Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-08-05, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
5 sierpnia
1461 - W Krakowie urodził się przyszły król Polski i wielki książę litewski Aleksander Jagiellończyk.

1579 - W Capranicy koło Rzymu zmarł Stanisław Hozjusz, teolog katolicki, kardynał, działacz kontrreformacji; w 1564 r. sprowadził do Polski zakon jezuitów, zakładając w Braniewie pierwsze jezuickie kolegium.

1598 - Król Polski Zygmunt III Waza wypłynął z Helu do Szwecji w celu stłumienia buntu księcia Karola Sudermańskiego.

1772 - I rozbiór Polski: Traktat rozbiorowy w Petersburgu podpisały Rosja, Prusy i Austria.

1815 - W folwarku Czarci Kąt koło Wilna zmarł Hieronim Stroynowski, biskup wileński, prawnik, filozof prawa, ekonomista, członek Komisji Edukacji Narodowej; profesor Akademii Wileńskiej i jej rektor w latach 1799-1806.

1816 - W Widzach Łowczyńskich zmarł gen. Tomasz Wawrzecki, po dostaniu się do rosyjskiej niewoli Tadeusza Kościuszki Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej w czasie powstania 1794 r.; członek Rady Najwyższej Tymczasowej Księstwa Warszawskiego; minister sprawiedliwości w Królestwie Polskim.

1827 - W Krotoszynie urodził się Marian Langiewicz, generał, dyktator Powstania Styczniowego.

1864 - Na stokach warszawskiej Cytadeli władze carskie dokonały egzekucji Romualda Traugutta - dyktatora Powstania Styczniowego oraz czterech jego współpracowników: Jana Toczyskiego, Rafała Krajewskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego.

1884 - W Warszawie urodził się Ludwik Hirszfeld, lekarz mikrobiolog, immunolog i serolog.

1900 - W Warszawie urodził się Leonard Buczkowski, reżyser "Zakazanych piosenek" - pierwszego powojennego polskiego filmu fabularnego, "Skarbu" oraz "Przygody na Mariensztacie", która była pierwszym polskim kolorowym filmem fabularnym.

1908 - W Ouarville we Francji zmarł Walery Antoni Wróblewski, jeden z dowódców Powstania Styczniowego, związany z "czerwonymi"; działacz Zjednoczenia Emigracji Polskiej; generał Komuny Paryskiej; członek władz I Międzynarodówki; od 1895 r. w PPS.

1915 - Wojska niemieckie zajęły opuszczoną przez Rosjan Warszawę.

1920 - Papież Benedykt XV skierował do biskupów świata przesłanie "O zmiłowanie Boga nad nieszczęsną Polską".

1921 - W Krakowie urodził się Roman Bratny, prozaik, poeta, publicysta, scenarzysta filmowy, autor powieści "Kolumbowie. Rocznik 20".

1922 - W Krakowie rozpoczął się pierwszy zjazd legionistów.

1927 - W Kałuszynie urodził się Janusz Tazbir, historyk, znawca epoki nowożytnej, badacz dziejów kultury i historii ruchów religijnych; autor książek "Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w Polsce XVI i XVII w.", "Historia Kościoła katolickiego w Polsce 1460-1795", "Reformacja w Polsce. Szkice o ludziach i doktrynie", "Polskie przedmurze chrześcijańskiej Europy. Mity a rzeczywistość historyczna".

1931 - We Lwowie urodził się Janusz Majewski, reżyser, scenarzysta, rektor Warszawskiej Szkoły Filmowej; autor filmów "Zaklęte rewiry", "Lekcja martwego języka", "C.K. Dezerterzy", "Mała matura 1947" oraz serialu "Królowa Bona".

1940 - Premier RP gen. Władysław Sikorski oraz premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill podpisali polsko-brytyjską umowę wojskową.

1942 - Premier gen. Władysław Sikorski mianował Delegatem Rządu na Kraj prof. Jana Piekałkiewicza ze Stronnictwa Ludowego.

1942 - 5 lub 6 sierpnia Janusz Korczak i jego współpracowniczka Stefania Wilczyńska razem ze swoimi wychowankami z Domu Sierot doprowadzeni zostali przez Niemców na Umschlagplatz, skąd wywieziono ich do obozu zagłady w Treblince.

1943 - Oddział AK przeprowadził udaną akcję uwolnienia z niemieckiego więzienia w Jaśle około 180 osób.

1944 - Powstanie Warszawskie: Brygada SS Oskara Dirlewangera wymordowała na Woli około 20 tys. ludzi; w ciągu następnych dni liczba zamordowanych wzrosła do 40-60 tys.; dokładna liczba ofiar rzezi warszawskiej Woli pozostaje wciąż nieznana.

1944 - Powstanie Warszawskie: Żołnierze Batalionu "Zośka" uwolnili około 350 Żydów więzionych w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Warschau na tzw. Gęsiówce.

1944 - W Sulejówku zginął Jędrzej Moraczewski, inżynier, działacz socjalistyczny, poseł do austriackiej Rady Państwa (1907-1918); pierwszy premier niepodległej Polski (1918-1919), powołany na to stanowisko przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego; minister robót publicznych (1925-1929); poseł na Sejm (1919-1930).

1945 - W nocy z 4 na 5 sierpnia zgrupowanie poakowskich oddziałów partyzanckich, związanych z Delegaturą Sił Zbrojnych, pod dowództwem kpt. Antoniego Hedy "Szarego", zaatakowało więzienie UB w Kielcach uwalniając ponad 350 więźniów.

1945 - Decyzja o likwidacji Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj.

1947 - W Gołkowicach w pow. wodzisławskim urodził się Marian Dziędziel, aktor, związany z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie; wystąpił m.in. w filmach "Sezon na leszcza", "Wesele" (2004), "Dom zły", "Kret", "1920 Bitwa Warszawska", "Supermarket", a także w serialach "Blisko, coraz bliżej" i "Oficer".

1987 - W Warszawie zmarł Zygmunt Mycielski, kompozytor, krytyk muzyczny.

2011 - W Warszawie zmarł Andrzej Lepper; szef Samoobrony i były wicepremier rządu PiS-LPR-Samoobrona.

2012 - W Warszawie zmarł Erwin Axer, reżyser teatralny, eseista, pedagog; wieloletni dyrektor stołecznego Teatru Współczesnego.

2012 - W Sitkówce koło Kielc zmarł Ignacy Skowron, ostatni z żyjących żołnierzy Wojska Polskiego, którzy we wrześniu 1939 r. bronili Westerplatte.

2016 - W Rio de Janeiro rozpoczęły się XXXI Letnie Igrzyska Olimpijskie. Polscy sportowcy zdobyli w ich trakcie 11 medali, w tym 2 złote.

Zobacz także

2025-01-14, godz. 13:19 Po 80 latach godny pochówek dla ofiar UPA - ekshumacja polskich ofiar zbrodni w Puźnikach na Ukrainie Będzie ekshumacja polskich ofiar zbrodni w Puźnikach na Ukrainie. Od dziesięcioleci czekali na to mieszkańcy gminy Prudnik, do której po wojnie przesiedlono… » więcej 2025-01-14, godz. 12:36 W wieku 101 lat zmarła Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” We wtorek nad ranem w wieku 101 lat zmarła w Lublinie Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” - potwierdziła PAP. W 2001 r. została uhonorowana - wraz z rodziną… » więcej 2025-01-14, godz. 11:01 Nielegalne poszukiwania mogą zniszczyć cenne źródła wiedzy historycznej Jeśli przypadkowo lub podczas amatorskich poszukiwań znajdziemy przedmiot, który może mieć wartość historyczną, powinniśmy zaznaczyć miejsce znaleziska… » więcej 2025-01-14, godz. 10:15 Naukowcy z PAN zabiegają o przygotowanie polsko-ukraińskiego podręcznika do historii Naukowcy z PAN zabiegają o przygotowanie polsko-ukraińskiego podręcznika do historii. Realizacja takich projektów transnarodowych wymaga dobrego stawiania… » więcej 2025-01-14, godz. 09:51 Olga Boznańska, mistrzyni portretu, "malarka dusz" - patronką roku 2025 Sławę przyniosły jej portrety, które intrygowały, niepokoiły, odsłaniały duszę malowanej osoby. Uchwałą Sejmu najwybitniejsza polska malarka okresu… » więcej 2025-01-13, godz. 14:00 Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy AK Do kalendarza polskich świąt dojdzie kolejne - Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Decyzją Sejmu będzie przypadać 14 lutego. Tego dnia 1942… » więcej 2025-01-13, godz. 13:00 Mija 85 lat od wypędzenia przez Niemców mieszkańców osiedla Montwiłła-Mireckiego; wystawa IPN Mieli najwyżej 30 minut na spakowanie swoich rzeczy - 25 kg na dorosłą osobę, żadnych kosztowności, futer i pościeli. Wszystko to mieli zostawić Niemcom… » więcej 2025-01-13, godz. 11:56 95 lat temu urodził się Marian Konieczny - twórca warszawskiej Nike i Lenina w Nowej Hucie Artysty nie należy pytać o ukochane dzieło, bo to tak, jakby zapytać ojca o najlepsze dziecko. Każdy ma swoje wzloty i upadki - mówił twórca warszawskiej… » więcej 2025-01-13, godz. 08:50 Animacje o historii Polski i Bolesław Chrobry ożywiony dzięki AI, czyli nowe technologie w promocji milenium korona… Do przybliżania historii, ale też promocji milenium koronacji pierwszych królów Polski, Miasto Gniezno wykorzystuje m.in. nowe technologie. Dzięki sztucznej… » więcej 2025-01-10, godz. 11:32 IPN organizuje sesję naukową dotyczącą roku 1945 na Górnym Śląsku Katowicki oddział Instytutu Pamięci Narodowej 23 stycznia 2025 r. organizuje sesję naukową dotyczącą roku 1945 na Górnym Śląsku. Wśród tematów m.in… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »