Radio Opole » Historyczna Jesień - Zbrodnia w Barucie - artykuły
2011-09-26, 14:57 Autor: Radio Opole

UBECY - odc. 21.

W ubeckich papierach zawsze zostaje jakiś ślad. Trudno zniszczyć i ukryć wszystko co się kiedyś zapisało.

Nawet jeśli nigdy nie powstał żaden dokument opisujący przebieg transportów z partyzantami „Bartka” z września 1946 roku, albo został skutecznie zniszczony, to w innych aktach można znaleźć jakieś strzępy relacji, jakieś poszlaki. Fragmenty, czasem jednozdaniowe, pozwalają na choćby częściowe zrekonstruowanie prawdy.

Instytutowi Pamięci Narodowej udało się ustalić część nazwisk funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, którzy brali udział w operacji „Lawina” i stoją za egzekucją żołnierzy z grupy „Bartka”. Niektóre nazwiska padły w trakcie przesłuchań Jana Zielińskiego. Inne odnaleziono wertując tysiące pożółkłych kartek, zapisywanych na maszynach przez funkcjonariuszy UB. Kilka innych, z samego szczytu operacji „Lawina”, czyli z najwyższych szczebli Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, podał Henryk Wendrowski.

Na szczycie operacji wymierzonej w partyzantów z Baraniej Góry stali szefowie MBP. Według zeznań Henryka Wendrowskiego, zaplanować całą operację i wydać rozkaz jej wykonania miał wiceminister Roman Romkowski.

Rozkaz najpierw usłyszał Józef Czapliński, dyrektor Departamentu III MBP. Ten opracowanie, a następnie nadzorowanie wykonania zadania zlecił majorowi Władysławowi Śliwie, który był naczelnikiem Wydziału II Departamentu III MBP.

Na jego rozkaz w akcję zaangażowani zostali także szef Urzędu Bezpieczeństwa z Katowic płk Józef Kratko oraz jego zastępca Marek Fink. Henryk Wendrowski wyklucza by mogli oni działać na własną rękę. Ich udział w prowokacji potwierdza także Jan Zieliński oraz dokumenty udostępnione śledczym przez Urząd Ochrony Państwa. W nich jest m.in. „Plan likwidacji B”. Dokument nie ma daty, nie widnieje na nim także nazwisko autora, ale doskonale oddaje intencje twórców.

Najważniejszą postacią całej operacji był bez wątpienia kapitan „Lawina”, czyli Henryk Wendrowski. Zadanie przeniknięcia do grupy „Bartka” wyznaczył mu Józef Czaplicki. Wendrowskiego udało się przesłuchać opolskiej prokuraturze w 1993 roku. Z powodu przebytej operacji nie mógł przyjechać do Opola, więc prokurator rozmawiał z nim w jego warszawskim mieszkaniu.

Pracował w Wydziale III Departamentu III MBP, gdzie zajmował się walką z podziemiem. - Nie zostałem nawet poinformowany o miejscu, terminie i sposobie likwidacji grupy – zeznał.

Nie pamiętał nawet pod jakim pseudonimem występował przenikając do partyzantów „Bartka”. Tłumaczył, że z powodu wieku nie jest w stanie podać nawet nazwisk wielu kolegów z pracy. O losie, który spotkał partyzantów, miał się dowiedzieć dopiero po swoim powrocie do Warszawy, od mjr Śliwy. Śliwa zakomunikował mu, że do zaminowania baraku wzięto zaufanych ludzi.

Ze swojej działalności Wendrowski pisał raporty, które składał w MBP w Warszawie. Jego szczegółowe sprawozdania urywają się jednak na kilka dni przed pierwszym przerzutem partyzantów.

W 1960 roku Wendrowski przeniósł się z Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego do Ministerstwa Spraw Zagranicznych, gdzie pracował aż do emerytury. W latach 1969-1973 był ambasadorem w Kopenhadze. Po przejściu na emeryturę mieszkał w Warszawie. Zmarł w 1997 roku.

Posłuchaj informacji:

Historyczna Jesień - Zbrodnia w Barucie - artykuły

2011-09-16, godz. 15:27 LUDZIE ZACZYNAJĄ MÓWIĆ - odc.15. Tajemnica Barutu przez 43 lata żyła tylko w ustnych przekazach mieszkańców wioski. Po raz pierwszy wypłynęła w mediach wczesną wiosną 1989 r., gdy dogorywał… » więcej 2011-09-16, godz. 15:26 ZEGARKI GĘBORSKIEGO - odc.14. „Człowiek do specjalnych poruczeń” - tak Czesława Gęborskiego określił jego kolega z Urzędu Bezpieczeństwa. Gęborski miał opinię człowieka bezwzględnego… » więcej 2011-09-14, godz. 15:17 PISZE ZIELIŃSKI DO PROKURATORA - odc. 13. Jan Zieliński wyjął kartkę w kratkę i długopisem zaczął pisać: „Jestem w posiadaniu prawie całej tajemnicy oddziału NSZ Bartka...” » więcej 2011-09-13, godz. 14:47 ODDZIAŁ "BARTKA" - odc.12. Henryk Antoni Flame urodził się 19 stycznia 1918 r. we Frysztacie na Zaolziu. Był synem Emeryka, maszynisty kolejowego i Marii, która opiekowała się dom… » więcej 2011-09-13, godz. 12:06 CUDOWNE OCALENIE - odc.11. Półtora tygodnia po wyjeździe trzeciego transportu wiozącego partyzantów z oddziału „Bartka” walczącego z komunistami pod szyldem Narodowych Sił Zbrojnych… » więcej 2011-09-09, godz. 14:54 CO WIDZIELI MIESZKAŃCY BARUTU? - odc.10. Magdalena Bryś pamięta, że starsi mieszkańcy wioski wzięli wiklinowe koszyki, koziki i pod pretekstem zbierania grzybów poszli niby przypadkiem w okolice… » więcej 2011-09-08, godz. 15:54 WYBUCH - odc.9. 17-letnia Eryka Stelmach szła wówczas do pracy w majątku Sarnów. - Hubertus był ogrodzony drutem kolczastym, choć wcześniej nikt go tam nie widział - pamięta… » więcej 2011-09-07, godz. 15:40 TRZECI TRANSPORT - odc.8. Tadeusz Przewoźnik pamięta, że trzeci transport wyjechał kilka dni po drugim. Być może było to już gdzieś pod koniec września. » więcej 2011-09-06, godz. 16:17 DRUGI TRANSPORT - odc.7. Funkcjonariusze UB Jan Zieliński i Czesław Gęborski, po tym jak rozstrzelali partyzanta Cieślara, któremu udało się przemknąć przez szczelny kordon dzięki… » więcej 2011-09-06, godz. 16:14 JAK ZGINĄŁ "RYŚ"? - odc.6. Jeszcze przed południem, ale już po rozstrzelaniu i zakopaniu partyzantów, na miejsce egzekucji pod Starym Grodkowem przyjechał zastępca „Bartka” - … » więcej
123
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »