Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-12-17, godz. 19:22 Nadzieja i wspólnota w obliczu trudnych chwil. Wigilia w Lewinie Brzeskim Nie zabrakło tradycyjnych potraw świątecznych, był opłatek, a także wspólne kolędowanie. W Lewinie Brzeskim odbyło się wyjątkowe spotkanie wigilijne… » więcej 2024-12-17, godz. 18:00 2025 będzie Rokiem Tragedii Górnośląskiej na Opolszczyźnie Przyszły rok będzie w województwie opolskim Rokiem Tragedii Górnośląskiej. Zdecydowali o tym radni sejmiku podczas dzisiejszej (17.12) sesji. » więcej 2024-12-17, godz. 16:25 Osobówka uderzyła w wiadukt w Sławięcicach. Jedna osoba ranna Do wypadku doszło na ulicy Spacerowej około godzimy 14:00. Kierujący toyotą z nieznanych na tę chwilę przyczyn zjechał z drogi i uderzył w betonową… » więcej 2024-12-17, godz. 16:00 Historyczna piłka Mostostalu Kędzierzyn-Koźle z autografami na świątecznej aukcji dla potrzebujących To może być prawdziwa gratka dla fanów siatkówki i ZAKSY Kędzierzyn-Koźle, a jednocześnie dobry uczynek na zbliżające się święta. Prowadzony przez… » więcej 2024-12-17, godz. 15:26 Betlejemskie Światło Pokoju dotarło do Opolskiego Kuratorium Oświaty Opolscy harcerze od kilku tygodniu przekazują Betlejemskie Światło Pokoju. Trafia ono do instytucji państwowych, ale nie tylko. Dziś (17.12) zostało przekazane… » więcej 2024-12-17, godz. 13:10 125 milionów na nową siedzibę urzędu marszałkowskiego. Niedługo decyzja Na przełomie roku zapadnie prawdopodobnie decyzja o ewentualnej budowie nowej siedziby urzędu marszałkowskiego w Opolu. » więcej 2024-12-17, godz. 12:40 Opolszczyzna ma "nowych" nauczycieli dyplomowanych. Są też pedagodzy z medalami KEN [ZDJĘCIA] 70 nauczycieli z całego regionu odebrało dziś (17.12) w Opolskim Urzędzie Wojewódzkim certyfikaty poświadczające zdobycie tytułu nauczyciela dyplomowanego… » więcej 2024-12-17, godz. 11:30 Strzelce Opolskie: ukradł cukierek, a odpowie za kradzież roweru Miało być słodko, a skończyło się gorzko. Mężczyzna w sklepie połasił się na cukierka, którego zjadł. Nie zwrócił uwagi, że ma go „na oku”… » więcej 2024-12-17, godz. 11:10 Opolanie mogą zgłaszać swoje kandydatury do rad dzielnic Ruszył nabór do rad dzielnic Opola. Swoją kandydaturę może zgłosić każdy pełnoletni mieszkaniec stolicy regionu. Warunkiem jest meldunek w dzielnicy… » więcej 2024-12-17, godz. 10:35 Radni województwa uchwalają budżet. Ma przekroczyć miliard złotych - Gdyby spojrzeć na liczby, to będzie to lepszy plan finansowy niż ten z tego roku [2024] - tak o przyszłorocznym budżecie województwa opolskiego mówił… » więcej
37383940414243
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »