Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-04-01, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
1 kwietnia
1455 - W Sandomierzu zmarł Zbigniew Oleśnicki, biskup krakowski, pierwszy polski kardynał (od 1449 r.); pochowany został w Katedrze Wawelskiej.

1548 - W Krakowie zmarł Zygmunt I Stary, król Polski i wielki książę litewski, panujący od 1506 r.

1579 - Król Stefan Batory założył Akademię Wileńską, powstałą z przekształcenia istniejącego w Wilnie od 1570 r. Kolegium Jezuitów.

1656 - Śluby Jana II Kazimierza w katedrze lwowskiej, tzw. śluby lwowskie; uznając Matkę Boską za patronkę Polski król oddawał jej w opiekę kraj pogrążony w wojnie ze Szwecją.

1666 - W Łyszkowicach pod Skierniewicami zmarł Wacław Leszczyński, biskup warmiński, od 1658 r. arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski.

1683 - W Warszawie podpisano przymierze cesarza Leopolda I Habsburga i króla Jana III Sobieskiego wymierzone przeciwko Turcji; ze względu na obawę przed złym odbiorem porozumienia podpisanego w dzień prima aprilis, zostało ono antydatowane na 31 marca.

1715 - W Sviadnovie niedaleko miasta Frydek-Mistek zabity został Ondraszek, Ondrasz Szebesta, śląski zbójnik, harnaś; bohater wielu opowieści ludowych Śląska Cieszyńskiego.

1750 - W Dederkałach Wielkich na pograniczu Wołynia i Podola urodził się Hugo Kołłątaj, ksiądz, publicysta oświeceniowy, reformator szkolnictwa, jeden z twórców Konstytucji 3 Maja, kawaler Orderu Orła Białego.

1855 - W Paryżu zmarł Józef Zaliwski, członek sprzysiężenia Piotra Wysockiego, uczestnik Powstania Listopadowego, dowódca partyzantki w Królestwie Polskim w 1833 r.

1886 - Urodził się Kazimierz Tołłoczko, architekt, wykładowca Politechniki Warszawskiej, autor projektu Kolonii Akademickiej przy placu Narutowicza, tzw. domów profesorskich przy ulicy Brzozowej oraz budynków Żoliborza Dziennikarskiego.

1890 - W Krakowie urodził się Iwo Gall, reżyser teatralny scenograf, pedagog.

1893 - W Warszawie z inicjatywy Romana Dmowskiego krajowa część Ligi Polskiej i "Zet" zostały przekształcone w Ligę Narodową.

1896 - W Warszawie urodziła się Pola Gojawiczyńska, pisarka, autorka m.in. powieści "Dziewczęta z Nowolipek", "Rajska jabłoń", "Słupy ogniste" oraz tomu wspomnień "Krata".

1899 - We Lwowie zmarł Leonard Marconi, rzeźbiarz, autor lwowskiego pomnika Aleksandra Fredry (po wojnie przeniesionego do Wrocławia), i stojącego na Wawelu pomnika Tadeusza Kościuszki.

1902 - W Petersburgu urodził się Józef Mackiewicz, prozaik, publicysta, autor książek "Kontra", "Droga donikąd", "Nie trzeba głośno mówić", "Lewa wolna"; w maju 1943 r., po odkryciu w Katyniu grobów oficerów polskich zamordowanych przez Sowietów, na zaproszenie niemieckie i za zgodą władz Polskiego Państwa Podziemnego, udał się do Katynia jako obserwator ekshumacji zwłok, opisał to w książce "Katyń: zbrodnia bez sądu i kary" (1944).

1905 - W Łodzi bojówka PPS dokonała udanego zamachu na wyróżniającego się okrucieństwem carskiego komisarza Michała Szatałowicza.

1911 - W Zakopanem urodził się Jerzy Ustupski, narciarz, wioślarz, brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w 1936 roku (wraz z Rogerem Vereyem), żołnierz AK, powstaniec warszawski, działacz sportowy i społeczny.

1919 - Powołano Główny Urząd Miar.

1923 - W Warszawie urodził się Bohdan Czeszko, pisarz, scenarzysta, publicysta, autor m.in. powieści "Pokolenie", "Przygoda w kolorach"; żołnierz Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, powstaniec warszawski.

1924 - W Badurkach urodził się Tadeusz Sumiński, ps. Leszczyc, fotografik, żołnierz batalionu AK "Zośka", powstaniec warszawski.

1925 - W Krakowie urodził się Wojciech Jerzy Has, reżyser filmowy, scenarzysta; autor filmów "Pętla", "Pożegnania", "Rękopis znaleziony w Saragossie", "Jak być kochaną", "Lalka", "Sanatorium pod Klepsydrą".

1925 - W Wilnie urodziła się Józefa Hennelowa, publicystka, wieloletnia zastępczyni redaktora naczelnego "Tygodnika Powszechnego".

1931 - W Zieluniu urodziła się Helena Pilejczyk, łyżwiarka, wielokrotna mistrzyni Polski, brązowa medalistka Igrzysk Olimpijskich w Squaw Valley w 1960 roku.

1933 - Odbyła się premiera filmu Józefa Lejtesa i Edwarda Puchalskiego "Pod Twoją obronę".

1939 - W Piasku Wielkim niedaleko Nowego Korczyna urodził się Józef Grudzień, bokser, złoty medalista igrzysk olimpijskich w Tokio (1964) i wicemistrz olimpijski z Meksyku (1968); medalista mistrzostw Europy.

1940 - Na polecenie okupacyjnych władz niemieckich Judenrat rozpoczął w Warszawie budowę murów wokół terenu getta - "obszaru zagrożonego epidemią".

1945 - PLL LOT wznowiły połączenia na liniach krajowych.

1945 - Tadeusz Łomnicki zadebiutował rolą Pasterza w sztuce Jerzego Zawieyskiego "Mąż doskonały" na deskach Starego Teatru w Krakowie.

1947 - W Warszawie odbył się uroczysty pogrzeb zastrzelonego przez UPA gen. Karola Świerczewskiego.

1950 - Rozporządzeniem Rady Ministrów utworzony został Świętokrzyski Park Narodowy.

1950 - W Milanówku zmarł Stefan Krzywoszewski, dramaturg, komediopisarz, scenarzysta, autor m.in. powieści "Zmierzch", "Panna Jula" oraz komedii teatralnych "Edukacja Bronki"; w latach 1931-34 dyrektor Warszawskich Teatrów Dramatycznych.

1950 - W Głownie urodził się Ryszard Brylski, reżyser, autor filmów "Deborah", "Żurek", "Cudowne lato".

1956 - W Świerku pod Warszawą rozpoczęto budowę ośrodka badań jądrowych.

1957 - Odbyła się premiera filmu Wandy Jakubowskiej "Pożegnanie z diabłem".

1961 - W Zduńskiej Woli urodził się Paweł Królikowski, aktor, znany m.in. z seriali "Pitbull" i "Ranczo"; odtwórca głównej roli w filmie "Hel".

1965 - W Nowym Jorku zmarła Helena Rubinstein, urodzona w Krakowie założycielka słynnej firmy produkującej kosmetyki; kolekcjonerka dzieł sztuki nowoczesnej, filantropka; jedna z najbogatszych kobiet na świecie.

1966 - W Warszawie urodził się Konrad T. Lewandowski, pisarz, laureat Nagrody im. Janusza A. Zajdla, pisarz fantasy, autor serii powieści kryminalnych osadzonych w realiach dwudziestolecia międzywojennego.

1967 - Pod kierownictwem Stanisława Różewicza utworzony został Zespół Realizatorów Filmowych "Tor".

1981 - Decyzją Rady Ministrów wprowadzone zostały kartki na mięso.

1981 - W Rochester zmarła Tamara Wiszniewska, aktorka filmowa znana m.in. z ról w "Trędowatej", "Dziewczętach z Nowolipek", "Kobietach nad przepaścią" i "Białym Murzynie".

1982 - W Paryżu ukazał się pierwszy numer miesięcznika "Kontakt", którego redaktorem naczelnym został Mirosław Chojecki.

1982 - Zdzisław Najder został dyrektorem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

1984 - Odbyła się premiera filmu "Był jazz" w reżyserii Feliksa Falka.

1987 - We Wrocławiu odbył się pierwszy duży happening Pomarańczowej Alternatywy, powstałej z inicjatywy Waldemara Fydrycha "Majora".

1998 - W Warszawie zmarł Franciszek Ryszka - historyk, politolog, badacz m.in. historii III Rzeszy Niemieckiej.

1998 - W Warszawie zmarł Janusz Nasfeter, reżyser filmowy, scenarzysta, autor m.in. filmów "Małe dramaty", "Zbrodniarz i panna", "Abel, twój brat", "Niekochana", "Motyle".

2008 - Sejm uchwalił ustawę "o ratyfikacji Traktatu z Lizbony zmieniającego Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, sporządzonego w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r.", upoważniającą prezydenta do dokonania ratyfikacji.

2009 - W Kielcach w meczu eliminacji mistrzostw świata w piłce nożnej reprezentacja Polski odniosła najwyższe zwycięstwo w swojej historii pokonując 10:0 San Marino.

2013 - W Sobótce na Dolnym Śląsku zmarła Barbara Piasecka-Johnson, wdowa po współwłaścicielu koncernu farmaceutycznego Johnson&Johnson, kolekcjonerka dzieł sztuki, filantropka.

2016 – Wystartował program społeczny Rodzina 500 plus.

2017 - W Arizonie zmarł pułkownik Zygmunt Błażejewicz, żołnierz Armii Krajowej, dowódca 1 szwadronu 5 Brygady Wileńskiej AK; w 2011 r. odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zobacz także

2025-01-15, godz. 11:09 Dewastacja pomnika Umschlagplatz; prokuratura wszczęła śledztwo Prokuratura Rejonowa Warszawa Śródmieście-Północ wszczęła śledztwo w sprawie uszkodzenia elementu pomnika Umschlagplatz - informuje środowa "Gazeta Wyborcza"… » więcej 2025-01-15, godz. 10:17 160 lat temu urodził się Marceli Godlewski, ksiądz katolicki, proboszcz warszawskiego getta 15 stycznia 1865 r. urodził się Marceli Godlewski, ksiądz katolicki, proboszcz parafii pw. Wszystkich Świętych, która podczas niemieckiej okupacji znalazła… » więcej 2025-01-15, godz. 09:48 O czym pisali do siebie Maria Skłodowska-Curie i Albert Einstein? Wychodzi książka ze zbiorem ich listów 32 listy, jakie wymienili między sobą Maria Skłodowska-Curie i Albert Einstein między 1911 a 1932 r. przeczytać można - wraz z komentarzami - w nowej publikacji… » więcej 2025-01-14, godz. 13:19 Po 80 latach godny pochówek dla ofiar UPA - ekshumacja polskich ofiar zbrodni w Puźnikach na Ukrainie Będzie ekshumacja polskich ofiar zbrodni w Puźnikach na Ukrainie. Od dziesięcioleci czekali na to mieszkańcy gminy Prudnik, do której po wojnie przesiedlono… » więcej 2025-01-14, godz. 12:36 W wieku 101 lat zmarła Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” We wtorek nad ranem w wieku 101 lat zmarła w Lublinie Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” - potwierdziła PAP. W 2001 r. została uhonorowana - wraz z rodziną… » więcej 2025-01-14, godz. 11:01 Nielegalne poszukiwania mogą zniszczyć cenne źródła wiedzy historycznej Jeśli przypadkowo lub podczas amatorskich poszukiwań znajdziemy przedmiot, który może mieć wartość historyczną, powinniśmy zaznaczyć miejsce znaleziska… » więcej 2025-01-14, godz. 10:15 Naukowcy z PAN zabiegają o przygotowanie polsko-ukraińskiego podręcznika do historii Naukowcy z PAN zabiegają o przygotowanie polsko-ukraińskiego podręcznika do historii. Realizacja takich projektów transnarodowych wymaga dobrego stawiania… » więcej 2025-01-14, godz. 09:51 Olga Boznańska, mistrzyni portretu, "malarka dusz" - patronką roku 2025 Sławę przyniosły jej portrety, które intrygowały, niepokoiły, odsłaniały duszę malowanej osoby. Uchwałą Sejmu najwybitniejsza polska malarka okresu… » więcej 2025-01-13, godz. 14:00 Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy AK Do kalendarza polskich świąt dojdzie kolejne - Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Decyzją Sejmu będzie przypadać 14 lutego. Tego dnia 1942… » więcej 2025-01-13, godz. 13:00 Mija 85 lat od wypędzenia przez Niemców mieszkańców osiedla Montwiłła-Mireckiego; wystawa IPN Mieli najwyżej 30 minut na spakowanie swoich rzeczy - 25 kg na dorosłą osobę, żadnych kosztowności, futer i pościeli. Wszystko to mieli zostawić Niemcom… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »