Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-06-25, godz. 11:00 Modernizacja oczyszczalni ścieków w Opolu na finiszu. We wrześniu wielkie otwarcie Modernizacja oczyszczalni ścieków przy ulicy Wrocławskiej w Opolu dobiega końca. Przypomnijmy, inwestycja miała być zrealizowana dwa lata wcześniej - do… » więcej 2024-06-25, godz. 10:50 Opole: zderzenie 3 pojazdów na ul. Częstochowskiej Uwaga kierowcy. Utrudnienia na ulicy Częstochowskiej w Opolu. Doszło do zderzenia trzech pojazdów. Nie ma osób poszkodowanych. » więcej 2024-06-25, godz. 09:58 Ozimek: tymczasowy areszt dla mężczyzny, który próbował zgwałcić kobietę Dzięki reakcji świadka i szybkiej interwencji policjantów udało się zatrzymać mężczyznę, który w Ozimku próbował zgwałcić kobietę. Sprawca został… » więcej 2024-06-25, godz. 08:00 Baborów będzie mieć nowy kompleks sportowy Pełnowymiarowe boisko typu 'Orlik', boisko z naturalną nawierzchnią, kort tenisowy, bieżnię lekkoatletyczną, szatnie i zaplecze socjalne będzie posiadać… » więcej 2024-06-25, godz. 07:30 Politechnika poszerza działalność laboratorium badań kontuzji stawu skokowego Laboratorium symulacji i badań nad skręceniami stawu skokowego na Politechnice Opolskiej zyska nowoczesny sprzęt. Urządzenia warte blisko milion złotych mają… » więcej 2024-06-25, godz. 06:45 Chcą budowy lodowiska. Społeczny komitet zbiera podpisy Ponad tysiąc mieszkańców poparło społeczną inicjatywę przyśpieszenia budowy sztucznego lodowiska w Prudniku. Akcję zbierania podpisów prowadzi obywatelski… » więcej 2024-06-24, godz. 19:30 Wandal na cmentarzu w Opolu. Zatruwa drzewa kwasem [INTERWENCJA] Najpierw wywierca dziurę w drzewie, a następnie wstrzykuje do niego toksyczną substancję. Taki mechanizm stosuje nieznany sprawca, który niszczy okazy na… » więcej 2024-06-24, godz. 18:10 Złote algi. Wizja lokalna Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego Sytuacja jest stabilna, a parametry wody w Odrze pod względem złotych alg mają akceptowalny poziom - informuje biuro prasowe Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego… » więcej 2024-06-24, godz. 18:00 Niewidomi będą strzelać z broni laserowej. Integracyjny Piknik Rodzinny w Turawie Zajęcia z hipoterapii, pokaz sprzętu policyjnego i strażackiego, konkursy, gry i zabawy, a nawet strzelanie z broni laserowej - takie atrakcje czekają na uczestników… » więcej 2024-06-24, godz. 17:00 "Chcemy się rozwijać". Inteligentne wioski w gminie Głubczyce Sołectwa Pomorzowice i Grobniki w gminie Głubczyce przystępują do koncepcji inteligentnych wiosek ''Smart Villages''. Uchwałę w tej sprawie samorządowcy… » więcej
10111213141516
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »