Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 15 lat temu zmarł Leszek Kołakowski, filozof, pisarz…
2024-07-17, 13:00 Autor: IAR/E.Porycka/dok.

15 lat temu zmarł Leszek Kołakowski, filozof, pisarz i publicysta

Leszek Kołakowski. [Fot. PAP/P. Supernak]
Leszek Kołakowski. [Fot. PAP/P. Supernak]
15 lat temu, 17 lipca 2009 roku, zmarł Leszek Kołakowski, filozof, pisarz i publicysta, uznany w świecie myśliciel, autor moralistyczno-filozoficznych esejów i opowieści, popularyzator wiedzy. Był związany z Uniwersytetem Warszawskim i Oksfordzkim. Kawaler Orderu Orła Białego.
Leszek Kołakowski zajmował się głównie historią filozofii, zwłaszcza XVIII wieku, w tym doktryną liberalizmu, a także historią idei religijnych. Współtworzył warszawską szkołę historyków idei. Początkowo był zwolennikiem marksizmu, by od połowy lat 60. stać się jego krytykiem. Opublikował ponad 400 prac, w tym około 30 książek. Do jego najbardziej znanych dzieł należą: "Główne nurty marksizmu. Powstanie, rozwój, rozpad", "Rozmowy z diabłem", "Chrześcijaństwo" oraz "Obecność mitu".

W PRL należał do rządzącej PZPR, z której został wydalony w 1966 roku, za krytykę komunistycznej władzy i prowadzenie zajęć niezgodnie z linią polityczną marksizmu. Atakował go nawet sam Władysław Gomułka, a Kołakowskiego pozbawiono katedry na uniwersytecie. Po wydarzeniach Marca 1968, za popieranie strajkujących studentów, profesor został usunięty z Uniwersytetu Warszawskiego. Wyemigrował z kraju, wykładał w Stanach Zjednoczonych, między innymi w Yale i Berkeley oraz na Uniwersytecie w Chicago. Od 1970 roku mieszkał na stałe w Wielkiej Brytanii. Związał się z Uniwersytetem Oxfordzkim, gdzie wykładał w latach 1972-1991.

Słynny esej Kołakowskiego "Tezy o nadziei i beznadziejności", opublikowany w paryskiej "Kulturze" w 1971 roku, stał się jednym z podstawowych tekstów rodzącej się antykomunistycznej opozycji, a także inspiracją do powstania Komitetu Obrony Robotników. Pisarz w latach 1977-1980 był oficjalnym przedstawicielem KOR-u za granicą i odpowiadał za kontakty między środowiskiem KOR-u i emigracją.

Poglądy Leszka Kołakowskiego ewoluowały od marksizmu do ogólnie rozumianej myśli chrześcijańskiej. Autor książek: "Jeśli Boga nie ma... O Bogu, diable, grzechu i innych zmartwieniach tak zwanej filozofii religii", "Bóg nam nic nie jest dłużny" oraz "Jezus ośmieszony", uważał chrześcijaństwo za fundament kultury europejskiej.

W 1997 roku Leszek Kołakowski został uhonorowany Orderem Orła Białego.

W latach 90. nagrał dla Telewizji Polskiej serię krótkich wykładów poświęconych zagadnieniom filozofii kultury, jak władza, tolerancja, zdrada, czy kłamstwo. W 2004 roku rozpoczął cykl zatytułowany "O co nas pytają wielcy filozofowie".

Zmarł w Oxfordzie, 17 lipca 2009 roku.

W 2020 roku księgozbiór Leszka Kołakowskiego, sprowadzony z Oxfordu, córka profesora - Agnieszka Kołakowska przekazała w darze Bibliotece Narodowej w Warszawie. Wcześniej, w 2010 roku, zgodnie z wolą profesora, Bibliotece Narodowej w darze przekazano jego spuściznę rękopiśmienną.

(więcej)

Urodził się 23 października 1927 roku w Radomiu. Ukończył filozofię na Uniwersytecie Łódzkim. W latach 50. pracował w Katedrze Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, w Instytucie Nauk Społecznych i Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Kierował też katedrą Filozofii Nowożytnej UW.

Był pracownikiem Instytutu Kształcenia Kadr Naukowych przy KC PZPR. Po usunięciu z partii w 1966 roku odebrano mu katedrę na uniwersytecie oraz prawo wykładania i publikowania. Dwa lata później wyemigrował z Polski.

W latach 1968-1976 napisał trzytomową pracę "Główne nurty marksizmu. Powstanie, rozwój, rozpad", gdzie przekrojowo opisał rozwój tej doktryny. Wtedy powstały między innymi "Kultura i fetysze", "Obecność mitu", "Husserl i poszukiwanie pewności".

Od 1991 roku Leszek Kołakowski zasiadał w Polskiej Akademii Nauk. Należał również do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Był doktorem honoris causa wielu uczelni i laureatem prestiżowych wyróżnień, jak Nagroda Biblioteki Kongresu Stanów Zjednoczonych im. Johna Klugego. Otrzymał też Nagrodę Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego i Wielką Nagrodę Jerozolimską.

W 80. rocznicę urodzin profesora, w 2007 roku ukazała się książka wywiad rzeka, zatytułowana "Czas ciekawy, czas niespokojny. Z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Mentzel".

Leszek Kołakowski zmarł w 2009 roku. Został pochowany na Wojskowych Powązkach w Warszawie.

W 2016 roku w Radomiu odsłonięto filozoficzną ławeczkę profesora Leszka Kołakowskiego. Uroczystość połączono z 40. rocznicą powstania Komitetu Obrony Robotników, w którego działalność uczony się angażował.

Od 2016-go Fundacja na rzecz Nauki Polskiej przyznaje Honorowe Stypendium im. Leszka Kołakowskiego. Wyróżnia nim uczonych, niezależnie od narodowości, którzy mają wybitny dorobek naukowy w zakresie historii idei i filozofii średniowiecznej i nowożytnej do 1939 roku.

Zobacz także

2024-09-01, godz. 12:00 81 lat temu został utworzony batalion Szarych Szeregów "Zośka" 81 lat temu, 1 września 1943 roku, został utworzony harcerski batalion "Zośka", jeden z najsłynniejszych oddziałów walczących w Powstaniu Warszawskim. Powstał… » więcej 2024-09-01, godz. 11:00 II wojna światowa - Polskie Radio 1 września mija 85 lat od napaści Niemiec na Polskę. Od pierwszych godzin po wybuchu II wojny światowej Polskie Radio było kluczowym środkiem masowego przekazu… » więcej 2024-09-01, godz. 10:00 II wojna światowa - obrona Helu Mijają 85 lat od wybuchu II wojny światowej. Największy konflikt w dziejach świata rozpoczął się 1 września 1939 roku napaścią III Rzeszy na Polskę… » więcej 2024-09-01, godz. 04:40 II wojna światowa - bombardowanie Wielunia 85 lat temu, 1 września 1939 roku, o godzinie 4.40 niemieckie lotnictwo rozpoczęło bombardowanie Wielunia, miasta położonego w pobliżu granicy z Trzecią… » więcej 2024-09-01, godz. 04:35 II wojna światowa - bombardowanie Tczewa Mija 85. rocznica wybuchu II wojny światowej, największego konfliktu zbrojnego w historii ludzkości. Rozpoczęła się 1 września 1939 roku napaścią Niemiec… » więcej 2024-09-01, godz. 04:30 II wojna światowa - obrona Poczty Polskiej 85 lat temu, 1 września 1939 roku, nad ranem, Niemcy zaatakowali Pocztę Polską w Gdańsku. Był to jeden z pierwszych zbrojnych epizodów II wojny światowej… » więcej 2024-09-01, godz. 04:00 85 lata temu wybuchła II wojna światowa 85 lat temu, 1 września 1939 roku, wybuchła II wojna światowa, najbardziej niszczycielski i krwawy konflikt w dziejach ludzkości, wojna totalna, która zmieniła… » więcej 2024-09-01, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 1 września » więcej 2024-08-31, godz. 19:45 W Opolu wspomniano 44. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych W uroczystościach na skwerze Solidarności wzięli udział działacze "Solidarności", delegacje samorządów oraz mieszkańcy. » więcej 2024-08-31, godz. 13:00 W niedzielę (01.09) "Modlitwa Pokoju" w Łambinowicach Koncert pt. „Modlitwa Pokoju” odbędzie się w 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej o godz. 17.00 w kościele pw. św. Marii Magdaleny. Podczas koncertu… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »