Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-25, 07:30 Autor: szuk/ aszw/

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
25 grudnia
1025 - W Gnieźnie odbyła się koronacja królewska Mieszka II.

1076 - W Gnieźnie odbyła się koronacja królewska Bolesława II Śmiałego.

1787 - W Klęczkowie koło Chełmna urodził się Szczepan Józef Gółkowski, drukarz i wydawca, założyciel pierwszej polskiej drukarni na Pomorzu, wydawca "Szkółki narodowej" i "Nadwiślanina", represjonowany przez władze pruskie.

1815 - Namiestnikiem Królestwa Polskiego mianowany został gen. Józef Zajączek.

1876 - W Warszawie zmarła Narcyza Żmichowska, poetka, powieściopisarka, autorka prac pedagogicznych oraz podręczników, aktywnie działająca w ruchu emancypacyjnym.

1883 - We Lwowie zmarł Józef Alojzy Retzenhein, żołnierz, publicysta i pamiętnikarz, uczestnik Powstania Listopadowego, Wiosny Ludów i Powstania Styczniowego, przyjaciel i biograf Juliusza Słowackiego, współzałożyciel Biblioteki Polskiej w Paryżu.

1893 - W Kaliszu urodził się Mieczysław Smorawiński, żołnierz Legionów Polskich, generał WP; we wrześniu 1939 r. dostał się do sowieckiej niewoli; przetrzymywany w obozie w Kozielsku; w kwietniu 1940 r. zamordowany przez NKWD w Katyniu.

1895 - W Piotrkowie Trybunalskim urodził się Stefan Rowecki "Grot", żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, gen. WP; w kampanii 1939 r. dowodził Warszawską Brygadą Pancerno-Motorową; komendant Główny ZWZ-AK; aresztowany 30 czerwca 1943 r. przez Niemców i umieszczony w KL Sachsenhausen; zamordowany po wybuchu Powstania Warszawskiego na rozkaz szefa SS Heinricha Himmlera.

1900 - We Lwowie urodził się Karol Schayer, architekt, autor projektu gmachu Muzeum Śląskiego w Katowicach, od 1946 roku mieszkał i pracował w Libanie.

1900 - W Warszawie urodził się Antoni Zygmund, matematyk, Uniwersytetu Stefana Batorego we Lwowie, od 1940 roku na emigracji w USA, pracownik Massachusetts Institute of Technology, członek PAN i Amerykańskiej Akademii Nauk.

1913 - W Łodzi urodził się Mieczysław Moczar, wł. Mikołaj Demko, działacz komunistyczny, generał LWP, członek KPP, PPR i PZPR; w latach 1964-1968 minister spraw wewnętrznych.

1916 - W Krakowie zmarł Adam Chmielowski (Brat Albert), zakonnik, malarz, założyciel zgromadzeń zakonnych albertynów i albertynek oraz przytulisk dla bezdomnych; kanonizowany w 1989 r.

1916 - Car Mikołaj II w specjalnym rozkazie do armii i floty zapowiedział utworzenie "wolnej Polski z wszystkich trzech jej rozdzielonych terytoriów".

1925 - W Warszawie zmarła Ester Rachel Kamińska, aktorka, założycielka Teatru Żydowskiego w Warszawie.

1929 - We Włodzimierzu Wołyńskim urodził się Jerzy Antczak, reżyser, jeden z twórców Teatru Telewizji, autor nominowanej do Oscara ekranizacji "Nocy i dni", a także filmów "Hrabina Cosel" oraz "Chopin. Pragnienie miłości".

1930 - Premiera filmu Kazimierza Czyńskiego "Wiatr od morza".

1933 - W Poznaniu urodził się Andrzej Hulanicki, matematyk, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, twórca wrocławskiej szkoły analizy harmonicznej.

1939 – Niemcy spalili Nową Synagogę w Częstochowie.

1942 - W miejscowości Mala Hradna na Słowacji urodził się Laco Adamik, reżyser filmowy i teatralny; autor spektakli telewizyjnych.

1943 – Ponad 40 Polaków zostało zamordowanych przez oddział UPA w Janówce na Wołyniu.

1946 - W Chorzowie urodził się Jerzy Sztwiertnia, reżyser seriali "Komediantka", "Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy", "Plebania".

1947 - Premiera filmu "Jasne łany" w reżyserii Eugeniusza Cękalskiego, uznawanego za pierwszy polski film socrealistyczny.

1956 - W Krakowie ponownie zaczął ukazywać się "Tygodnik Powszechny" pod redakcją Jerzego Turowicza.

1965 - Premiera pierwszego telewizyjnego serialu kryminalnego "Kapitan Sowa na tropie" z Wiesławem Gołasem w roli głównej.

1966 - Premiera filmu Wojciecha Jerzego Hasa "Szyfry".

1970 - Na antenie Programu Trzeciego Polskiego Radia wyemitowano pierwszy odcinek "Ilustrowanego Tygodnika Rozrywkowego", audycji satyrycznej, wg pomysłu Jacka Janczarskiego i Adama Kreczmara, w reżyserii Jerzego Markuszewskiego.

1973 - W Białymstoku urodził się Adam Woronowicz, aktor teatralny i filmowy.

1974 - Premiera filmu "Nie ma róży bez ognia" w reżyserii Stanisława Barei.

1976 - W Zrębinie pod Połańcem doszło do jednej z najbardziej wstrząsających zbrodni w okresie PRL. Czterech mieszkańców wsi na oczach kilkudziesięciu sąsiadów zamordowało młode małżeństwo i towarzyszącego im 12-letniego chłopca. Po dokonaniu zbrodni, sprawcy odebrali od świadków przysięgę milczenia.

1984 - W Warszawie zmarł Janusz Odrowąż, literat i satyryk, autor tekstów popularnych przebojów, m.in. "Serduszko puka w rytmie cha-cha", "Pikulina", "Staropolskim obyczajem".

1988 - W Warszawie zmarł Jan Białostocki, historyk sztuki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor prac "Sztuka cenniejsza niż złoto", "Pięć wieków myśli o sztuce".

1997 - W Warszawie zmarł arcybiskup Bronisław Dąbrowski, sekretarz Konferencji Episkopatu Polski (1969-1993); przez wiele lat przewodniczył delegacji Konferencji Episkopatu ds. Stosunków z Rządem PRL; uczestnik rozmów przygotowujących Okrągły Stół.

2009 - W Gawrych Rudzie zmarł Tytus Karpowicz, pisarz, autor książek dla dzieci i młodzieży.

2010 - TVP 2 wyemitowała 1121, ostatni odcinek popularnej telenoweli "Złotopolscy".

2012 - W Krakowie zmarł Jerzy Bereś, rzeźbiarz i performer, uczeń Xawerego Dunikowskiego, autor wielu manifestacji artystycznych.

2019 – W Elblągu zmarł ksiądz Mieczysław Józefczyk „Miecz”, żołnierz Armii Krajowej i podziemia niepodległościowego, powstaniec warszawski, współtwórca Warmińsko-Mazurskiej Chorągwi Harcerstwa Polskiego w Olsztynie, honorowy członek NSZZ „Solidarność”.(PAP)

Zobacz także

2025-01-14, godz. 13:19 Po 80 latach godny pochówek dla ofiar UPA - ekshumacja polskich ofiar zbrodni w Puźnikach na Ukrainie Będzie ekshumacja polskich ofiar zbrodni w Puźnikach na Ukrainie. Od dziesięcioleci czekali na to mieszkańcy gminy Prudnik, do której po wojnie przesiedlono… » więcej 2025-01-14, godz. 12:36 W wieku 101 lat zmarła Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” We wtorek nad ranem w wieku 101 lat zmarła w Lublinie Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” - potwierdziła PAP. W 2001 r. została uhonorowana - wraz z rodziną… » więcej 2025-01-14, godz. 11:01 Nielegalne poszukiwania mogą zniszczyć cenne źródła wiedzy historycznej Jeśli przypadkowo lub podczas amatorskich poszukiwań znajdziemy przedmiot, który może mieć wartość historyczną, powinniśmy zaznaczyć miejsce znaleziska… » więcej 2025-01-14, godz. 10:15 Naukowcy z PAN zabiegają o przygotowanie polsko-ukraińskiego podręcznika do historii Naukowcy z PAN zabiegają o przygotowanie polsko-ukraińskiego podręcznika do historii. Realizacja takich projektów transnarodowych wymaga dobrego stawiania… » więcej 2025-01-14, godz. 09:51 Olga Boznańska, mistrzyni portretu, "malarka dusz" - patronką roku 2025 Sławę przyniosły jej portrety, które intrygowały, niepokoiły, odsłaniały duszę malowanej osoby. Uchwałą Sejmu najwybitniejsza polska malarka okresu… » więcej 2025-01-13, godz. 14:00 Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy AK Do kalendarza polskich świąt dojdzie kolejne - Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Decyzją Sejmu będzie przypadać 14 lutego. Tego dnia 1942… » więcej 2025-01-13, godz. 13:00 Mija 85 lat od wypędzenia przez Niemców mieszkańców osiedla Montwiłła-Mireckiego; wystawa IPN Mieli najwyżej 30 minut na spakowanie swoich rzeczy - 25 kg na dorosłą osobę, żadnych kosztowności, futer i pościeli. Wszystko to mieli zostawić Niemcom… » więcej 2025-01-13, godz. 11:56 95 lat temu urodził się Marian Konieczny - twórca warszawskiej Nike i Lenina w Nowej Hucie Artysty nie należy pytać o ukochane dzieło, bo to tak, jakby zapytać ojca o najlepsze dziecko. Każdy ma swoje wzloty i upadki - mówił twórca warszawskiej… » więcej 2025-01-13, godz. 08:50 Animacje o historii Polski i Bolesław Chrobry ożywiony dzięki AI, czyli nowe technologie w promocji milenium korona… Do przybliżania historii, ale też promocji milenium koronacji pierwszych królów Polski, Miasto Gniezno wykorzystuje m.in. nowe technologie. Dzięki sztucznej… » więcej 2025-01-10, godz. 11:32 IPN organizuje sesję naukową dotyczącą roku 1945 na Górnym Śląsku Katowicki oddział Instytutu Pamięci Narodowej 23 stycznia 2025 r. organizuje sesję naukową dotyczącą roku 1945 na Górnym Śląsku. Wśród tematów m.in… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »