Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 81 lat temu z niemieckiego oflagu w Dössel uciekło…
2024-09-19, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/B.Falkowska/dok.

81 lat temu z niemieckiego oflagu w Dössel uciekło niemal 50 polskich żołnierzy

Oflag Dossel [fot. źródło: http://oflag-doessel.com/?strona=oflag]
Oflag Dossel [fot. źródło: http://oflag-doessel.com/?strona=oflag]
81 lat temu, w nocy z 19 na 20 września 1943 roku, z Oflagu VI B Dössel koło Warburga, podziemnym tunelem, uciekło 47 polskich żołnierzy. Większość z nich Niemcy złapali, a następnie - wbrew prawu o jeńcach wojennych - zamordowali. Wolność odzyskało jedynie dziesięciu Polaków. Była to największa próba ucieczki polskich żołnierzy z niemieckiego obozu jenieckiego.
Niemiecki obóz jeniecki dla oficerów Oflag VI B Dössel został założony w 1940 roku w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia. Mieścił się kilka kilometrów od Dössel, obecnie część Warburga. Początkowo trafiali tam brytyjscy i francuscy oficerowie, jednak pod koniec 1942 roku zostali przeniesieni, a do oflagu sprowadzono niemal dwa i pół tysiąca polskich oficerów, w tym 200 szeregowych, między innymi z jenieckiego obozu specjalnego w Colditz, a także wydanych przez Rumunię.

Przygotowania do ucieczki prowadzili już Brytyjczycy, którzy rozpoczęli wykopywanie tunelu. Przed opuszczeniem obozu przekazali polskim jeńcom informacje o swoich działaniach. Polacy przez blisko pół roku kontynuowali prace, tworząc niemal 45-metrowe przejście.

Ucieczkę zaplanowano na noc z 19 na 20 września. Po wieczornym apelu, przed godziną 20.00, 47 jeńców, w tym 43 oficerów i czterech szeregowych, przystąpiło do opuszczania obozu. Podzieleni na kilkuosobowe grupki, kolejno przeczołgiwanie się przez tunel. Całość trwała kilka godzin. Następnie, przebrani w cywilne ubrania, wymknęli się z oflagu.

W czasie ucieczki kolegów, dwaj polscy żołnierze zaaranżowali "bójkę", która miała odwrócić uwagę niemieckich strażników. Inny żołnierz zaczął głośno grać na akordeonie, a grupa kilku osób rozpoczęła ćwiczenia sportowe.

Niestety, jeszcze 20 września Niemcy schwytali pierwszych zbiegów. Ucieczka powiodła się jedynie dziesięciu żołnierzom. 37 zostało zamordowanych - 17 w dortmundzkiej siedzibie gestapo, a 20 w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie.

(więcej)

W oflagach i stalagach na terenie III Rzeszy ucieczki były zwykle karane aresztem obozowym. Ponadto, zgodnie z prawem międzynarodowym, jeńcy wojenni, którzy po udanej ucieczce znowu dostawali się do niewoli, nie podlegali karze za poprzednią ucieczkę. Jednak po niemieckim ataku na Związek Sowiecki w czerwcu 1941 roku, radykalnie zaostrzono zasady postępowania z jeńcami sowieckimi, polskimi i w końcu więźniami alianckimi, którzy do tego czasu cieszyli się pewnym uprzywilejowaniem.

Liczba ucieczek jeńców wojennych rosła z roku na rok. W 1941 roku w oficjalnych niemieckich statystykach odnotowano 15 tysięcy ucieczek jeńców różnych narodowości, rok później było ich już 19 tysięcy, a 1943 uciekło z obozów 33 tysiące jeńców.

Po przegranej kampanii wrześniowej w 1939 roku do niemieckiej niewoli trafiło około 420 tysięcy polskich żołnierzy. Wkrótce zwolniono około 120 tysięcy, natomiast resztę zamknięto w 43 oflagach, czyli obozach dla oficerów, i 67 stalagach, przeznaczonych dla podoficerów i szeregowców.

W 1944 roku jeńców było już tylko około 56 tysięcy, pozostałych zwolniono. Byli oni zamknięci w oflagach: Murnau, Dössel, Woldenberg (Dobiegniew) oraz Gross Born (Borne Sulinowo).

Niemiecki obóz jeniecki Oflag VI B Dössel dla oficerów został założony w 1940 roku, w Nadrenii Północnej-Westfalii, w zachodniej części Niemiec. Jeńcy zmagali się tam z trudnymi warunkami - długimi apelami, zatłoczonymi barakami czy niewystarczającymi racjami żywnościowymi.

27 września 1944 w nocy - rok po ucieczce polskich żołnierzy - bombowce brytyjskie, mając za cel stację kolejową w Nörde, przez pomyłkę zbombardowały obóz, zabijając 90 oficerów. Łącznie w Dössel zginęło 141 jeńców. Zostali pochowani na miejscowym cmentarzu.

Obóz został oswobodzony przez armię amerykańską 1 kwietnia 1945 roku.

Zobacz także

2024-09-27, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 27 września » więcej 2024-09-26, godz. 18:15 Marcin Napiórkowski powołany na dyrektora Muzeum Historii Polski Ministra kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska powołała doktora habilitowanego Marcina Napiórkowskiego na stanowisko dyrektora Muzeum Historii… » więcej 2024-09-26, godz. 18:00 5 lat temu zmarł Jacques Chirac, były prezydent i premier Francji 5 lat temu, 26. września 2019 roku, zmarł Jacques Chirac, w latach 1995-2007 prezydent Francji, wcześniej dwukrotny premier, a także mer Paryża. Przez 45… » więcej 2024-09-26, godz. 11:00 Powstanie "Wirtualne Muzeum Książąt Lubomirskich" Politechnika Lubelska we współpracy z Fundacją Książąt Lubomirskich stworzy "Wirtualne Muzeum Książąt Lubomirskich". Dzięki temu zbiory jednej z najlepszych… » więcej 2024-09-26, godz. 11:00 Od dzisiaj (26.09) długi urodzinowy weekend Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie (DŹWIĘK) Koncerty, autorskie oprowadzania, noc filmowa, debata i warsztaty dla dzieci - to atrakcje, jakie przygotowało Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie… » więcej 2024-09-26, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 26 września » więcej 2024-09-25, godz. 14:00 Otwarcie wystawy poświęconej Tuskulanom, gdzie ginęli między innymi żołnierze AK "Wysłuchaj mojej historii" to tytuł wystawy, którą od dziś (25.09) można oglądać w Parku pamięci w wileńskich Tuskulanach. 28 września 1944 roku służby… » więcej 2024-09-25, godz. 11:00 85 lat temu Luftwaffe przeprowadziła nalot dywanowy na Warszawę 85 lat temu, 25 września 1939 roku, Luftwaffe przeprowadziła nalot dywanowy na Warszawę. Był to pierwszy w historii II wojny światowej nalot dywanowy na europejską… » więcej 2024-09-25, godz. 10:00 W Kwaterze Polskiej w Ponarach odbędą się Uroczystości Ponarskie z udziałem Wojska Polskiego W Kwaterze Polskiej w podwileńskich Ponarach odbędą się dziś (25.09) Uroczystości Ponarskie z udziałem Wojska Polskiego. W tym miejscu w czasie drugiej… » więcej 2024-09-25, godz. 09:00 W Wilnie odsłonięto tablicę poświęconą polskim Sprawiedliwym wśród Narodów Świata W Zespole Parku Pamięci w Tuskulanach w Wilnie odsłonięto w poniedziałek tablicę poświęconą rodzinie Antonowiczów. Instytut Jad Waszem w Jerozolimie uhonorował… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »