Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2024-04-17, 07:30 Autor: IAR/J.Leszczyńska/dok.

Kartka z kalendarza

17 kwietnia - Światowy Dzień Chorych na Hemofilię, ustanowiony w 1989 roku przez Światową Federację Hemofilii.
1111 - Zmarł Robert z Molesme, opat i reformator zakonny, założyciel zakonu cystersów, święty Kościoła katolickiego. Urodził się około 1027-1029 roku.

1594 - Papież Klemens VIII kanonizował Jacka Odrowąża - misjonarza dominikańskiego. Święty Jacek Odrowąż i jego towarzysze byli pierwszymi dominikanami w Polsce. Ewangelizował ludność Karyntii, Moraw, Czech, Polski, Rusi i Prus. Nazywany był Apostołem Słowian. Prowadził aktywne życie, wielokrotnie zmieniał miejsce pobytu, kilka razy przemierzył Polskę pieszo. Już za życia otoczyła go sława cudotwórcy. Żywił głęboki kult Matki Bożej. Walnie przyczynił się do ustanowienia Zakonu Kaznodziejskiego w Polsce i podniesienia poziomu życia religijnego ludności polskiej. Był piątym Polakiem wyniesionym na ołtarze. 430. rocznica

1774 - Urodził się Friedrich Koenig, niemiecki drukarz i wynalazca, twórca płaskiej maszyny drukarskiej, która zwiększyła wydajność z trzystu do 16 tysięcy odbitek na godzinę. Współzałożyciel pierwszej w Niemczech, istniejącej do dziś, fabryki maszyn drukarskich Koenig & Bauer AG. Zmarł 17 stycznia 1833 roku. 250. rocznica

1790 - Zmarł Benjamin Franklin, amerykański polityk, fizyk, pisarz, wynalazca, uważany za jednego z ojców-założycieli Stanów Zjednoczonych. Opatentował kilka wynalazków, w tym piorunochron, fotel bujany, okulary dwuogniskowe oraz organy kieliszkowe. Odkrył także i opisał prąd zatokowy Golfsztrom. Ku jego czci jednostkę ładunku elektrycznego w układzie jednostek miar CGS nazwano "franklinem". Był jednym z twórców Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych. Dążył do zniesienia niewolnictwa. Urodził się 6 lub 17 stycznia 1706 roku.

1794 - W stolicy Polski wybuchło dwudniowe powstanie, zwane Insurekcją Warszawską. W zwycięskich walkach z wojskami rosyjskimi, sławę przywódcy ludu warszawskiego zdobył jeden ze współorganizatorów zrywu niepodległościowego - Jan Kiliński. Celem powstania było przejęcie kontroli nad miastem z rąk Imperium Rosyjskiego. Rozpoczęło się wkrótce po tym, jak do stolicy dotarła wieść o zwycięstwie Tadeusza Kościuszki w bitwie pod Racławicami. 230. rocznica

1796 - Urodził się Stanisław Jachowicz, poeta, pedagog, dziennikarz, od 1830 roku wydawca "Dziennika dla Dzieci". W latach 40. XIX wieku - współtwórca ochronek dla ubogich, połączonych z nauką rzemiosła. Autor bajek i około 800 wierszowanych utworów dla dzieci, między innymi "Pan kotek był chory". Zmarł 24 grudnia 1857 roku.

1831 - Powstanie listopadowe: porażka powstańców w bitwie pod Wronowem. Jan Kanty Julian Sierawski, dowódca polskich wojsk stracił około 200 żołnierzy, licząc łącznie zabitych i rannych. Straty nieprzyjaciela były znacznie poważniejsze.

1848 - Władze austriackie uwłaszczyły chłopów w Galicji.

1861 - Zmarł Józef Edmund Paszkowski, poeta i tłumacz, wsławił się przekładami dramatów Williama Shakespeare’a. Początkowo pracował, jako nauczyciel.. W 1875 r. w Warszawie ukazało się, pod redakcją Józefa Ignacego Kraszewskiego, wydanie zebranych dramatów Szekspira "Dzieła dramatyczne Williama Shakespeare" w tłumaczeniach Paszkowskiego, Leona Ulricha oraz Stanisława Egberta Koźmiana. Tłumaczył także wiele innych arcydzieł światowej literatury, między innymi "Fausta", "Don Carlosa" Schillera, "Kaina" Byrona, "Hernaniego" Hugo i poematy Homera. Urodził się 3 stycznia 1817 roku.

1885 - Urodziła się Karen Blixen, duńska pisarka, znana głównie ze wspomnień o swoim życiu w Kenii, wydanych, jako "Pożegnanie z Afryką”, również autorka zbioru opowiadań "Siedem niesamowitych opowieści”. Zmarła 7 września 1962 roku.

1888 - Urodził się Józef Retinger, polityk, historyk literatury, publicysta, do 1943 roku współpracownik generała Władysława Sikorskiego, cichociemny. Po wojnie orędownik zjednoczenia Europy. Autor prac: "Polacy w cywilizacjach świata do końca XIX wieku”, "Polacy w cywilizacjach zagranicznych”. W 1958 był nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla. Zmarł 12 czerwca 1960 roku.

1900 - Józef Piłsudski został przewieziony z więzienia w Łodzi i osadzony przez Rosjan w Cytadeli Warszawskiej, gdzie rozpoczęto śledztwo w sprawie jego działalności niepodległościowej w PPS.

1903 - Urodził się Marek Włodarski, malarz, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, członek lwowskiej grupy awangardowej Artes. W jego twórczości widoczne są wpływy Légera i Chagalla. W latach 50. nie uległ doktrynie socrealizmu, tworząc formy figuralne i abstrakcyjne. Zmarł 23 maja 1960 roku.

1904 - W Budapeszcie urodził się Franciszek Dąbrowski, komandor porucznik Marynarki Wojennej, zastępca dowódcy obrony Westerplatte we wrześniu 1939 roku. Po zakończeniu wojny został szefem Biura Dowódcy Marynarki Wojennej w Gdyni. Jest autorem książek: "Dziennik bojowy załogi Westerplatte” oraz "Wspomnienia z obrony Westerplatte”. Zmarł 24 kwietnia 1962 roku. 120. rocznica

1906 - Urodził się Zenon Ludwig Friedwald, autor tekstów i wykonawca pochodzenia żydowskiego. Napisał teksty piosenek: "To ostatnia niedziela” i "Zakochany księżyc”, polskie wersje światowych przebojów oraz inne utwory, które śpiewali: Adam Aston, Andrzej Bogucki, Chór Juranda, Tadeusz Faliszewski, Mieczysław Fogg i Wiera Gran. Z wykształcenia był chemikiem, absolwentem uczelni we francuskiej Tuluzie, ale nigdy nie pracował w zawodzie. We wrześniu 1939 ewakuowany z pracownikami Ministerstwa Spraw Wojskowych do Rumunii, skąd przez Grecję i Turcję dotarł do Palestyny. W 1941 roku założył w Tel Awiwie polskojęzyczny teatr literacko-artystyczny, a w 1943 satyryczny teatr hebrajski "Li-La-Lo”. Po wojnie pozostał w Izraelu. W 1950 utworzył Israel Publisher Agency oraz zalążek stowarzyszenia izraelskich kompozytorów i autorów "Iscam”. Prowadził też wytwórnię płyt gramofonowych. Zmarł 3 grudnia 1976 roku.

1912 - Urodziła się Mártha Eggerth, węgierska śpiewaczka operowa, aktorka, żona Jana Kiepury. Występowała na scenach operetkowych: Budapesztu, Wiednia, Hamburga, Berlina. Zagrała w filmach muzycznych: "Księżniczka czardasza", "Był raz walc", "Niedokończona symfonia". W latach 1930-1936 była gwiazdą w 40 produkcjach filmowych. Na nowojorskim Brodwayu dwa tysiące razy zagrała główną rolę w "Wesołej wdówce". Zmarła 26 grudnia 2013 roku, w wieku 101 lat.

1917 - W Piotrogrodzie przywódca bolszewików Włodzimierz Lenin przedstawił tak zwane tezy kwietniowe. Nawoływał w nich do obalenia Rządu Tymczasowego i przejęcia władzy przez Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich.

1919 - W Warszawie zakończyły się obrady Sejmu Nauczycielskiego, czyli Ogólnopolskiego Zjazdu Oświatowego, poświęcone przyszłości oświaty w powstającym państwie polskim. Po raz pierwszy uczestniczyli w spotkaniu nauczyciele wywodzący się ze wszystkich zaborów. Omawiano między innymi sprawę uprawnień władz centralnych oraz samorządów i przedstawicieli społeczeństwa w zarządzaniu oświatą, dążenia do wyższego poziomu kształcenia nauczycieli szkół powszechnych oraz kwestie organizacji szkolnictwa. Obradom przewodniczył poeta Jan Kasprowicz. 105. rocznica

1921 - Urodziła się Iga Mayr-Karczewska, aktorka, pedagog. Występowała w sztukach teatralnych i filmach. W latach 1966-99 zagrała w 25 pięciu spektaklach Teatru Telewizji w reżyserii między innymi - Wajdy, Jarockiego, Grzegorzewskiego, Różewicza i Wojtyszki. Wystąpiła między innymi w filmach: "Trędowata", "Człowiek z M-3" i "Bez znieczulenia". Odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 28 stycznia 2001 roku.

1922 - Urodził się Antoni Wąsowicz, pseudonim "Roch”, żołnierz Armii Krajowej, a po II wojnie światowej żołnierz wyklęty. Początkowo po wojnie wcielony do Armii Czerwonej uciekł do polskiej partyzantki, działał w oddziale Władysława Tomczaka "Zadory" i Władysława Janury "Wisły". Po rozbiciu jego oddziału przystąpił do zgrupowania Józefa Kurasia-"Ognia". Gdy ogłoszono amnestię dla żołnierzy AK - nie ujawnił się, próbował przekroczyć granicę i dostać się do Austrii, ale został ujęty. Skazany na śmierć za działalność antyustrojową, został stracony w Krakowie w więzieniu Montelupich, 24 lutego 1948 roku. Jego szczątki odnaleziono w październiku 2017 na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

1923 - Urodził się Lindsay Anderson, brytyjski reżyser filmowy i teatralny. W latach 60. XX wieku był jedną z głównych postaci brytyjskiego kina zaangażowanego, tak zwanych młodych gniewnych. W 1969 roku jego film "Jeżeli..." zdobył Złotą Palmę w Cannes i rozsławił odtwórcę głównej roli Malcolma McDowella. Obraz ten do dziś uważany jest za kultowy. W 1966 Lindsay Anderson wyreżyserował w warszawskim Teatrze Współczesnym sztukę Johna Osborne'a "Nie do obrony", a rok później - 20-minutowy film "Raz, dwa, trzy" o zajęciach profesora Ludwika Sempolińskiego ze studentami warszawskiej PWST. Zmarł 30 sierpnia 1994 roku.

1924 - Założono amerykańską wytwórnię filmową Metro-Goldwyn-Mayer. Wśród założycieli przedsiębiorstwa był urodzony w Warszawie producent filmowy Samuel Goldwyn. Każdy film i odcinek serialu produkcji MGM poprzedza kilkusekundowe ujęcie głowy ryczącego lwa. W swoich najlepszych latach wytwórnia produkowała 40 filmów rocznie i zatrudniała największe gwiazdy kina, takie jak Clark Gable, Greta Garbo, Buster Keaton, Laurel i Hardy, czyli Flip i Flap czy Elvis Presley. 100. rocznica

1925 - Urodził się Stefan Treugutt, krytyk teatralny, edytor, historyk literatury polskiej, znawca twórczości Juliusza Słowackiego. W latach 60. XX wieku popularna osobowość telewizyjna - autor zwięzłych i treściwych wprowadzeń do spektakli Teatru Telewizji, które ze swadą wygłaszał na żywo. Sekcja Polska Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych ustanowiła Nagrodę imienia Stefana Treugutta, przyznawaną twórcom Teatru Telewizji. Zmarł 8 lipca 1991 roku.

1925 - Urodził się Jan Romocki "Bonawentura", podharcmistrz, podporucznik Armii Krajowej. Brał udział w akcjach małego sabotażu. Zginął 18 sierpnia 1944 w czasie Powstania Warszawskiego. Pośmiertnie został "Bonawenturze" nadany Order Virtuti Militari "za wyjątkową odwagę osobistą wykazaną w walkach i za bohaterskie, pełne poświęcenia prowadzenie natarcia na nieprzyjaciela w rejonie Powązek”. Wiersz autorstwa Jana Romockiego pod tytułem "Groźba” wykorzystał zespół Lao Che na swojej płycie.

1931 - Urodził się Malcolm Wilde Browne, amerykański dziennikarz i fotograf. Jego najbardziej znaną pracą było wielokrotnie nagradzane zdjęcie samospalenia buddyjskiego mnicha w 1963 roku, za które otrzymał nagrodę Pulitzera. Zmarł 27 sierpnia 2012 roku.

1938 - W Wielkanoc w bazylice Świętego Piotra w Rzymie uroczyście kanonizowano błogosławionego Andrzeja Bobolę, jezuitę i męczennika, od 1992 roku patrona Warszawy. W trzechsetną rocznicę jego śmierci, w 1957, papież Pius XII wydał encyklikę "Niezwyciężony bohater Chrystusowy", w której przedstawił postać świętego Andrzeja Boboli, jako wzoru chrześcijańskiego męstwa. Andrzej Bobola urodził się 30 listopada 1591 w Strachocinie, a zmarł 16 maja 1657 roku w Janowie Poleskim.

1942 - W nocy z 17 na 18 kwietnia gestapo na ulicach warszawskiego getta zamordowało 52 osoby. Była to pierwsza zorganizowana akcja terroru na terenie dzielnicy zamkniętej.

1943 - Oświadczenie Rady Ministrów RP w sprawie zbrodni katyńskiej: "Rząd Polski piętnuje wszystkie zbrodnie, popełnione na polskich obywatelach, i odmawia prawa wyzyskiwania tych ofiar w politycznej grze przez kogokolwiek, kto winien jest tych przestępstw przeciw Narodowi i Państwu Polskiemu". Wiosną 1940 roku NKWD zamordowało co najmniej 21 tysięcy 768 obywateli Polski, w tym ponad 10 tysięcy oficerów Wojska Polskiego i Policji Państwowej. Przez 50 lat władze ZSRR zaprzeczały swojej odpowiedzialności za zbrodnię katyńską. Dopiero 13 kwietnia 1990 roku oficjalnie przyznały, że była to "jedna z ciężkich zbrodni stalinizmu”. Wiele kwestii związanych z tą zbrodnią nie zostało jak dotąd wyjaśnionych.

1943 - Ponad tysiąc Żydów zostało rozstrzelanych w czasie likwidacji getta w Kozowej w byłym województwie tarnopolskim. Getto zostało utworzone 1 grudnia 1942 roku. Rok później zdecydowano o jego likwidacji. Zamordowanych zostało ponad dwa tysiące osób.

1947 - Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie skazał Kazimierza Bagińskiego na osiem lat, Wiktora Bazylewskiego i Tadeusza Węgrzyniaka na sześć lat i Tadeusza Wyrzykowskiego na trzy lata więzienia za redagowanie rzekomo nielegalnego biuletynu PSL.

1949 - Urodził się Waldemar Kocoń, piosenkarz, autor piosenek, popularny w latach 70. Jego największe przeboje to: "Piosenka w polowym mundurze”, "Jadę na urlop”, "Kocham listy od ciebie”. Na początku lat 80. wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie w Chicago prowadził w ośrodkach polonijnych własny program "One Man Show” i program radiowy "Kocoń przed północą”. Po 19 latach powrócił do kraju. Zmarł 3 września 2012 roku. 75. rocznica

1951 - Urodził się Paweł Śpiewak, socjolog i historyk idei, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, publicysta, poseł na Sejm V kadencji, w latach 2011-2020 dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 roku otrzymał Nagrodę imienia księdza Józefa Tischnera w kategorii "pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Zmarł 30 marca 2023 roku. 1952 - Urodził się Robert Gliński, reżyser filmowy. Twórca między innymi obrazów "Niedzielne igraszki", "Rośliny trujące", "Łabędzi śpiew", a także filmów dokumentalnych i spektakli w teatrze telewizji. Największymi sukcesami reżysera były filmy: "Cześć Tereska", który zdobył nagrodę na 26. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni i "Wróżby Kumaka" na podstawie książki Güntera Grassa.

1954 - Urodził się Apoloniusz Tajner, trener skoków narciarskich, działacz sportowy, prezes Polskiego Związku Narciarskiego. W latach 1999-2004 prowadził reprezentację skoczków narciarskich. Wprowadził do sztabu szkoleniowego fizjologa, doktora Jerzego Żołądzia oraz psychologa, doktora Jana Blecharza. Wkrótce po tym sukcesy zaczął odnosić Adam Małysz, który pod wodzą Tajnera trzykrotnie z rzędu zdobył Puchar Świata, trzykrotnie mistrzostwo i wicemistrzostwo świata oraz wygrał 49. Turniej Czterech Skoczni, a na igrzyskach w 2002 w Salt Lake City zdobył srebrny i brązowy medal. W 2002 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Od 2006 do 2022 roku był prezesem Polskiego Związku Narciarskiego. 70. rocznica

1955 - Urodził się Jan Borysewicz, muzyk, lider, kompozytor i gitarzysta zespołu rockowego Lady Pank, także autor tekstów piosenek. Nagrywał z własnym zespołem oraz z innymi wykonawcami. Wydał również cztery płyty solowe. W 2018 roku muzyk wystartował z nowym projektem - Akademia Jana Borysewicza. Są to warsztaty muzyczne połączone z koncertami.

1959 - Urodził się Sean Bean, brytyjski aktor teatralny i filmowy, znany z ról w obrazach: "Czas patriotów”, "Golden Eye”, "Władca Pierścieni”, "Burzliwy poniedziałek”, "Skarb narodów”, "Plan lotu”. W 2017 został narratorem angielskiej wersji filmu IPN "Niezwyciężeni". 65. rocznica

1960 - Urodził się Jarosław Żamojda, operator, scenarzysta i reżyser filmowy. Autor między innymi obrazów: "Młode wilki”, "6 dni strusia” i "Skorumpowani”, realizator zdjęć do filmów: "Cwał”, "Pożegnanie jesieni”, "Obywatel świata”, "Nie kłam, kochanie”.

1961 - Początek nieudanej inwazji uzbrojonych i wspieranych przez CIA sił uchodźców kubańskich w Zatoce Świń. Ich celem było obalenie dyktatury Fidela Castro. Po trzech dniach walk wojska kubańskie odniosły zwycięstwo. Nieudana akcja spowodowała dymisje w kierownictwie CIA. Prezydent John Kennedy odpowiedzialność za desant wziął na siebie. Po zakończeniu inwazji powiedział: "zwycięstwo ma stu ojców, a porażka jest sierotą".

1969 - Palestyńczyk Sirhan Sirhan został uznany przez sąd za winnego zabójstwa Roberta F. Kennedy’ego i sześć dni później skazany na karę śmierci, zamienioną następnie na dożywotnie pozbawienie wolności. Młodszy brat 35. prezydenta Stanów Zjednoczonych, Johna F. Kennedy’ego został postrzelony 5 czerwca 1968 w Los Angeles, wkrótce po wygłoszeniu mowy celebrującej jego zwycięstwo w prawyborach prezydenckich Partii Demokratycznej w Kalifornii. Zmarł dzień później w szpitalu. 55. rocznica

1970 - Urodził się Jacek Borcuch, aktor, reżyser, scenarzysta, muzyk. Jego film "Wszystko, co kocham" był polskim kandydatem do Oscara w 2011 roku, w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny. Zagrał w obrazach: "Ile waży koń trojański?”, "Samotność w sieci” i "Dług”.

1974 - Urodziła się Victoria Beckham, angielska piosenkarka, aktorka i tancerka, autorka tekstów, projektantka mody i perfum, żona angielskiego piłkarza Davida Beckhama. Karierę rozpoczęła w girlsbandzie Spice Girls. Nagrała także dwa albumy solowe. 50. rocznica

1976 - Zmarł Carl Peter Henrik Dam, duński biochemik i fizjolog, laureat nagrody Nobla w dziedzinie medycyny za odkrycie witaminy K. Prowadził też badania nad witaminą E, tłuszczami i cholesterolem, a także, aspektami żywieniowymi przy tworzeniu się kamienia żółciowego. Urodził się 21 lutego 1895 roku.

1979 - W nocy z 17 na 18 kwietnia ładunek wybuchowy uszkodził pomnik Lenina w Nowej Hucie. Silna eksplozja nie zniszczył monumentu. Został uszkodzony i istniało podejrzenie, że runie. Mimo licznych przesłuchań milicja nie ustaliła sprawców. Po latach okazało się, że bombę podłożył Andrzej Szewczuwianiec, wówczas pracownik Huty imienia Lenina. 45. rocznica

1981 - Zmarł Ludwik Sempoliński, aktor, piosenkarz estradowy i pedagog. Jeden z najwybitniejszych polskich aktorów teatralnych, filmowych, rewiowych i kabaretowych. Był interpretatorem piosenek kabaretowych: "Tomasz, ach Tomasz", "W ogródku Eldorado", "Ten wąsik". Do jego najważniejszych ról teatralnych należą: Mazurkiewicz w "Żołnierzu królowej Madagaskaru", Papkin w "Zemście", Fikalski w "Domu otwartym". W czasie II wojny światowej musiał się ukrywać przed okupantami niemieckimi za parodię Hitlera w piosence "Ten wąsik" z popularnej rewii muzycznej "Orzeł czy Rzeszka". Urodził się 18 sierpnia 1899 roku.

1984 - Brytyjska policjantka Yvonne Fletcher zginęła, gdy z terenu ambasady Libii w Londynie oddano strzały w kierunku demonstrujących przeciwników Muammara Kadafiego. W wyniku incydentu doszło do 11-dniowego oblężenia ambasady i zerwania stosunków dyplomatycznych między Wielką Brytanią a Libią. 40. rocznica

1984 - W rozegranym w Warszawie towarzyskim meczu piłkarskim Polska-Belgia po raz ostatni - 104. - wystąpił w reprezentacji Grzegorz Lato. Nasza kadra przegrała 0:1. Z reprezentacją Grzegorz Lato trzykrotnie grał na mistrzostwach świata, w 1974 i 1982 roku zajmując trzecie miejsca. Strzelił 10 goli, co jest rekordem w historii występów kadry Polski na mistrzostwach świata. Łącznie w reprezentacji Polski w latach 1971-1984 Lato rozegrał 100 meczów oficjalnych oraz cztery nieoficjalne, w których strzelił 45 goli. 40. rocznica

1988 - Relikwie świętego Andrzeja Boboli zostały złożone w nowo wybudowanym sanktuarium na warszawskim Mokotowie. Patron Warszawy, jezuita i męczennik został kanonizowany w 1938 roku. W trzechsetną rocznicę jego śmierci, w 1957 roku, papież Pius XII wydał encyklikę "Niezwyciężony bohater Chrystusowy", w której przedstawił postać świętego Andrzeja Boboli, jako wzoru chrześcijańskiego męstwa.

1989 - Sąd Wojewódzki w Warszawie ponownie zarejestrował NSZZ "Solidarność" z siedzibą w Gdańsku. Pierwszy raz związek zarejestrowano 10 listopada 1980. Został jednak zdelegalizowany po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981, a jego działacze rozpoczęli działalność podziemną. 35. rocznica

1990 - Zmarł Witold Łokuciewski, pułkownik Wojska Polskiego, as myśliwski, pilot Dywizjonu 303 brytyjskich sił powietrznych RAF, uczestnik Bitwy o Anglię. W 1942 roku zestrzelony nad Francją, trafił do niemieckiej niewoli. Po powrocie do kraju w 1947 roku był prześladowany przez UB. Dopiero po 1956 roku wrócił do służby w lotnictwie wojskowym. Dosłużył się stopnia pułkownika. Urodził się 2 lutego 1917 roku.

1991 - Zmarł Tadeusz Pietrzykowski, pseudonim "Teddy”, pięściarz, trener, nauczyciel wychowania fizycznego, żołnierz Wojska Polskiego, jeden z pierwszych więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Po wojnie świadek w procesie Rudolfa Hößa. Do historii przeszedł, jako pięściarz toczący pojedynki w obozach koncentracyjnych. Pierwszą walkę w KL Auschwitz stoczył w marcu 1941, wygrywając z niemieckim kapo Walterem Dunningiem, przedwojennym wicemistrzem Niemiec w wadze średniej. W Auschwitz "Teddy" stoczył według różnych szacunków od 40 do 60 walk i przegrał tylko raz z holenderskim mistrzem w wadze średniej Leen Sandersem. W obozie Tadeusz Pietrzykowski utrzymywał bliski kontakt z rotmistrzem Witoldem Pileckim i został członkiem założonego przez niego Związek Organizacji Wojskowej. Kilkakrotnie spotkał się z ojcem Maksymilianem Kolbe. Urodził się 8 kwietnia 1917 roku.

1992 - Zmarła Zofia Kozarynowa, pisarka i publicystka. Przed 1939 rokiem publikowała powieści pod pseudonimem Tadeusz Brudzewski. Na emigracji skoncentrowała się na działalności publicystycznej. Współpracowała z "Wiadomościami Polskimi" w Mannheim, "Tygodniem Polskim" w Londynie i "Zeszytami Literackimi" w Paryżu. Była autorką utworów dla dzieci. Opublikowała wspomnienia "Sto lat", w którym opisała życie polskiej inteligencji. Urodziła się 20 listopada 1890 roku. Zmarła w wieku 102 lat.

1994 - Zmarł Robert Sperry, amerykański neuropsycholog, laureat Nagrody Nobla z 1981 roku. Odkrył, że półkule mózgowe potrafią zachowywać się autonomicznie. Jego badania przyczyniły do lepszego rozumienia lateralizacji mózgu - czyli podziału funkcji pomiędzy obiema półkulami. Urodził się 20 sierpnia 1913 roku. 30. rocznica

1998 - Zmarła Linda McCartney, żona eks-Beatlesa Paula McCartneya, amerykańska fotograf, muzyk i obrończyni praw zwierząt. Wydała album zdjęć "Linda McCartney's Sixties” zawierający fotografie znanych muzyków lat 60. Autorka kilku książek kucharskich dla wegetarian. Linda McCartney należała do zespołu Wings, który działał w latach 1971-1981. W 1973 razem ze swoim mężem Paulem została nominowana do Oscara za utwór "Live and Let Die” napisany do filmu "Żyj i pozwól umrzeć" o Jamesie Bondzie. Urodziła się 24 września 1941 roku.

2003 - Papież Jan Paweł II wydał swą ostatnią encyklikę - "Ecclesia de Eucharistia”, która zawiera refleksje nad Eucharystią, między innymi nad tym, czym jest ona dla Kościoła i dla każdego chrześcijanina. Encyklika zaczyna się od słów: "Kościół żyje dzięki Eucharystii". Według nauki Kościoła Jezus Chrystus jest substancjalnie obecny w Kościele w przeistoczonym w ciało chlebie i w krew winie. Eucharystia została określona, jako uobecnienie jedynej ofiary Jezusa Chrystusa na krzyżu, dokonanej dla zbawienia wielu.

2005 - Zmarł Rajmund Kaczyński, oficer Wojska Polskiego, uczestnik Powstania Warszawskiego, inżynier, wykładowca Politechniki Warszawskiej. Ojciec Lecha i Jarosława Kaczyńskich. Był inwigilowany przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa w związku z jego służbą w Armii Krajowej, a później przez Służbę Bezpieczeństwa z powodu opozycyjnej działalności synów. Urodził się 1 września 1922 roku.

2006 - Uruchomiono Intellipedię, która łączy wszystkie 16 służb specjalnych Stanów Zjednoczonych. Intellipedia nie jest encyklopedią, ale repozytorium najróżniejszych informacji niejawnych, które interesują pracowników służb specjalnych. Pewien odsetek haseł ma charakter encyklopedyczny, ale serwis ten zawiera głównie rozmaite dane - notatki agentów, analizy, wywiady środowiskowe, potrzebne tym służbom do codziennej pracy operacyjnej. Dzięki temu, że jest to wiki, które każdy, kto ma dostęp może swobodnie edytować i dodawać nowe treści, pracownicy różnych służb specjalnych, którzy normalnie się ze sobą, na co dzień nie kontaktują, mają możliwość swobodnej wymiany opinii i informacji.

2012 - W zakładach w rosyjskim Togliatti zjechała z linii montażowej ostatnia Łada 2107. Była jednym z najdłużej produkowanych samochodów osobowych w historii motoryzacji - od 1982 roku. Montaż modelu był kontynuowany w Egipcie, do 2014 roku.

2013 - Zginął w wypadku samochodowym Wacław Nycz, pilot samolotowy sportowy i lotnictwa komunikacyjnego, mistrz świata i Europy w lataniu precyzyjnym. Urodził się 19 kwietnia 1954 roku.

2014 - Zmarł Gabriel García Márquez, kolumbijski powieściopisarz i dziennikarz. Światowy rozgłos przyniosła mu powieść "Sto lat samotności", która ukazała się w 1967 roku. Uznano ją za "najważniejsze dzieło literatury hiszpańskojęzycznej od czasów Don Kichota", a jej specyficzny styl nazwano "realizmem magicznym”. W 1982 roku Márquez został uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury, za "powieści i opowiadania, w których fantazja i realizm łączą się w złożony świat poezji, odzwierciedlającej życie i konflikty całego kontynentu”. Urodził się 6 marca 1927 roku. 10. rocznica

2014 - NASA ogłosiła odkrycie planety pozasłonecznej Kepler-186f, pierwszej wielkości Ziemi znajdującej się w ekosferze. W chwili odkrycia była to najbardziej przypominająca Ziemię planeta krążąca w ekosferze gwiazdy. Kepler-186f znajduje się około 493 lata świetlne od Ziemi w gwiazdozbiorze Łabędzia. Istnienie tej planety stwierdzono dzięki danym z Kosmicznego Teleskopu Keplera. 10. rocznica

2017 - Zmarł Jeremiasz, duchowny prawosławny, arcybiskup diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Był rektorem Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, pełnił też funkcję prezesa Polskiej Rady Ekumenicznej w latach 2001-2016. Był współprzewodniczącym Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i Polskiej Rady Ekumenicznej. Urodził się 3 października 1943 roku.

2018 - Zmarła Barbara Bush, amerykańska pierwsza dama, małżonka 41. prezydenta Stanów Zjednoczonych George’a H.W. Busha i matka 43. prezydenta USA George’a W. Busha. Angażowała się w walkę z analfabetyzmem i niskim poziomem czytelnictwa. Podczas wojny w Zatoce Perskiej, ponieważ społeczeństwo amerykańskie obawiało się latać samolotami, z uwagi na podejrzenia podkładania bomb, aby przełamać te lęki, chętnie podróżowała samolotami rejsowymi.

2018 - Zmarł Stanisław Likiernik, podpułkownik Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, politolog. Wspomnienia dotyczące okupacji i Powstania Warszawskiego opisał w książce "Diabelne szczęście czy palec Boży". W 1946 wyjechał do Francji i tam mieszkał do śmierci. Urodził się 25 czerwca 1923 roku.

2019 - Zmarł Jan Dominik Wrabec, architekt, nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych. Specjalizował się dziedzinie architektury baroku i historii sztuki nowożytnej, szczególnie architektury barokowej Śląska i Czech. Autor dziewięciu książek i około 40 innych publikacji naukowych w swojej dziedzinie. Urodził się 12 kwietnia 1937 roku. 5. rocznica

2019 - 29 osób zginęło, a 27 zostało rannych w katastrofie autokaru z niemieckimi turystami na portugalskiej wyspie Madera. 5. rocznica

2020 - Zmarła Ewa Żarska, reporterka telewizyjna, reportażystka, dziennikarka śledcza. Pracowała między innymi w Radio Łódź, Polsacie, TVN. W 2017 roku otrzymała nagrodę w konkursie "MediaTory za reportaż telewizyjny "Mała prosiła, by jej nie zabijać" - powstały po półrocznym śledztwie nad zdemaskowaniem podejrzanego o pedofilię mężczyzny. Była również nominowana do nagrody Grand Press w kategorii dziennikarstwo śledcze oraz do Nagrody imienia Andrzeja Woyciechowskiego. Po emisji reportażu, na wniosek Prokuratora Generalnego, wznowiono śledztwo w tej sprawie. 16 kwietnia 2020 dziennikarka została znaleziona martwa w swoim mieszkaniu. Urodziła się w 1975 roku.

2021 - W kaplicy Swiętego Jerzego na zamku w Windsorze odbył się pogrzeb Philipa Mountbattena, księcia Edynburga, męża królowej Elżbiety II. Z powodu pandemii uczestniczyła w nim tylko najbliższa rodzina. Książę Filip pochodził z duńskiego rodu królewskiego Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg. Był członkiem greckiej i duńskiej rodziny królewskiej. W latach II wojny światowej służył jako oficer Royal Navy na Morzu Śródziemnym i Pacyfiku. U boku królowej Elżbiety II trwał ponad 73 lata. Zmarł 9 kwietnia 2021 roku na zamku w Windsorze, na dwa miesiące przed 100. urodzinami. Urodził się 10 czerwca 1921 roku.

2023 - Spółka Orlen Synthos Green Energy ogłosiła pierwsze lokalizacje, w których powstać mają reaktory BWRX-300, czyli małe reaktory modułowe (SMR). To Włocławek, Ostrołęka, Stawy Monowskie (Oświęcim), Warszawa, Kraków-Nowa Huta, Dąbrowa Górnicza oraz Tarnobrzeg-Stalowa Wola (Specjalna Strefa Ekonomiczna). Spółka podpisała z bankami BGK, Pekao, PKO BP i Santander Bank Polska umowę o współpracy. Sygnatariusze mają wspólnie pracować nad przygotowaniem optymalnego modelu finansowania budowy reaktorów BWRX-300 i następnie zabezpieczeniem niezbędnego finansowania. 1. rocznica

2023 - Zmarł Roman Garbowski, aktor i reżyser. Był związany z Teatrem Lalek "Pleciuga" w Szczecinie, Lubuskim Teatrem w Zielonej Górze - współtworzył tamtejszą Scenę Lalkową oraz Teatrem im. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. Od roku 1997 roku prowadził w Zielonej Górze Studio Teatralne "Komedianci". Wystąpił w "Pianiście" Romana Polańskiego w roli Żyda z bazaru. Grał także w obrazach „Dzień, w którym umrę” „Intelekt Kollapse” i „33 minuty w Zielonej Górze, czyli w połowie drogi” oraz serialach „Plebania" i „Na dobre i na złe". Urodził się 17 września 1935 roku. 1. rocznica

Zobacz także

2024-11-19, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 19 listopada - Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Przemocy wobec Dzieci. 19 listopada - Światowy Dzień Pamięci o Ofiarach Wypadków Drogowych. 19 listopada… » więcej 2024-11-18, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 18 listopada - Święto narodowe Łotwy, obchodzony w rocznicę proklamowania niepodległości w 1918 roku. 18 listopada - Polska - Dzień Kolejarza. 18… » więcej 2024-11-17, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 17 listopada - Międzynarodowy Dzień Studenta, obchodzony od 1941 roku dla uczczenia pamięci czeskich studentów prześladowanych w 1939 roku przez hitlerowców. 17… » więcej 2024-11-16, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 16 listopada - Międzynarodowy Dzień Tolerancji, święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 12 grudnia 1995 roku z inicjatywy UNESCO. 16… » więcej 2024-11-15, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 15 listopada - Dzień Uwięzionego Pisarza, ustanowiony w 1984 roku przez PEN Club. 15 listopada - Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc… » więcej 2024-11-14, godz. 00:01 Kartka z kalendarza 14 listopada - Międzynarodowy Dzień Zwalczania Nielegalnego Handlu Dobrami Kultury. 14 listopada - Światowy Dzień Walki z Cukrzycą, ustanowiony przez… » więcej 2024-11-13, godz. 14:25 Kartka z kalendarza 13 listopada - Międzynarodowy Dzień Niewidomych, obchodzony w dzień urodzin francuskiego pedagoga Valentina Haüya w 1745 roku, założyciela pierwszej szkoły… » więcej 2024-11-12, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 12 listopada - Światowy Dzień Zapalenia Płuc, nazywany też Światowym Dniem Pneumonii lub Światowym Dniem Walki z Pneumonią. Ustanowiony przez Światową… » więcej 2024-11-11, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości, polskie święto narodowe, obchodzone, co roku 11 listopada na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości… » więcej 2024-11-10, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 10 listopada - Światowy Dzień Nauki dla Pokoju i Rozwoju, ustanowiony przez ONZ, w 2001 roku. 10 listopada - Dzień Jeża. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »