1303 - Papież Bonifacy VIII założył Uniwersytet Rzymski "La Sapienza”. Uczelnia jest największą w Europie i jedną z największych na świecie. Posiada 11 wydziałów, 65 katedr, 21 muzeów i 50 bibliotek. Studiuje na niej około 140 tysięcy studentów.

1646 - Urodził się Charles Plumier, francuski zakonnik, podróżnik i botanik. Jako pierwszy nadał roślinom nazwy pochodzące od nazwisk wybitnych osobistości. Fuksja na przykład wzięła swą nazwę od nazwiska Leonharta Fuchsa, magnolia od Pierre'a Magnola, begonia od Michela Bégona. Pozostawił sześć tysięcy rysunków, w tym cztery tysiące roślin, 31 rękopisów opisujących rośliny i zwierzęta oraz bogate herbarium. Zmarł 20 listopada 1704 roku.

1653 - Rządzący Anglią Oliver Cromwell rozwiązał tak zwany "Kadłubowy Parlament", który po usunięciu z niego zwolenników ugody z monarchą skazał na śmierć w 1649 roku króla Karola I uznając go "tyranem, zdrajcą, mordercą i wrogiem publicznym”. 16 grudnia 1653 Oliver Cromwell proklamował konstytucję pod nazwą "Instrument Rządzenia”, która dawała mu pełnię władzy i przyjął tytuł lorda protektora Anglii, Szkocji i Irlandii. Oliver Cromwell urodził się 25 kwietnia 1599, a zmarł 3 września 1658 roku.

1807 - Urodził się Wincenty Pol, poeta, prozaik, geograf, pochodzenia niemieckiego. W 1849 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym geografii powszechnej, fizycznej i porównawczej na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie objął pierwszą w Polsce, a drugą na świecie, po berlińskiej, katedrę geografii. Jest autorem cyklu poetyckiego "Pieśni Janusza", 51 wierszy poświęconych powstaniu listopadowemu, których pisanie rozpoczął najprawdopodobniej jeszcze podczas walk w 1831 roku i kontynuował na emigracji. Zmarł 2 grudnia 1872 roku.

1821 - Zmarł Franz Karl Achard, chemik, fizyk i biolog. Jego najważniejszym dokonaniem było wynalezienie metody produkcji cukru z buraków cukrowych. W 1801 roku, z pomocą króla Prus Fryderyka Wilhelma III, uruchomił pierwszą na świecie cukrownię we wsi Konary koło Wołowa na Dolnym Śląsku. Już w następnym roku zakład przetworzył 400 ton buraków. Wkrótce powstały nowe cukrownie, które zbudowali studenci Acharda. Kolejne zbudowano w Czechach, Augsburgu i we Francji. Angielscy handlarze cukru trzcinowego oferowali Achardowi 200 tysięcy talarów, aby oświadczył, że produkcja cukru z buraków jest niemożliwa, ale Achard odmówił. Tani cukier z buraków szybko sprawił, że przestał on być zamorskim towarem luksusowym i stał się dostępny dla każdego. Urodził się 28 kwietnia 1753 roku.

1826 - Zmarł Zygmunt Vogel, malarz i rysownik. Z polecenia króla Stanisława Augusta Poniatowskiego odbył podróż po kraju, utrwalając widoki miast, zamków, ruin i rezydencji. Część z nich została wydana w akwafortach "Zbiór widoków sławniejszych pamiątek narodowych w Polsce". Urodził się 15 czerwca 1764 roku.

1836 - Zmarł Robert Seymour, brytyjski rysownik, ilustrator, karykaturzysta. Popularność zyskał, jako autor ilustracji do "Klubu Pickwicka" Charlesa Dickensa. Powieść osiągnęła niebywały sukces, a ilustracje były uwielbiane przez angielskich czytelników. Urodził się w 1798 roku.

1855 - Z inicjatywy archeologa hrabiego Eustachego Tyszkiewicza w Wilnie założono Muzeum Starożytności. Po powstaniu styczniowym zostało zlikwidowane i zagrabione przez rosyjskie instytucje naukowe. Ponownie zostało zorganizowane przy Uniwersytecie Stefana Batorego w 1919 roku. W 1941 roku zbiory zostały przejęte przez Litewską Akademię Nauk. Było drugim najstarszym polskim muzeum i pierwszym muzeum na Litwie. Od 1992 roku zbiory placówki znajdują się w posiadaniu Litewskiego Muzeum Narodowego w Wilnie.

1862 - Francuzi Louis Pasteur i Claude Bernard przeprowadzili pierwszy udany test pasteryzacji. Naukowców namówili do badań marynarze skarżący się na skwaśniałe wino. Pasteur i Bernard podgrzali trunek na tyle, by zabić znajdujące się w nim bakterie nie zmieniając jego smaku. W ciągu kilku miesięcy zaczęto pasteryzować też piwo i ocet, a po kilku latach mleko.

1864 - W czasie Powstania Styczniowego utworzono ostatni powstańczy Rząd Narodowy pod kierownictwem Bronisława Brzezińskiego. W październiku Bronisław Brzeziński opuścił Warszawę, co równoznaczne było z zaniechaniem działalności rządowej. 160 rocznica

1866 - Zmarł Stanisław Hernisz, publicysta i literat żydowskiego pochodzenia. Uczestnik powstania listopadowego. Po jego upadku wyemigrował do Francji gdzie wstąpił do amerykańskiej służby dyplomatycznej. Po pobycie na placówce w Chinach wydał w 1854 roku w Bostonie "Podręcznik do rozmów angielsko-chińskich" przeznaczony dla Amerykanów i Chińczyków w Kalifornii i gdzie indziej". Urodził się około 1805 roku.

1868 - Urodził się Adolf Warski, działacz robotniczy pochodzenia żydowskiego. Był współtwórcą Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy, przywódcą Komunistycznej Partii Polski, posłem na Sejm II RP w latach 1926-1929. W latach 30. XX wieku mieszkał w Moskwie. Podczas czystek stalinowskich został aresztowany przez sowieckie NKWD za przynależność do Polskiej Organizacji Wojskowej w 1914 roku. Został rozstrzelany 21 sierpnia 1937 roku. Zrehabilitowany został przez sowiecki sąd w kwietniu 1955.

1873 - Urodził się Wojciech Korfanty, przywódca narodowy Górnego Śląska, związany z Chrześcijańską Demokracją oraz Ruchem Narodowym. Odegrał historyczną rolę podczas powstań śląskich, będąc ich faktycznym przywódcą. Był też komisarzem plebiscytowym na Górnym Śląsku oraz współzałożycielem Frontu Morges - antysanacyjnego porozumienia działaczy stronnictw centrowych. Zmarł 17 sierpnia 1939 roku. Pośmiertnie, w 1997, został odznaczony Orderem Orła Białego. W 2019 roku w Warszawie odsłonięto pomnik Wojciecha Korfantego. Znajduje się w symbolicznej Alei Ojców Niepodległości utworzonej w Alejach Ujazdowskich.

1875 - Urodził się Edouard de Pomiane, francuski lekarz i autor książek kucharskich, polskiego pochodzenia. Był synem emigrantów z Polski, którzy wyjechali do Francji po powstaniu styczniowym i z czasem zmienili nazwisko z Pożerski na de Pomiane. Oprócz pracy naukowej zajmował się wydawaniem książek kucharskich i propagowaniem zasad zdrowego żywienia. Przekazywał swoje rady w niekonwencjonalny sposób, wyjaśniając też mechanizm procesów chemicznych, towarzyszących przygotowaniu każdej potrawy. Najsłynniejszym z jego dzieł była: "Kuchnia w dziesięć minut", przeznaczona dla osób pragnących przygotowywać wykwintne potrawy, ale mające mało czasu. W czasie okupacji niemieckiej opracował serię poradników przedstawiających zasady żywienia w warunkach wojennych. Zmarł 26 stycznia 1964 roku.

1876 - W Bułgarii wybuchło antytureckie powstanie. W brutalnie spacyfikowanym przez wojska osmańskie powstaniu zginęło około 12 tysięcy Bułgarów. Choć powstanie zakończyło się klęską Bułgarów, przyciągnęło uwagę mocarstw europejskich na położenie narodów bałkańskich okupowanych przez Turcję. W 1877 roku w Konstantynopolu odbyła się międzynarodowa konferencja, na której usiłowano uzgodnić nadanie Bułgarii autonomii. Sprzeciw Turcji doprowadził do wybuchu wojny rosyjsko-tureckiej w 1877 roku, w efekcie, której Bułgaria odzyskała niepodległość.

1884 - Papież Leon XIII wydał encyklikę "Humanum genus". Celem dokumentu było wskazanie niebezpieczeństw, jakie dla chrześcijaństwa i Kościoła katolickiego wynikają z idei i działalności masonerii. Papież definiował ją, jako jednego z ważniejszych wrogów chrześcijaństwa i Kościoła. 140 rocznica

1887 - Józef Piłsudski został skazany przez władze carskie na pięć lat zesłania do wschodniej Syberii, a jego brat Bronisław na 15 lat katorgi na Syberii.

1889 - Urodził się Adolf Hitler - zbrodniarz wojenny odpowiedzialny za zbrodnie przeciw ludzkości. Był politykiem niemieckim, kanclerzem Rzeszy od 1934 roku, przywódcą Narodowo-Socjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników - NSDAP. Inicjator II wojny światowej. Popełnił samobójstwo 30 kwietnia 1945 roku, po przegranej NIemiec, w oblężonym przez wojska radzieckie Berlinie. 135 rocznica

1893 - Urodził się Jan Stanisławski, anglista, leksykograf, lektor języka angielskiego, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas okupacji był więziony w niemieckim obozie Sachsenhausen. Autor "Wielkiego Słownika Angielsko-Polskiego” i "Wielkiego Słownika Polsko-Angielskiego”. Zmarł 4 sierpnia 1973 roku.

1895 - Urodził się Jerzy Petersburski, kompozytor, autor licznych przebojów, między innym: "Tanga Milonga", "Już nigdy" i "Ostatniej niedzieli". Był autorem muzyki do wielu filmów nakręconych przed II wojną światową. W 1936 otrzymał Złoty Krzyż Zasługi. Podczas II wojny światowej znalazł się na terenie ZSRR, skąd wraz z Armią Andersa przedostał się na Bliski Wschód. W Kairze prowadził audycje radiowe dla polskich żołnierzy. Po wojnie wyjechał do Argentyny, skąd wrócił do Polski w 1967 roku. Zmarł 7 października 1979 roku.

1896 - W wypadku kolejowym w amerykańskim Duluth zginął Berard Bulsiewicz, zakonnik, bernardyn, kaznodzieja lwowski, przyrodnik, działacz patriotyczny i polonijny w Stanach Zjednoczonych, pedagog, publicysta i wydawca, kapelan powstania styczniowego. Po klęsce powstania z 1863 roku popadł w konflikt z władzami kościelnymi i państwowymi. W 1864 roku został aresztowany i postawiony przed sądem wojennym. Za udział w ruchu rewolucyjnym skazany w Tarnowie na 10 miesięcy więzienia. W 1894 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie prowadził działalność duszpasterską wśród Polonii. Urodził się w 1837 lub 1838 roku.

1897 - Urodził się Kajetan Czarkowski-Golejewski, ziemianin, pilot lotniczy i szybowcowy, podpułkownik Polskich Sił Zbrojnych. 3 czerwca 1933 roku dokonał przelotu w linii prostej szybowcem IS-B Komar z Bezmiechowej do okolic Turki na odległość 44 kilometrów 800 metrów, ustanawiając rekord Polski. Po wojnie był kierownikiem Biura Studiów i Analiz w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Zmarł 4 września 1977 roku.

1905 - Urodziła się Hanna Januszewska, pisarka i poetka. Tworzyła utwory dla dzieci i młodzieży, w tym baśnie, słuchowiska radiowe, tłumaczyła literaturę fantastyczną. Jest autorką między innymi książek: "Jak Pyza wędrowała", "Siwa gąska, siwa" i "Złota jabłoń". Współpracowała z czasopismami dla najmłodszych: "Płomyczek”, "Płomyk”, "Miś” i "Świerszczyk”. Po II wojnie światowej pracowała, jako redaktor w Polskim Radio Łódź. Zmarła 18 lipca 1980 roku.

1909 - Urodził się Witold Krzemieński, dyrygent, kompozytor i profesor. Przed II wojną światową grał w orkiestrze Teatru Wielkiego we Lwowie oraz w lwowskiej orkiestrze radiowej. Po wojnie był między innymi dyrektorem Filharmonii Śląskiej w Katowicach oraz dyrektorem Filharmonii Poznańskiej imienia Tadeusza Szeligowskiego. W latach 1950-1965 stworzył ilustracje muzyczne do wielu filmów fabularnych. Szczególną popularność zdobyła napisana do słów Ludwika Jerzego Kerna piosenka "Lato, lato, lato czeka" z filmu "Szatan z siódmej klasy". Zmarł 27 sierpnia 2001 roku. 115 rocznica

1910 - Urodził się Jan Dobraczyński, pisarz i publicysta. W czasie wojny był żołnierzem Armii Krajowej i działaczem podziemia kulturalnego, po wojnie działaczem katolickim współpracującym z władzami PRL. Poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej I i IX kadencji. W 1982 roku został przewodniczącym powołanej w stanie wojennym Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. Jest autorem między innymi powieści "Zamorski diabeł”, "Najeźdźcy”, "Dwa stosy”, "Listy Nikodema”, "A znak będzie mu dany”, "Niezwyciężona armada” i "Spalone mosty”. Zmarł 5 marca 1994 roku.

1915 - I wojna światowa: Białystok został zbombardowany przez niemieckie samoloty i sterowce. Zginęło 13 osób, a 34 zostały ranne.

1916 - Urodziła się Wiera Gran, aktorka kabaretowa i filmowa pochodzenia żydowskiego. W latach 30. XX wieku występowała między innymi w teatrze Wielka Rewia oraz w Polskim Radio. Zagrała też obok Idy Kamińskiej w filmie "Bezdomni". W czasie wojny pracowała między innymi w kawiarni Café Sztuka w getcie warszawskim. Po wyjściu z getta w sierpniu 1942 roku ukrywała się w Warszawie. Po wojnie ponownie rozpoczęła koncerty estradowe. Występowała też przed mikrofonami Polskiego Radia. Postawiono jej zarzuty o współpracę z gestapo w czasie jej pobytu w getcie, ale sądy oczyściły ją z tych zarzutów. W listopadzie 1950 roku wyemigrowała z Polski do Izraela. Po ponownym oskarżeniu o współpracę z Niemcami w czasie II wojny światowej w lipcu 1952 roku wyjechała z Izraela do Francji, gdzie stała się gwiazdą piosenki francuskiej. Współpracowała z Charles’em Aznavourem i Jacquesem Brelem. Zmarła 19 listopada 2007 roku.

1916 - Urodził się Emil Kapaun, amerykański duchowny katolicki, kapelan Armii Stanów Zjednoczonych z okresu II wojny światowej i wojny koreańskiej, Sługa Boży Kościoła katolickiego, kawaler Medalu Honoru. Wstąpił do Szkoły Kapelanów Armii USA w Fort Devens w stanie Massachusetts w sierpniu 1944 roku. Po ukończeniu nauki został wysłany do Indii i Birmy. Następnie towarzyszył amerykańskim żołnierzom podczas okupacji Japonii i wojny koreańskiej. Został wzięty do niewoli przez chińskich żołnierzy podczas bitwy pod Unsan w Korei Północnej 2 listopada 1950 roku. W obozach kopał latryny, mediował spory, oddawał własne racje żywnościowe i podnosił morale wśród jeńców. Zmarł po ciężkiej chorobie 23 maja 1951 w Pyoktong.

1918 - Zmarł Karl Ferdinand Braun, niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla. Przyczynił się znacznie do rozwoju technologii radiowej i telewizyjnej. W 1897 zbudował pierwszy oscyloskop z kineskopem. Prowadził także badania nad komunikacją radiową. Opracował między innym prostownik kryształkowy i detektor kryształkowy. Guglielmo Marconi przyznał się do "pożyczenia" niektórych z patentów Karla Brauna. W 1909 roku wspólnie z Marconim Braun otrzymał Nagrodę Nobla "za wkład w rozwój telegrafii bezprzewodowej". Urodził się 6 czerwca 1850.

1919 - Do kraju przybył pierwszy pociąg z żołnierzami Armii Hallera. Generał Józef Haller wysłał z Leszna Wielkopolskiego depeszę do Józefa Piłsudskiego informującą o tym fakcie. Armia Hallera, zwana też Błękitną Armią od koloru mundurów, była polską ochotniczą formacją wojskową powołaną dekretem prezydenta Francji 4 czerwca 1917 z inicjatywy Romana Dmowskiego oraz kierowanego przez niego Komitetu Narodowego Polskiego. Do czerwca 1919 roku do Polski przybyło 68 tysięcy żołnierzy Armii Hallera. Wojska te zostały wysłane na front polsko-radziecki, gdzie wzięły udział w walkach z Armią Czerwoną. Wzięły także udział w wojnie polsko-ukraińskiej w Galicji Wschodniej i na Wołyniu. 105 rocznica

1920 - W Antwerpii rozpoczęły się VII Letnie Igrzyska Olimpijskie. Na zawody nie zostały zaproszone kraje, które uznano za agresorów w I wojnie światowej - Niemcy, Austria, Węgry, Bułgaria i Turcja. Podczas ceremonii otwarcia po raz pierwszy wypowiedziana została przysięga olimpijska, po raz pierwszy też zawisła flaga olimpijska. Na igrzyskach w Antwerpii zadebiutowały sporty zimowe - łyżwiarstwo figurowe i hokej. Po raz pierwszy do udziału w igrzyskach zaproszona została reprezentacja Polski. Po trzymiesięcznych przygotowaniach do startu w imprezie - ze względu na toczoną w tym czasie wojnę z Rosją Radziecką - Polska zrezygnowała z wysłania sportowców do Antwerpii. W ekipie USA wystąpił za to Józef Krzyczewski, zdobywając brązowy medal w drużynowym przeciąganiu liny

1920 - W Bismarkhucie, dziś Chorzowie Batorym, został założony klub sportowy Ruch Chorzów. To między innymi 14-krotnym mistrz Polski w piłce nożnej. Obecnie występuje w I lidze. Zajmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji medalowej Mistrzostw Polski w piłce nożnej. Ruch Chorzów jest pierwszym historycznym mistrzem Górnego Śląska w oficjalnych rozgrywkach PZPN.

1923 - Polski Związek Piłki Nożnej został członkiem Międzynarodowej Federacji Piłki Nożnej FIFA.

1924 - Powstały Zakłady Kórnickie - fundacja Zamoyskich utworzona przez hrabiego Władysława Zamoyskiego, z oddanego Narodowi Polskiemu majątku nieruchomego w Wielkopolsce i w Zakopanem. Jej celem była między innymi pomoc stypendialna dla zdolnej młodzieży, założenie i utrzymanie naukowego instytutu dendrologicznego, upowszechnianie wiedzy rolniczej i ogólnej wśród ludności, ale także wspieranie kwalifikacji kobiet, zgodnie z ówczesnymi tendencjami społecznymi. Fundacja została zlikwodowanna po II wojnie światowej, ale przywrócona ustawą z dnia 18 września 2001 roku na terenie Wielkopolski. Obecnie fundacja zamuje się promocją nowoczesnego rolnictwa, a także wspieraniem placówek Polskiej Akademii Nauk - Biblioteki Kórnickiej i Instytutu Dendrologii. 100 rocznica

1925 - Urodziła się Maria Więckowska, pseudonim "Marysia”, uczestniczka Powstania Warszawskiego, jako sanitariuszka i łączniczka w kompanii "Rudy” batalionu "Zośka” Armii Krajowej. Zmarła 2 września 1944 roku w wyniku odniesionych ran postrzałowych. Miała 19 lat. Została pochowana w kwaterach żołnierzy i sanitariuszek batalionu "Zośka” na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie. Odznaczona Krzyżem Walecznych.

1932 - W Polsce weszła w życie Ustawa o prywatnych szkołach oraz zakładach naukowych i wychowawczych, która silnie podporządkowywała szkolnictwo prywatne władzy państwowej. Prywatna szkoła mogła zostać zamknięta między innymi, gdy uznano, że nauczanie lub wychowanie młodzieży odbywało się w duchu nielojalnym dla państwa. Ustawa została uchylona 21 lipca 1961 roku.

1939 - Urodziła się Anna Radziwiłł, historyk, pedagog, polityk, wiceminister edukacji, senator RP. W stanie wojennym współpracowała z Prymasowskim Komitetem Pomocy Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom. Autorka i współautorka podręczników do nauki historii. Zmarła 22 stycznia 2009 roku. 85 rocznica

1940 - Rozkazem komendanta ZWZ Stefana Roweckiego "Grota" powołano Związek Odwetu, organizacja sabotażowo-dywersyjna Związku Walki Zbrojnej. Po utworzeniu Armii Krajowej, Związek Odwetu wszedł w skład Kedywu. Jedną z najgłośniejszych akcji sabotażowych Odwetu była Akcja "Wieniec", w wyniku której w nocy z 7 na 8 października 1942 roku zablokowano warszawski węzeł kolejowy.

1940 - Niemcy zamordowali w obozie koncentracyjny w Sachsenhausen Bernarda Łosińskiego, duchownego katolickiego, działacza politycznego. Należał do najbardziej aktywnych na Pomorzu działaczy endeckich oraz przeciwników sanacji. Walczył o polski charakter Pomorza, przeciwstawiając się germanizacji Kaszub. Urodził się 20 maja 1865 roku. Jest jednym z 122 Sług Bożych, wobec których 17 września 2003 rozpoczął się proces beatyfikacyjny drugiej grupy męczenników z okresu II wojny światowej.

1940 - Niemcy utworzyli w Krakowie Instytut Niemieckich Prac na Wschodzie, mający dokumentować domniemany niemiecki charakter ziem polskich. Instytut przejął zasoby Biblioteki Jagiellońskiej, posiadał dwa wydziały filialne w Warszawie i Lwowie. Zatrudniał między innymi około 150 polskich naukowców. Przed zajęciem Krakowa przez Armię Czerwoną część zbiorów i dokumentacji naukowej Instytutu została wywieziona do Niemiec. Po wojnie materiały te trafiły do USA.

1941 - Urodził się Ryan O’Neal, amerykański aktor oraz producent filmowy i telewizyjny. Światowy rozgłos przyniosła mu w 1970 roku rola w melodramacie Arthura Hillera "Love story". Za tę rolę był nominowany do nagrody Oscara i Złotego Globu. Zagrał także w filmach: "Papierowy księżyc", "Barry Lyndon" i "O jeden most za daleko".

1941 - Urodził się Márton Moyses, poeta mniejszości węgierskiej i męczennik reżimu komunistycznego w Rumunii. W czasie powstania węgierskiego w 1956, wraz z trzema przyjaciółmi, próbował iść na pomoc Węgrom w walce z Sowietami, ale nie udało się przekroczyć granicy państwa. Zdradzony przez donosiciela został aresztowany przez Securitate w 1960 roku za napisanie trzech wierszy antypaństwowych. Torturowany, w obawie, żeby nie zdradzić przyjaciół, obciął sobie język kawałkiem nici. Wyszedł z więzienia z nadszarpniętym zdrowiem. Ciężko poparzony po samopodpaleniu w lutym 1970 został przewieziony do szpitala, z zakazem podawania mu środków przeciwbólowych. Zmarł w męczarniach po trzech miesiącach, 13 maja 1970 roku. Po śmierci poety służba bezpieczeństwa spaliła jego wiersze i fotografie.

1943 - Nieudany zamach oddziału specjalnego AK "Osa” - "Kosa 30” w Krakowie na Wyższego Dowódcę SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie SS-Obergruppenführera Friedricha Wilhelma Krügera. Był on drugą osobą w hierarchii niemieckiego aparatu okupacyjnego w Polsce po generalnym gubernatorze Hansie Franku. Żołnierze oddziału egzekucyjnego Armii Krajowej obrzucili samochód Krügera dwiema wiązkami granatów, które wybuchły tuż za mercedesem. SS-Obergruppenführer nie odniósł obrażeń.

1943 - Zbrodnia Katyńska: Zarząd Główny PCK przesłał do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w Genewie raport Kazimierza Skarżyńskiego z pobytu w Katyniu. Z dokumentu wynikało, że polscy oficerowie zostali zamordowani strzałami w tył głowy, "przy czym jednakowy typ ran wszystkich niewątpliwie stwierdza masową egzekucję". Zdaniem autorów dokumentu mord nie miał charakteru rabunkowego, gdyż "przy zwłokach znaleziono znaczną ilość polskich monet i banknotów". W Katyniu Sowieci zamordowali ponad 20 tysięcy polskich obywateli, w tym 10 tysięcy to oficerowie wojska i policji.

1943 - Podczas powstania w getcie warszawskim zginął Michał Klepfisz, inżynier chemik, działacz Bundu i sportowej organizacji żydowskiej Morgenstern, członek Żydowskiej Organizacji Bojowej. W czasie powstania kierował produkcją materiałów wybuchowych. Za jego pośrednictwem Armia Krajowa przekazywała broń dla getta. Zginął w drugim dniu powstania zasłaniając własnym ciałem karabin maszynowy i tym samym ratując swoich współtowarzyszy. Urodził się 17 kwietnia 1913 roku.

1944 - Zmarł Dominik Witke-Jeżewski, kolekcjoner sztuki polskiej, prezes przedwojennego domu aukcyjnego Dom Sztuki - Hôtel des Ventes w Warszawie. Swoje zbiory, obejmujące grafikę i matryce graficzne oraz obrazy i szkice w różnych technikach, przekazał w latach 1917-1939 Muzeum Narodowemu w Warszawie. Eksponaty trafiły też do Muzeum Wojska Polskiego i Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Urodził się 4 sierpnia 1862 roku. 80 rocznica

1945 - Ponad 60 Polaków zostało zamordowanych we wsi Borownica w byłym województwie lwowskim przez ukraińskich nacjonalistów z Samoobronych Kuszczowych Widdiłów. Zbrodnia miała być odwetem za grabieże i morderstwa ukraińskiej ludności cywilnej dokonywane przez funkcjonariuszy miejscowego posterunku Milicji Obywatelskiej.

1945 - Zmarł Wacław Sieroszewski, pseudonim "Wacław Sirko", pisarz, etnograf, działacz niepodległościowy. Za działalność polityczną był dwukrotnie zsyłany na Syberię. W odrodzonej Polsce pełnił funkcję senatora i prezesa Polskiej Akademii Literatury. Jest autorem prac etnograficznych - "Dwanaście lat w kraju Jakutów”, "Korea. Klucz Dalekiego Wschodu”, a także beletrystycznych - "Na kresach lasów” i "W matni”. Urodził się 24 sierpnia 1858 roku.

1946 - Urodził się Wojciech Gierłowski, reżyser filmów animowanych, animator. Przez kilkadziesiąt lat związany był ze studiem filmowym Se-ma-for. Zrealizował kilkadziesiąt filmów, jako animator, między innymi 15 odcinków "Misia Uszatka", kilka części serialu "Trzy misie" czy "Kolorowy świat Pacyka", a także "Maurycy i Hawranek", "Mały pingwin Pik-Pok", "Piotruś i Wilk". Jako reżyser zadebiutował filmem "Grzybobranie". Był także reżyserem spektaklu "Dzieci z łódzkiego getta", który w 2003 roku zainaugurował obchody 60. rocznicy likwidacji łódzkiego getta. Zmarł 12 grudnia 2007.

1947 - W Ludowym Wojsku Polskim powołano Grupę Operacyjną "Wisła” przeznaczoną do walki z ukraińskimi bandami w rejonie Sanok-Przemyśl-Lubaczów i do przeprowadzenia wraz z Państwowym Urzędem Repatriacyjnym akcji "Wisła”. Grupa została rozwiązana 31 lipca 1947 roku. "Wisła” przeprowadziła 357 operacji i akcji zbrojnych, podczas których zabito 630 członków ukraińskich band OUN i UPA, a ponad 820 aresztowano.

1947 - Podczas kongresu w Paryżu powołano Międzynarodową Federację Piłki Siatkowej. Wśród założycieli FIVB było 14 krajowych federacji siatkarskich, w tym polska. Pierwszym prezydentem federacji został Francuz Paul Libaud, a na jednego z jego zastępców wybrano polskiego delegata - Zygmunta Nowaka. Obecnie do Międzynarodowej Federacji Piłki Siatkowej należy 220 krajowych związków piłki siatkowej.

1947 - Urodził się Wiktor Suworow, rosyjski pisarz i historyk, były oficer armii radzieckiej i sowieckiego wywiadu wojskowego GRU. Jako dowódca kompanii czołgów brał udział w inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w 1968 roku. 10 czerwca 1978, jak sam podaje, zdradził ojczyznę i zbiegł do Wielkiej Brytanii. Jest autorem między innymi powieści: "Akwarium" i "Lodołamacz".

1949 - Urodziła się Jessica Lange, amerykańska aktorka. W 1976 roku zagrała w filmie "King Kong". Za role w filmach "Tootsie” i "Błękit nieba" zdobyła w latach 1982 i 1995 statuetki Oscara. W ostatnich latach kariera Jessica Lange skupia się głównie na działalności telewizyjnej. Jest ambasadorką dobrej woli UNICEF. 75 rocznica

1950 - Urodził się Janusz Centka, pilot szybowcowy, trzykrotny mistrz świata, wielokrotny medalista mistrzostw Europy. Podczas Mistrzostw Świata w 1985 we Włoszech szybowiec Janusza Centki rozbił się o zbocze. Pilot wyszedł bez szwanku z wypadku. Dwa lata później Janusz Centka pilotował samolot linii LOT z Wrocławia do Warszawy. Do kabiny pilotów wdarł się porywacz terroryzujący stewardessę żyletką. Groził, że jeśli samolot nie zmieni kursu na Berlin, zabije kobietę. Porywacza obezwładnili milicjanci obecni na pokładzie. Za wybitne osiągnięcia w sporcie szybowcowym odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

1957 - Premiera filmu "Kanał" w reżyserii Andrzeja Wajdy, pokazującego ostatnie chwile Powstania Warszawskiego. Data ta jest uważana za symboliczny początek polskiej szkoły filmowej. Na Festiwalu w Cannes w 1957 zdobył Srebrną Palmę. Pierwotnie "Kanał" na ekrany kin miał przenieść Andrzej Munk. Ten jednak odmówił, argumentując swoją decyzję niemożnością nakręcenia filmu w naturalnych plenerach. Wówczas zadania realizacji filmu podjął się Andrzej Wajda. Główne role zagrali: Tadeusz Janczar, Teresa Ilżewska i Wieńczysław Gliński.

1963 - Zamknięto na stałe dla zwiedzających jaskinię Lascaux w południowo-zachodniej części Francji, w której w 1940 roku odkryto rysunki i malowidła wykonane na ścianach w okresie paleolitu. Zespół malowideł zdobiący ściany jaskini przedstawia przede wszystkim zwierzęta. Na około 150 metrach korytarzy umieszczonych jest około 150 malowideł i ponad 15 tysięcy rytów naskalnych. Jasknię zamknięto dla turystów w związku z rozwojem porostów i rozpuszczaniem się wierzchnich warstw wapiennej skały. W 1983 roku w pobliżu oryginalnej jaskini otwarto dla zwiedzających jej wierną kopię.

1968 - W duńskiej miejscowości Tastrup odbył się pierwszy koncert brytyjskiego zespołu Deep Purple, występującego wówczas pod nazwą Roundabout. Grupa wspólnie z Led Zeppelin i Black Sabbath jest uważana za pioniera hard rocka i heavy metalu.

1969 - Zmarł Jan Dürr-Durski, historyk literatury polskiej, wykładowca akademicki specjalizujący się w literaturze baroku, a także znawca twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Bł profesorem Uniwersytetu Łódzkiego, kierownikiem Katedry Literatury Staropolskiej UŁ, a także członkiem Polskiej Akademii Nauk. Urodził się 3 lutego 1902 roku. 55 rocznica

1970 - Urodził się Adam Wójcik, koszykarz, występujący na pozycjach silnego skrzydłowego i środkowego. Wielokrotny reprezentant Polski, czterokrotnie uczestniczył w turniejach finałowych mistrzostw Europy. Ośmiokrotny mistrz Polski, czternastokrotny medalista mistrzostw kraju, a także mistrz Belgii. W całej profesjonalnej karierze koszykarskiej rozegrał 1268 meczów, w tym 238 w reprezentacjach Polski. W sumie zdobył 17 718 punktów. Zmarł 26 sierpnia 2017 roku.

1973 - Zmarł Zygmunt Karasiński, skrzypek, pianista, kompozytor, dyrygent, saksofonista, autor tekstów piosenek. Pionier jazzu w Polsce. Jest między innymi autorem muzyki do pierwszego polskiego filmu w pełni udźwiękowionego "Każdemu wolno kochać" oraz piosenek: "Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem?”, "Czy Pani mieszka sama?”, "Jest taki ktoś”, "Pamiętam twoje oczy”, "Serce matki”, "W błękicie oczu twych” i "Warszawo, piękna Warszawo”. Podczas II wojny światowej ukrywał się we Lwowie i Zakopanem. Po antysemickiej nagonce, która była następstwem wydarzeń marcowych 1968 roku, wyjechał na stałe do Danii. Urodził się 2 maja 1898 roku.

1978 - Lecący z Paryża do Seulu z międzylądowaniem w Anchorage na Alasce południowokoreański Boeing 707, po omyłkowym naruszeniu radzieckiej przestrzeni powietrznej, został ostrzelany przez sowiecki myśliwiec i zmuszony do awaryjnego lądowania. W wyniku incydentu zginęło dwóch pasażerów.

1983 - W rewanżowym meczu półfinałowym Pucharu Europy Mistrzów Klubowych, obecnie Liga Mistrzów, Widzew Łódź zremisował z Juventusem Turyn 2:2. W pierwszym meczu wygrał Juventus 2:0. Wcześniej w ćwierćfinale Widzew wyeliminował Liverpool.

1985 - Zmarł Charles Francis Richter, amerykański geofizyk, autor prac o sejsmologii. Zajmował się głównie problematyką trzęsień ziemi i rozchodzenia się fal sejsmicznych. Stworzył, nazwaną jego nazwiskiem, skalę pomiaru wielkości trzęsienia ziemi - skalę Richtera. Urodził się 26 kwietnia 1900 roku.

1992 - Zmarł Benny Hill, angielski aktor komediowy. Międzynarodową sławę zdobył programem "The Benny Hill Show", w którym występował ponad 20 lat. Jego program oglądała publiczność w ponad 100 krajach. Urodził się 21 stycznia 1924 roku.

1992 - Na stadionie Wembley w Londynie odbył się The Freddie Mercury Tribute Concert, zorganizowany w hołdzie wokaliście grupy Queen, Freddiemu Mercury, który pięć miesięcy wcześniej, 24 listopada 1991 roku, zmarł na AIDS. Pieniądze z koncertu przeznaczono na walkę z AIDS. Szacuje się, że w imprezie udział wzięło około 2 miliardów ludzi na całym świecie, z czego 72 tysiące brało udział na żywo, a reszta za pośrednictwem radia i telewizji.

1995 - Urny z prochami laureatów Nagrody Nobla - Marii Skłodowskiej-Curie i jej męża Piotra Curie przeniesiono do paryskiego Panteonu. Uczona jest pierwszą kobietą, która została tam pochowana. Panteon to miejsce spoczynku kilkudziesięciu najwybitniejszych francuskich pisarzy, filozofów, polityków i wojskowych.

2001 - Zmarł Krzysztof Wolicki, dziennikarz, publicysta, tłumacz. W latach 50. pracował w Polskiej Agencji Prasowej, "Trybunie Ludu” i "Sztandarze Młodych”. W latach 70. był publicystą czasopism drugiego obiegu - "Głosu” i "Krytyki”. W stanie wojennym był internowany. Od 1991 roku był korespondentem paryskiej "Kultury" oraz publicystą polskiej prasy. Urodził się 19 września 1925 roku.

2002 - Zmarł Vlastimil Brodsky, czeski aktor znany między innymi z filmów "Pociągi pod specjalnym nadzorem" oraz "Babie lato", a także z serialu dla dzieci "Arabela". Wystąpił łącznie w ponad 90 filmach. W 1975 roku został nagrodzony Srebrnym Niedźwiedziem za rolę w filmie "Jakub kłamca". Urodził się 15 grudnia 1920 roku.

2004 - Zmarła Mary McGrory, amerykańska dziennikarka i publicystka "The Washington Star" i "The Washington Post". Artykuły o aferze Watergate przyniosły jej, jako pierwszej kobiecie, nagrodę Pulitzera w 1975 roku. Urodziła się 22 sierpnia 1918 roku. 20 rocznica

2006 - Han Myung-Sook została pierwszą kobietą-premierem Korei Południowej. W 2001 otrzymała stanowisko minister do spraw równości płci i środowiska. W 2006 prezydent powierzył jej misję utworzenia nowego rządu po rezygnacji poprzedniego premiera. 7 marca 2007 Han Myung-sook podała się do dymisji.

2007 - Zmarł Jan Kociniak, aktor. Miał na swoim koncie około 60 ról teatralnych i ponad 40 filmowych, był także aktorem dubbingowym. Przez wiele lat był związany z warszawskim Teatrem Ateneum. Występował także w teatrach: Kwadrat i Syrena oraz Teatrze Polskiego Radia. Zagrał między innymi w filmach "Rękopis znaleziony w Saragossie", "Miś", jego głosem mówił Gucio w "Pszczółce Mai" i Kubuś Puchatek w serii filmów animowanych. Urodził się 8 listopada 1937 roku.

2008 - Zmarł Andrzej Pomian, historyk i pisarz emigracyjny. W czasie II wojny światowej działał w Komendzie Głównej AK. Od kwietnia 1944 roku pracował w sztabie Naczelnego Wodza w Londynie, a następnie w latach 1946-1950 był delegatem do utrzymywania kontaktów z krajowym podziemiem. W 1945 był jednym ze współzałożycieli, obok Jerzego Lerskiego i Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Polskiego Ruchu Wolnościowego - Niepodległość i Demokracja. Od 1956 był korespondentem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Urodził się 2 stycznia 1911 roku.

2010 - Eksplozja na platformie wiertniczej koncernu BP Deepwater Horizon w Zatoce Meksykańskiej. Zapoczątkowała ona największą katastrofę ekologiczną w historii USA. W eksplozji zginęło 11 osób, a 17 zostało rannych. Wyciek trwał 87 dni. Do morza wydostało się prawie pięć miliardów baryłek ropy, czyli około 100 milionów ton ropy.

2010 - Zmarł Piotr Dejmek, aktor, producent filmowy. Na kinowym ekranie debiutował w dramacie wojennym Jana Łomnickiego "Akcja pod Arsenałem" w 1977 roku. Wystąpił także między innymi w filmach: "Szpital przemienienia", "Pogranicze w ogniu" i "Komediantka". Urodził się 25 kwietnia 1953 roku.

2011 - Zmarła Halina Skibniewska, architekt i urbanistka, profesor Politechniki Warszawskiej, w latach 1971-1985 wicemarszałek Sejmu PRL. Była projektantką warszawskich osiedli mieszkaniowych, między innymi Sadów Żoliborskich. W swoich projektach reprezentowała głównie modernizm i zawierała w nich wiele oryginalnych rozwiązań, jak wykorzystanie naturalnej zieleni czy fragmentów dekoracyjnych pochodzących z ruin historycznych obiektów. Zajmowała się również kwestią dostosowywania obiektów mieszkalnych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Podczas okupacji działała w Armii Krajowej. Urodziła się 10 stycznia 1921 roku.

2011 - Zmarł Stanisław Szczuka, adwokat, obrońca w procesach politycznych okresu PRL. Współpracownik Biura Interwencyjnego KOR. W 1956 roku prowadził sprawę rehabilitacji członków kierownictwa Polskiego Państwa Podziemnego skazanych w procesach stalinowskich. Był, wraz z Janem Olszewskim, Antonim Pajdakiem i Wojciechem Ziembińskim, współautorem i sygnatariuszem Listu 14, w którym polscy prawnicy i naukowcy protestowali przeciwko drastycznym represjom stosowanym wobec uczestników wydarzeń czerwca 1976, a także przeciwko umieszczeniu w Konstytucji PRL przepisu o nienaruszalności sojuszu z ZSRR. Urodził się 25 listopada 1928 roku.

2014 - Zmarł Jan Minkiewicz, dziennikarz, publicysta, działacz społeczny, w latach 80. rzecznik "Solidarności” w Holandii i rzecznik ruchu "Wolność i Pokój". Urodził się 7 stycznia 1946 roku. 10 rocznica

2015 - Zmarł Jan Matyjaszkiewicz, aktor teatralny i filmowy. Był aktorem scen warszawskich, między innymi Teatru Ateneum i Teatru Polskiego. Grał też w Teatrach Telewizji i Polskiego Radia. Wystąpił między innymi w filmach: "Wielka, większa i największa", "Pożarowisko" oraz w serialu telewizyjnym "Boża podszewka". Urodził się 28 września 1929 roku.

2016 - Zmarł Guy Hamilton, brytyjski reżyser filmowy. Był między innymi twórcą czterech filmów o przygodach agenta 007 Jamesa Bonda: "Goldfinger”, "Diamenty są wieczne”, "Żyj i pozwól umrzeć” oraz "Człowiek ze złotym pistoletem”, a także "Komandosow z Nawarony". Łącznie wyreżyserował ponad 20 filmów. Urodził się 16 września 1922 roku.

2017 - Zmarła Magdalena Abakanowicz, artystka łącząca techniki rzeźby i tkactwa, nauczycielka akademicka. Tworzyła tkane rzeźby przestrzenne - abakany. Urodziła się 20 czerwca 1930 roku.

2018 - Zmarł śmiercią samobójczą Tim "Avicii” Bergling, szwedzki didżej, producent muzyczny i autor tekstów. Jego najpopularniejszy teledysk "Wake Me Up" w serwisie YouTube ma ponad dwa miliardy dwieście milionów wyświetleń. Urodził się 8 września 1989 roku.

2019 - Zmarł Andrzej Markowski, architekt, laureat wielu konkursów krajowych i zagranicznych. Był projektantem wielu obiektów biurowych, mieszkalnych, przemysłowych, a także sakralnych: kościoła Świętych Rafała i Alberta w Warszawie, cerkwi ordynariatu Wojska Polskiego w Białej Podlaskiej oraz stołecznej cerkwi Świętej Sofii Mądrości Bożej. Urodził się 25 sierpnia 1959 roku. 5 rocznica

2020 - Zmarła Krystyna Łybacka, polityk, doktor nauk matematycznych, posłanka na Sejm w latach 1991-2014, minister edukacji narodowej i sportu od 2001 do 2004 i deputowana do Parlamentu Europejskiego w latach 2014-19. Urodziła się 10 lutego 1946 roku.

2021 - Zmarła Wiesława Mazurkiewicz-Lutkiewicz, aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa. Na początku kariery występowała w Teatrze Nowym w Łodzi i Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, 1963 roku przeprowadziła się do Warszawy. Grała na deskach teatrów: Powszechnego, Narodowego i Rozmaitości. Zagrała także w kilkudziesięciu filmach i serialach. Była żoną Gustawa Lutkiewicza, razem zagrali parę małżeńską w filmie Zakole" w 1988 roku. Urodziła się 25 marca 1926 roku.

2022 - Pierwsze z serii wybuchów metanu w KWK Pniówek. W wyniku zdarzenia zginęło dziewięciu górników, a 30 zostało rannych. Siedem osób uznano za zaginione.

2022 - Zmarła Erwina Ryś-Ferens, panczenistka, medalistka mistrzostw Europy i świata, olimpijka. Zdobyła 83 tytuły mistrzyni Polski oraz ustanowiła 50 rekordów kraju w łyżwiarstwie szybkim. Startowała w czterech zimowych olimpiadach - Innsbruck 1976, Lake Placid 1980, Sarajewo 1984 i Calgary 1988. Trzykrotnie zdobywała brązowe medale mistrzostw świata. Urodziła się 19 stycznia 1955 roku.

2023 - Zmarła Teresa Elżbieta Braun - działaczka społeczna, założycielka polskiej sekcji międzynarodowego ruchu humanitarnego ATD Czwarty Świat, otwartej w 1991 roku. Działała na rzecz walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym, została wyróżniona statuetką Świętokrzyskiego Anioła Dobroci. Urodziła się 30 maja 1932 roku. 1 rocznica