Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-09-03, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
3 września
1865 - W Makówcu Dużym koło Mińska Mazowieckiego urodził się Konstanty Laszczka, rzeźbiarz, malarz, grafik, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

1880 - W Berlinie urodził się Janusz Franciszek Radziwiłł, ziemianin, ordynat ołycki, właściciel Nieborowa; polityk konserwatywny, działacz gospodarczy; poseł na Sejm (1928-1935), senator (1935-1938); aresztowany we wrześniu 1939 r. przez władze sowieckie i uwięziony na Łubiance - zwolniony w grudniu 1939 r.; w okresie niemieckiej okupacji przebywał w Warszawie; w 1945 r. ponownie aresztowany przez NKWD i wywieziony do obozu w Krasnogorsku; w 1947 r. wrócił do Polski; zmarł w Warszawie w 1967 r.

1914 - Wojska rosyjskie zajęły opuszczony przez armię austriacką Lwów.

1928 - W Guszczewinie koło Narewki, na skraju Puszczy Białowieskiej, urodziła się Danuta Siedzikówna, sanitariuszka 5 Wileńskiej Brygady AK, pseudonim "Inka"; skazana w 1946 r. przez władze komunistyczne na karę śmierci i rozstrzelana.

1929 - W Krakowie zmarł Jan Kanty Steczkowski, działacz Stronnictwa Prawicy Narodowej, minister skarbu i premier rządu utworzonego przez Radę Regencyjną (1918); po odzyskaniu niepodległości ponownie minister skarbu (1920-1921); dyrektor Polskiego Banku Krajowego, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego.

1932 - W Warszawie urodził się Jerzy Łojek, historyk, pisarz, publicysta, działacz opozycji demokratycznej w PRL; autor książek "Dzieje pięknej Bitynki. Historia życia Zofii Potockiej 1760-1822", "Geneza i obalenie Konstytucji 3 maja", a także "Agresja 17 września 1939. Studium aspektów politycznych" (1979) i "Dzieje sprawy Katynia" (1980) - opublikowanych przez podziemne wydawnictwa.

1932 - W Wilnie urodził się Stanisław Michalski, aktor, dyrektor Teatru Wybrzeże w Gdańsku w latach 1988-1993.

1935 - Do portu w Gdyni zawinął żaglowiec "Dar Pomorza", kończąc rejs dookoła świata.

1939 - Wielka Brytania i Francja wypowiedziały wojnę III Rzeszy. Konflikt Niemiec z Polską przekształcił się w wojnę światową.

1939 - W Bydgoszczy niemieccy dywersanci ostrzeliwali wycofujące się jednostki WP; niemiecką dywersję stłumiło wojsko i policja. Propaganda niemiecka nadała tym wydarzeniom nazwę "Blutsonntag" ("krwawa niedziela"); po wkroczeniu do Bydgoszczy Wehrmachtu rozpoczęły się szeroko zakrojone represje wobec ludności polskiej.

1939 - Wojska niemieckie zajęły Częstochowę, Radomsko i Katowice, zmusiły armię "Modlin" do odwrotu na linię Wisły. Koniec walk na Górnym Śląsku oraz o pozycję umocnioną pod Węgierską Górką bronioną przez oddział kpt. Tadeusza Semika.

1939 – Decyzją prezydenta RP Ignacego Mościckiego utworzono Legion Czechów i Słowaków, złożony z żołnierzy, którzy uciekli z okupowanych przez Niemców Czech.

1941 - W KL Auschwitz Niemcy dokonali pierwszego masowego uśmiercenia ludzi za pomocą cyklonu B - zginęło około 600 jeńców sowieckich i 250 Polaków.

1941 - Urodził się Stan Borys, właściwie Stanisław Guzek, wokalista, kompozytor, członek zespołu Blackout.

1942 - Na cmentarzu żydowskim w Działoszycach Niemcy rozstrzelali około 1500 Żydów.

1943 - Wojska alianckie wylądowały na południu Włoch; rząd włoski premiera Pietro Badoglio podpisał zawieszenie broni z aliantami.

1946 - Rząd RP na uchodźstwie rozwiązał Polskie Siły Zbrojne.

1946 - Sekretarz stanu USA James Byrnes w czasie przemówienia w Stuttgarcie wyraził zastrzeżenia wobec granicy polskiej na Odrze i Nysie.

1948 - W Świętochłowicach urodził się Krzysztof Zaleski, reżyser teatralny, aktor, związany m.in. z warszawskim Teatrem Współczesnym i Teatrem Ateneum; wystąpił w filmach "Indeks", "Głosy", "Kochankowie mojej mamy", "Obywatel Piszczyk", "Konsul", "Samowolka" i "Sztos".

1953 - Weszła w życie Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, nazywana w skrócie Europejską Konwencją Praw Człowieka.

1965 - W Düsseldorfie zapadł wyrok w sprawie 10 byłych funkcjonariuszy niemieckiego obozu zagłady w Treblince.

1967 - W Warszawie zmarł Juliusz Rómmel, generał WP, w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca Armii "Łódź", a następnie Armii "Warszawa".

1968 - W Warszawie urodził się Piotr Rubik, kompozytor, multiinstrumentalista, producent muzyczny.

1972 - W Krakowie urodziła się Maja Ostaszewska, aktorka Nowego Teatru w Warszawie; wystąpiła m.in. w filmach "Prymas. Trzy lata z tysiąca", "Katyń", "Janosik. Prawdziwa historia", "Uwikłanie", "W imię...", "Jack Strong", "Body/Ciało" oraz w serialu "Czas honoru".

1973 - Premiera filmu "Hubal" w reżyserii Bohdana Poręby.

1974 - W Warszawie zmarł prof. Romuald Gutt, architekt, autor m.in. gmachu Głównego Urzędu Statystycznego; współautor projektu budynków mieszkalnych i ogrodu ambasady Chin w Warszawie.

1980 - W Jastrzębiu podpisano porozumienia pomiędzy Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym a Komisją Rządową; śląskie kopalnie wznowiły pracę.

1982 - Władze komunistyczne aresztowały internowanych 13 grudnia 1981 r. byłych działaczy KSS "KOR": Jacka Kuronia, Jana Lityńskiego, Adama Michnika i Henryka Wujca.

1982 - Premiera filmu "Bołdyn" w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.

1986 - W Warszawie zmarł Wirgiliusz Gryń, aktor, wystąpił w filmach "Bołdyn", "Klucznik", "Żywot Mateusza", "Jak rozpętałem drugą wojnę światową", "Operacja Himmler", "Wściekły", a także w serialu "Dom".

1987 - W Warszawie doszło do dwóch tragicznych wypadków komunikacyjnych: katastrofy kolejowej na stacji Warszawa Włochy, w wyniku której zginęło osiem osób, a kilkadziesiąt zostało rannych, oraz wypadku tramwaju na skrzyżowaniu ulic Wolskiej i Młynarskiej - zginęło siedem osób, ponad 70 zostało rannych.

1990 - W Warszawie zmarł Mieczysław Fogg, jeden z najpopularniejszych polskich piosenkarzy; jego największe przeboje to "Ostatnia niedziela", "Bo to się zwykle tak zaczyna", "Jesienne róże", "Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem", "Szkoda twoich łez, dziewczyno", "Upić się warto" i "Piosenka o mojej Warszawie"; w czasie II wojny światowej pomagał artystom pochodzenia żydowskiego, za co został uhonorowany po wojnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

2011 - W Watykanie zmarł kardynał Andrzej Maria Deskur, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu, wieloletni przyjaciel Jana Pawła II, kawaler Orderu Orła Białego.

Zobacz także

2024-12-03, godz. 08:39 Wzruszająca opowieść o patriotyzmie w dokumencie opolskiej fundacji Przy pełnej sali odbyła się opolska kinowa premiera dokumentu Grzegorza Kubaszki "Z pacynką i w pasiaku". Fundacja Filmowa Polscy Wychodźcy realizowała zdjęcia… » więcej 2024-12-02, godz. 14:35 Nagroda Historyczna m.st. Warszawy za książkę o akcji "Wisła" Prof. Grzegorz Motyka otrzymał w niedzielę Nagrodę Historyczną m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego. Jury przyznało ją mu za książkę „Akcja »Wisła«… » więcej 2024-11-18, godz. 10:54 Muzeum Auschwitz: ukazały się wspomnienia byłego więźnia Jana Kupca Wspomnienia Jana Kupca, które przybliżają losy jego i pięciorga braci, żołnierzy ruchu oporu z Podhala aresztowanych przez Niemców i osadzonych w Auschwitz… » więcej 2024-11-17, godz. 10:48 Rosja: Zamknięto Muzeum Historii GUŁagu, powołując się na przepisy przeciwpożarowe Państwowi inspektorzy zdecydowali o czasowym zamknięciu moskiewskiego Muzeum Historii GUŁagu, twierdząc, że nie przestrzega ono przepisów przeciwpożarowych… » więcej 2024-11-16, godz. 11:32 Prof. Żaryn w sądzie: SB prowadząc akcję wobec ks. Popiełuszki czuła się bezkarnie Prowokacja na Chłodnej była dziełem SB, której funkcjonariusze mieli poczucie bezkarności - podkreślił historyk prof. Jan Żaryn, który w piątek zeznawał… » więcej 2024-11-16, godz. 10:44 Gdańsk: Pamiątka po rodzinie Ulmów trafiła do MIIWŚ Książka z odręcznym podpisem Józefa Ulmy trafiła do Muzeum II Wojny Światowej. Wcześniej pamiątka po rodzinie zamordowanej przez Niemców za ukrywanie… » więcej 2024-11-15, godz. 16:34 Wałęsa dostał owację już po dwóch słowach. 35 lat od historycznej mowy w Kongresie USA 15 listopada 1989 r. Lech Wałęsa wygłosił mowę w amerykańskim Kongresie. Owację na stojąco dostał już po pierwszych dwóch słowach "My, naród”. Zaczerpnął… » więcej 2024-11-14, godz. 08:53 Można już zwiedzać dawne mieszkanie Józefa Piłsudskiego w Łodzi Można już zwiedzać dawne mieszkanie Józefa Piłsudskiego i jego żony Marii w Łodzi. W zrekonstruowanym lokalu, w którym marszałek i jego żona prowadzili… » więcej 2024-11-13, godz. 19:40 120 lat temu padły strzały na pl. Grzybowskim w Warszawie, był to początek rewolucji 1905 r. w Królestwie Polskim My, jako PPS, uznajemy, że demonstracja z 13 listopada 1904 r. była początkiem rewolucji 1905 r. – powiedział PAP dr Andrzej Ziemski, przewodniczący Komisji… » więcej 2024-11-13, godz. 14:36 Sto lat temu Władysław Reymont otrzymał Nobla za powieść "Chłopi" 13 listopada 1924 roku Akademia Szwedzka przyznała Literacką Nagrodę Nobla Władysławowi Reymontowi za powieść "Chłopi". Akademicy docenili uniwersalizm… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »