Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 81 lat temu podczas akcji Erntefest Niemcy zamordowali…
2024-11-03, 11:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

81 lat temu podczas akcji Erntefest Niemcy zamordowali 42 tysiące Żydów

Masowe groby po operacji Aktion Erntefest na Majdanku- stan współczesny [fot. Bronislaw Wesolowski/wikipedia.pl]
Masowe groby po operacji Aktion Erntefest na Majdanku- stan współczesny [fot. Bronislaw Wesolowski/wikipedia.pl]
Mija 81. rocznica niemieckiej akcji o kryptonimie "Erntefest" - "Dożynki". Jej celem była likwidacja Żydów w Generalnym Gubernatorstwie na Lubelszczyźnie. 3 i 4 listopada 1943 roku funkcjonariusze SS i policji bezpieczeństwa zamordowali w masowych egzekucjach około 42 tysięcy więźniów żydowskich. Akcję przeprowadzili w niemieckich obozach na Majdanku, w Trawnikach i Poniatowej. Uważa się ją za końcowy etap operacji Reinhardt, której celem było wymordowanie Żydów z Generalnego Gubernatorstwa i Okręgu Białostockiego.
Przygotowania do egzekucji w listopadzie 1943 roku Niemcy rozpoczęli w obozach pod koniec października. Więźniowie żydowscy otrzymali rozkaz kopania rowów. Pilnowani przez esesmanów, wykonywali pracę przez całą dobę, w nocy przy świetle reflektorów. Każdy rów miał około 100 metrów długości, trzy metry szerokości i około dwóch metrów głębokości. Niemcy rozpuścili wśród więźniów plotkę o szybkim zbliżaniu się Armii Czerwonej. Rowy miały stanowić zapory przeciwczołgowe, co było dezinformacją, bo Rosjanie w tym czasie dopiero zdobyli Kijów, ponad 500 kilometrów na wschód od Lublina.

Rozstrzeliwania 3 i 4 listopada trwały cały dzień, od świtu do zmierzchu. Akcja „Erntefest” miała wielu polskich świadków - więźniów tych samych obozów, których Niemcy wtedy nie wymordowali, bo nie byli Żydami. To ich zeznania i wspomnienia pozwoliły dość dokładnie opisać zbrodnię. Podczas mordu Niemcy korzystali z głośników, by zagłuszać strzały i krzyki oraz dezorientować ofiary. Żydom najpierw kazano rozebrać się do naga w wyznaczonym baraku, następnie przepędzano ich na miejsce egzekucji. Tam wchodzili do rowu i kładli się twarzą do ziemi. Esesmani zabijali więźniów strzałem w tył głowy.

Podczas dwóch dni listopada Niemcy zabili na Majdanku 18 tysięcy Żydów, 10 tysięcy w obozie w Trawnikach oraz około 14 tysięcy w obozie pracy w Poniatowej.

(więcej)

Akcję o kryptonimie "Erntefest" uważa się za końcowy etap operacji "Reinhardt", której celem było wymordowanie ludności żydowskiej z pięciu dystryktów Generalnego Gubernatorstwa (warszawskiego, radomskiego, krakowskiego, lubelskiego i galicyjskiego), a także z wcielonego do Prus Wschodnich Okręgu Białostockiego. Rozpoczęta w marcu 1942 roku pochłonęła łącznie 2 miliony ofiar.

Akcją "Erntefest" - nazywaną też "krwawą środą" - kierował Jakob Sporrenberg, Wyższy Dowódca SS i Policji w Dystrykcie Lubelskim. Rozkaz natychmiastowej likwidacji Żydów wydał Heinrich Himmler - wódz SS, gestapo i policji w III Rzeszy - po zbrojnym buncie więźniów w nazistowskim obozie zagłady w Sobiborze. W połowie października 1943 roku około 300 więźniów podjęło próbę ucieczki z tego obozu.

Po wojnie tylko nieliczni sprawcy operacji "Erntefest" zostali osądzeni, wśród nich Jakob Sporrenberg, aresztowany przez Brytyjczyków i wydany Polsce. Sąd skazał go na karę śmierci, którą wykonano w Warszawie 6 grudnia 1952 roku.

Zobacz także

2024-12-03, godz. 10:11 Ambasador Bodnar: rozwiązanie problemów polsko-ukraińskich wymaga uwzględnienia interesów obu państw Nowy ambasador Ukrainy w Polsce Wasyl Bodnar powiedział w poniedziałek, że do rozwiązania problemów polsko-ukraińskich konieczna jest stanowczość i uwzględnienie… » więcej 2024-12-03, godz. 08:39 Wzruszająca opowieść o patriotyzmie w dokumencie opolskiej fundacji Przy pełnej sali odbyła się opolska kinowa premiera dokumentu Grzegorza Kubaszki "Z pacynką i w pasiaku". Fundacja Filmowa Polscy Wychodźcy realizowała zdjęcia… » więcej 2024-12-02, godz. 14:35 Nagroda Historyczna m.st. Warszawy za książkę o akcji "Wisła" Prof. Grzegorz Motyka otrzymał w niedzielę Nagrodę Historyczną m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego. Jury przyznało ją mu za książkę „Akcja »Wisła«… » więcej 2024-11-18, godz. 10:54 Muzeum Auschwitz: ukazały się wspomnienia byłego więźnia Jana Kupca Wspomnienia Jana Kupca, które przybliżają losy jego i pięciorga braci, żołnierzy ruchu oporu z Podhala aresztowanych przez Niemców i osadzonych w Auschwitz… » więcej 2024-11-17, godz. 10:48 Rosja: Zamknięto Muzeum Historii GUŁagu, powołując się na przepisy przeciwpożarowe Państwowi inspektorzy zdecydowali o czasowym zamknięciu moskiewskiego Muzeum Historii GUŁagu, twierdząc, że nie przestrzega ono przepisów przeciwpożarowych… » więcej 2024-11-16, godz. 11:32 Prof. Żaryn w sądzie: SB prowadząc akcję wobec ks. Popiełuszki czuła się bezkarnie Prowokacja na Chłodnej była dziełem SB, której funkcjonariusze mieli poczucie bezkarności - podkreślił historyk prof. Jan Żaryn, który w piątek zeznawał… » więcej 2024-11-16, godz. 10:44 Gdańsk: Pamiątka po rodzinie Ulmów trafiła do MIIWŚ Książka z odręcznym podpisem Józefa Ulmy trafiła do Muzeum II Wojny Światowej. Wcześniej pamiątka po rodzinie zamordowanej przez Niemców za ukrywanie… » więcej 2024-11-15, godz. 16:34 Wałęsa dostał owację już po dwóch słowach. 35 lat od historycznej mowy w Kongresie USA 15 listopada 1989 r. Lech Wałęsa wygłosił mowę w amerykańskim Kongresie. Owację na stojąco dostał już po pierwszych dwóch słowach "My, naród”. Zaczerpnął… » więcej 2024-11-14, godz. 08:53 Można już zwiedzać dawne mieszkanie Józefa Piłsudskiego w Łodzi Można już zwiedzać dawne mieszkanie Józefa Piłsudskiego i jego żony Marii w Łodzi. W zrekonstruowanym lokalu, w którym marszałek i jego żona prowadzili… » więcej 2024-11-13, godz. 19:40 120 lat temu padły strzały na pl. Grzybowskim w Warszawie, był to początek rewolucji 1905 r. w Królestwie Polskim My, jako PPS, uznajemy, że demonstracja z 13 listopada 1904 r. była początkiem rewolucji 1905 r. – powiedział PAP dr Andrzej Ziemski, przewodniczący Komisji… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »