Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 75 lat temu komunistyczny sąd skazał na karę śmierci…
2023-03-15, 09:00 Autor: IAR/E.Leo/E.Porycka/K.Koziełł

75 lat temu komunistyczny sąd skazał na karę śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego

Rotmistrz Witold Pilecki, zdjęcia zrobione po aresztowaniu w warszawskim więzieniu mokotowskim (1947) [fot. Autorstwa Nieznany - Warsaw Mokotow prison, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4111897]
Rotmistrz Witold Pilecki, zdjęcia zrobione po aresztowaniu w warszawskim więzieniu mokotowskim (1947) [fot. Autorstwa Nieznany - Warsaw Mokotow prison, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4111897]
75 lat temu, 15 marca 1948 roku, Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie skazał na karę śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego, oficera Armii Krajowej, jednego z żołnierzy niezłomnych, walczących po wojnie w antykomunistycznym podziemiu.
W 1940 roku rotmistrz Pilecki dobrowolnie poddał się aresztowaniu w łapance. Został wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, by tam organizować ruch oporu i prowadzić działalność wywiadowczą. Miał numer 4859. Zbierał informacje między innymi o zagładzie Żydów, był autorem pierwszych na świecie doniesień o Holocauście, tzw. Raportów Pileckiego. W Auschwitz przebywał dwa i pół roku, uciekł zagrożony dekonspiracją. Później walczył w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie działał w tzw. drugiej konspiracji.

Aresztowany przez bezpiekę w 1947 roku, został oskarżony o działalność szpiegowską i walkę z komunizmem. W areszcie był bestialsko torturowany. Podczas ostatniego widzenia z żoną rotmistrz powiedział, że "Oświęcim to była igraszka".

Wyrok śmierci wydany na Witolda Pileckiego został utrzymany w mocy przez Najwyższy Sąd Wojskowy 3 maja 1948 roku. Rotmistrz został stracony trzy tygodnie później - 25 maja 1948 roku, o godzinie 21.30 - w więzieniu mokotowskim na Rakowieckiej, strzałem w tył głowy. Prawdopodobnie został pochowany w zbiorowej mogile w Kwaterze na Łączce na warszawskich Powązkach. Prace poszukiwawcze trwają.

Proces sądowy trwał od 3 do 15 marca 1948 roku. Propaganda komunistyczna nazywała oskarżonego "zdrajcą" i "płatnym najemnikiem imperialistów". Prokuratorem oskarżającym Pileckiego był major Czesław Łapiński, przewodniczącym składu sędziowskiego - podpułkownik Jan Hryckowian - obaj dawni oficerowie AK, sędzią - kapitan Józef Brodecki. Skład sędziowski - jeden sędzia i jeden ławnik był niezgodny z ówczesnym prawem. Wraz z rotmistrzem sądzono 7 innych osób, między innymi Marię Szelągowską i Tadeusza Płużańskiego - oboje zostali skazani na karę śmierci, zamienioną potem na dożywocie.

Prezydent Bolesław Bierut nie zgodził się na ułaskawienie Witolda Pileckiego. O wstawiennictwo proszono też ówczesnego premiera Józefa Cyrankiewicza, byłego więźnia obozu w Auschwitz. Ten nie tylko nie pomógł, ale przywłaszczył sobie legendę rotmistrza, to o Cyrankiewiczu mówiono, że tworzył konspirację w Auschwitz.

Wyrok skazujący Witolda Pileckiego został unieważniony w 1990 roku, przez Sąd Najwyższy. W 2006 roku rotmistrz został pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego, w 2013-tym - awansowany do stopnia pułkownika.

W rocznicę stracenia rotmistrza Pileckiego - 25 maja - obchodzimy Międzynarodowy Dzień Bohaterów Walki z Totalitaryzmem, ustanowiony w 2019 roku przez Parlament Europejski. Przyjmując rezolucję, europosłowie podkreślili, że agresja, jakiej doświadczyła Polska w 1939 roku, miała podwójne oblicze - zarówno ze strony hitlerowskich Niemiec, jak i stalinowskiej Rosji, a Witold Pilecki jest "przykładem heroicznego sprzeciwu wobec tyranii, prawdziwej miłości wobec ludzi i właściwej postawy w obliczu totalitarnego zniewolenia".

Zobacz także

2024-09-03, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 3 września » więcej 2024-09-02, godz. 18:16 79 lat temu w Warszawie powstało Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość 79 lat temu, 2 września 1945 roku, w Warszawie powstało Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość, antykomunistyczna organizacja działająca w konspiracji. Została… » więcej 2024-09-02, godz. 13:00 79 lat temu skapitulowała Japonia, zakończyła się ostatecznie II wojna światowa 79 lat temu, 2 września 1945 toku, przedstawiciele armii japońskiej i państw alianckich złożyli podpisy pod aktem bezwarunkowej kapitulacji Cesarstwa Japonii… » więcej 2024-09-02, godz. 12:00 Wieluń upamiętnił 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej Wieluń upamiętnił 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej. 1 września 1939 roku niemieckie bombardowanie miasta przyniosło nie tylko jego zrujnowanie, ale… » więcej 2024-09-02, godz. 10:30 80 lat temu upadło warszawskie Stare Miasto 80 lat temu Niemcy zajęli warszawskie Stare Miasto, co uznaje się za jeden z najtragiczniejszych epizodów powstania warszawskiego. Od długiego czasu odcięta… » więcej 2024-09-02, godz. 10:00 Dzisiaj spotkanie "Jan Łangowski 1904-1953. Arystokrata ducha". Prof. Antoni Maziarz historyk, dydaktyk historii, badacz dziejów Śląska XX w., wygłosi wykład zatytułowany "Jan Łangowski 1904-1953. Arystokrata ducha"… » więcej 2024-09-02, godz. 09:00 85 lat temu rozpoczął funkcjonowanie obóz koncentracyjny Stutthof 85 lat temu, 2 września 1939 roku, do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Stutthof (Sztutowo) na Pomorzu przybył pierwszy transport więźniów… » więcej 2024-09-02, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 2 września » więcej 2024-09-01, godz. 12:00 81 lat temu został utworzony batalion Szarych Szeregów "Zośka" 81 lat temu, 1 września 1943 roku, został utworzony harcerski batalion "Zośka", jeden z najsłynniejszych oddziałów walczących w Powstaniu Warszawskim. Powstał… » więcej 2024-09-01, godz. 11:00 II wojna światowa - Polskie Radio 1 września mija 85 lat od napaści Niemiec na Polskę. Od pierwszych godzin po wybuchu II wojny światowej Polskie Radio było kluczowym środkiem masowego przekazu… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »