W czwartek w Pałacu Prezydenckim prezydent Duda spotkał się z prezydentem Cypru Nikosem Christodoulidesem. Podczas konferencji prasowej po spotkaniu "w cztery oczy" i razem z delegacjami prezydent Duda zauważył, że to pierwsza wizyta przywódcy Cypru w Polsce od 1364 roku, gdy król cypryjskiego państwa krzyżowców Piotr Cypryjski wziął udział z zjeździe monarchów europejskich w Krakowie, zwołanym z inicjatywy Kazimierza III Wielkiego; królowie wzięli wtedy m.in. udział w słynnej uczcie u Wierzynka.

"W istocie można więc powiedzieć, że to wydarzenie historyczne" - mówił prezydent Duda, zaznaczając, że oba państwa od 20 lat są członkami Unii Europejskiej i w ten sposób wiążą swoje losy.

Prezydent Duda powiedział, że podczas rozmów liderzy poruszyli kwestię sytuacji na Ukrainie, w tym także ukraińskich uchodźców w Polsce, a także kwestię sytuacji na Bliskim Wschodzie, silnie oddziałującej na położony niedaleko Cypr. Zaznaczył, że Polska jest wdzięczna Cyprowi za "zdecydowaną i bardzo jednoznaczną postawę" wobec rosyjskiej agresji na Ukrainie, w tym przede wszystkim wspieranie sankcji na Rosję.

"Powiedziałem panu prezydentowi, że Rosja nie może wygrać tej wojny; że jeżeli Władimir Putin wygra tę wojnę, to będzie to pożywka dla kolejnych kroków, które rosyjski imperializm podejmie" - zaznaczył prezydent. Christodoulides porównał rosyjską inwazję na Ukrainę i okupację jej terenów do okupacji Cypru Północnego. "Od samego początku Cypr stał i nadal będzie stał niezachwianie po właściwej stronie historii. Inwazje, okupacje, naruszenia prawa międzynarodowego - niezależnie od tego, gdzie się zdarzają, należy powstrzymywać" - zadeklarował.

Duda nawiązał też do sytuacji na Cyprze i faktu, że północna część wyspy kontrolowana jest przez separatystyczną, nieuznawaną Turecką Republikę Cypru Północnego. Jak mówił, Polska opowiada się za rozwiązaniem, w ramach którego cała wyspa będzie objęta przez jedno państwo cypryjskie. "My to rozwiązanie jednego w przyszłości państwa na Cyprze, oczywiście z pewnymi zasadami podziału regionalnego i etnicznego (...), cały czas konsekwentnie wspieramy" - powiedział; za to stanowisko podziękował prezydent Cypru.

Wśród istotnych tematów rozmów obaj przywódcy wymieniali turystykę. Prezydent Duda podkreślał, że Cypr cieszy się coraz większym zainteresowaniem polskich turystów - w 2023 roku wyspę odwiedziło ok 270 tys. Polaków. Prezydent Christodoulides wskazał, że władze obu państw pracują m.in. nad zwiększeniem liczby połączeń lotniczych między Polską a Cyprem w celu dalszego rozwoju polskiej turystyki na wyspie. Dodał, że w tym roku Cypr spodziewa się przekroczenia granicy 300 tys. turystów z Polski. "Dążymy do tego, by ta liczba była jeszcze wyższa" - podkreślił.

Prezydent Cypru zwrócił uwagę na związki Polski i Cypru w polityce unijnej. Jak zaznaczył, oba państwa dwukrotnie - w 2011 i 2012 roku oraz następnie w 2025 roku - wraz z Danią działały w ramach "trójki" państw kolejno sprawujących prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. "Po 20 latach nie jesteśmy już nowymi członkami Unii Europejskiej" - oświadczył.

Dodał, że sprawująca w pierwszej połowie 2025 roku prezydencję w Radzie UE Polska i w pierwszej połowie 2026 roku Cypr staną przed wieloma skomplikowanymi wyzwaniami, w tym zwłaszcza geopolitycznymi. "Współpraca i koordynacja między naszymi krajami już się rozpoczęła i jestem przekonany, że uda nam się jeszcze lepiej wykonać nasze wspólne zadania" - zadeklarował.

Christodoulides dodał, że konieczne jest zatrzymanie działań zbrojnych w Strefie Gazy, które destabilizują cały region graniczący z UE i powoduje olbrzymich rozmiarów kryzys humanitarny. "Cypr jako państwo członkowskie UE i państwo położone w tym regionie (...) utworzył morski korytarz humanitarny do Gazy. Naszym celem było przyczynienie się we współpracy z naszymi partnerami do zwalczenia tego kryzysu" - powiedział. W tym miejscu prezydent Cypru złożył kondolencje bliskim Damiana Sobola - polskiego wolontariusza z organizacji World Central Kitchen, który wraz z 6 innymi wolontariuszami zginął na początku kwietnia w wyniku działań izraelskiej armii.

Wcześniej w obecności obu prezydentów podpisano dwa memoranda dwustronne: memorandum o współpracy polsko-cypryjskiej w dziedzinie sportu podpisał minister sportu i turystyki Sławomir Nitras oraz cypryjska minister ds. europejskich Marilena Raouna. Następnie cypryjska minister oraz podsekretarz stanu w MSZ Marek Prawda podpisali dwustronne memorandum ws. własności intelektualnej.

Po spotkaniu z prezydentem Dudą prezydent Cypru spotkał się z premierem Donaldem Tuskiem; w planach jest także spotkanie z marszałkiem Sejmu Szymonem Hołownią. Wieczorem prezydent RP wraz z małżonką wydadzą obiad oficjalny na cześć cypryjskiej pary prezydenckiej. W piątek z kolei prezydent Cypru odwiedzi Kraków, gdzie m.in. spotka się ze studentami Uniwersytetu Jagiellońskiego.(PAP)

autor: Mikołaj Małecki

mml/ itm/