Radio Opole » Historyczna Jesień - Zbrodnia w Barucie - artykuły
2011-09-16, 15:26 Autor: Radio Opole

ZEGARKI GĘBORSKIEGO - odc.14.

„Człowiek do specjalnych poruczeń” – tak Czesława Gęborskiego określił jego kolega z Urzędu Bezpieczeństwa. Gęborski miał opinię człowieka bezwzględnego i okrutnego.

Jego teczka personalna wskazuje na to, że brał on czynny udział w zwalczaniu zbrojnego podziemia: „W walkach odznaczył się męstwem, odwagą i poświęceniem, dążąc w dalszym ciągu do całkowitego zniszczenia nielegalnego podziemia i jego przybudówek...”. Przełożeni pisali także: „nie szczędził sił wyrzekając się często życia osobistego, niejednokrotnie snu i wypoczynku”.

Gęborskiego udało się przesłuchać w ramach śledztwa prowadzonego przez IPN. Nic jednak nie wniósł do sprawy, ponieważ zaprzeczył, by brał udziału w likwidacji partyzantów z Podbeskidzia, która odbyła się w ramach operacji „Lawina”.

Prokurator Piotr Nalepa z IPN przesłuchał także Joannę Boczkowską, córkę Czesława Gęborskiego. Przyznała, iż był on kolekcjonerem zegarków, zapalniczek i obrazków. Miał około dwóch tysięcy zegarków - ale zdaniem Boczkowskiej – nie przedstawiały one żadnej większej wartości. Określiła je jako podróby kupowane na targach i jarmarkach. Po śmierci Gęborskiego została jego spadkobierczynią i odziedziczyła zegarki. Większość z nich wyrzuciła na śmietnik. Kilkanaście sztuk rozdała znajomym. 26 zostawiła dla siebie. Nie pamięta jednak, by wśród tych zegarków był egzemplarz o średnicy 4 centymetrów, z białym cyferblatem i kompasem – taki, jak w 1946 roku miał na swojej ręce Jan Przewoźnik ps. „Ryś”, w chwili gdy pod Starym Grodkowem strzelił do niego Gęborski. Boczkowska zaznacza, że na pewno zwróciłaby uwagę na taki egzemplarz.

Czesław Gęborski urodził się w 1925 roku w Dąbrowie Górniczej. 20 lat później przyjęto go do Milicji Obywatelskiej. Najpierw pracował w komisariacie w Świętochłowicach, później przeniesiono go do Komendy Powiatowej w Niemodlinie, gdzie został komendantem jednostki. W lipcu 1945 roku brał udział w budowie Obozu Pracy w Łambinowicach. Później został jego komendantem. Obóz cieszył się jedną z najgorszych opinii. Później Gęborski przeszedł do UB.

Mieszkańcom Opolszczyzny nazwisko Czesława Gęborskiego kojarzy się właśnie z obozem w Łambinowicach. W lipcu 2000 roku opolska prokuratura oskarżyła go o zorganizowanie podpalenia baraku w łambinowickim obozie i nakazanie zabijania więźniów. Sam też miał do nich strzelać. Według prokuratury zrobił to z zemsty, a także po to, by ukryć dokonywane przez strażników rabunki. Gęborski miał działać ze szczególnym okrucieństwem. Wyroku w tej sprawie jednak nie poznaliśmy, bo oskarżony zmarł w trakcie procesu.

Mecenas Zbigniew Konowalczuk, który bronił Lęborskiego, początkowo podchodził bardzo sceptycznie do rewelacji dotyczących udziału swojego klienta w mordowaniu żołnierzy „Bartka”. Gdy jednak zobaczył zeznania Zielińskiego stwierdził kiwając głową: - Tak, on mógł być uczestnikiem tych zdarzeń. Takie wydarzenia mogły mieć miejsce. Nie mam co do tego wątpliwości. W tamtych czasach ludzie byli do tego zdolni.

Czesław Gęborski opisał swoje życie na 500 stronach maszynopisu. Ponumerowane kartki włożył do dwóch granatowych teczek zawiązanych białymi sznureczkami. Historię swojego życia zdeponował u adwokata. Mecenas Konowalczuk przejrzał wspomnienia swojego byłego klienta, ale nie znalazł w nich nic na temat wydarzeń z września 1946 roku.

Adwokat potwierdza, że Gęborski faktycznie kolekcjonował zegarki: - Nawet dostałem od niego taki jeden suwenir.

Posłuchaj:

Historyczna Jesień - Zbrodnia w Barucie - artykuły

2011-09-30, godz. 16:20 MSZA W BARUCIE - odc.25. Krzyż na Hubertusie pojawił się nagle i niespodziewanie. Ktoś postawił go najprawdopodobniej w 1982 r. » więcej 2011-09-30, godz. 16:18 PODBESKIDZIE PAMIĘTA - odc.24. Gdy ks. Władysław Nowobilski został proboszczem parafii w Ciścu, miejscowi opowiedzieli mu historię partyzantów spod Baraniej Góry. » więcej 2011-09-29, godz. 13:39 JAK ZGINĄŁ „BARTEK”? - odc.23. Henryk Flame przestał widzieć sens walki o niepodległą Polskę. Zdecydował się na ujawnienie, czyli skorzystanie z dobrodziejstwa amnestii. » więcej 2011-09-29, godz. 13:36 KOŚĆ - odc.22. Rzadko zdarza się, aby masowe groby były badane tak późno po ich powstaniu. Od zbrodni na żołnierzach „Bartka” minęło już ponad 60 lat. » więcej 2011-09-26, godz. 14:57 UBECY - odc. 21. W ubeckich papierach zawsze zostaje jakiś ślad. Trudno zniszczyć i ukryć wszystko co się kiedyś zapisało. » więcej 2011-09-26, godz. 14:54 POSZUKIWANIA W TERENIE - odc.20. Szukając masowych mogił świdrem geologicznym wykonywano kolejne odwierty i dokładnie centymetr po centymetrze, szpachelką przeglądano wydobytą ziemię. » więcej 2011-09-22, godz. 16:04 ŚLEDZTWO IPN - odc. 19. Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach przejął akta umorzonego opolskiego śledztwa we wrześniu 2001 r. » więcej 2011-09-21, godz. 14:59 GRZYBIARZE - odc.18. Umorzenie śledztwa przez opolską prokuraturę nie zakończyło próby ustalenia prawdy. » więcej 2011-09-21, godz. 12:05 ŚLEDZTWO OPOLSKIE - odc. 17. Drugie śledztwo wszczęto w Prokuraturze Wojewódzkiej w Opolu 5 września 1991 r. » więcej 2011-09-19, godz. 14:51 ŚLEDZTWO GLIWICKIE - odc. 16. 26 stycznia 1990 rok, Prokuratura Rejonowa w Gliwicach wszczęła pierwsze śledztwo dotyczące zbrodni w Barucie. » więcej
123
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »