić do poronienia - ostrzegają lekarze. Dziś Dzień Świadomości Alkoholowego… » więcej 2024-09-09, godz. 07:00 Specjaliści o nowotworach kobiecych Lekarze specjaliści przypominają, że niektóre nowotwory kobiece rozwiją się podstępnie. Przykładem jest rak endometrium czyli nowotwór złośliwy trzonu… » więcej 2024-09-06, godz. 07:00 II Ogólnopolski Dzień Ratownika Medycznego w Nysie Ogólnopolski Dzień Ratownika Medycznego uczczony zostanie dzisiaj (06.09) w auli Państwowej Akademii Nauk Społecznych przy ulicy Obrońców Tobruku 5 w Ny… » więcej 2024-09-05, godz. 07:00 Naukowcy: mózg tworzy trzy kopie „zapasowe” wspomnień Pamięć o konkretnym wydarzeniu znajduje się w mózgu w kilku równoległych kopiach - utrwalanych, modyfikowanych albo kasowanych po jakimś czasie - wynika… » więcej 2024-09-04, godz. 07:00 USA - Dwie trzecie sklepowej żywności dla niemowląt nie spełnia zaleceń żywieniowych Aż 60 proc. sprzedawanych w amerykańskich sklepach produktów żywnościowych dla niemowląt i małych dzieci nie spełnia zaleceń żywieniowych, a żaden z… » więcej 2024-09-03, godz. 07:00 Onkolog: w Polsce prowadzimy badanie pierwszej szczepionki na raka płuca; trwa rekrutacja pacjentów W Polsce trwa badanie kliniczne nad skutecznością pierwszej szczepionki na raka płuca - potwierdził PAP onkolog prof. Dariusz M. Kowalski z Narodowego Instytutu… » więcej 2024-09-02, godz. 07:00 Zanieczyszczenie miast hałasem szkodzi sercu Zanieczyszczenie miast hałasem jest szkodliwe dla serca; może m.in. zwiększać ryzyko zawału serca już w młodszym wieku - potwierdzają dwa badania, o których… » więcej
3456789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »