Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-12-26, godz. 10:25 Okazała szopka franciszkanów w Opolu. Po południu koncert muzyki bożonarodzeniowej Całe prezbiterium zakrywa szopka bożonarodzeniowa w kościele franciszkanów w Opolu. » więcej 2024-12-26, godz. 08:00 Do 2028 roku GDDKiA chce przebudować DK 45 w Krapkowicach Nie później niż w 2028 roku będzie przejezdna droga krajowa 45 w Krapkowicach po uszkodzeniu dwóch mostów przez powódź. » więcej 2024-12-25, godz. 18:00 Makowiec i piernik, czyli klasyk słodkości na Boże Narodzenie Boże Narodzenie to czas, w którym nasze domy wypełniają się nie tylko zapachem czerwonego barszczu z uszkami i pierogów. Poczuć możemy także apetyczny… » więcej 2024-12-25, godz. 17:30 Powiat brzeski z budżetem na przyszły rok. Dochody wzrosną szybciej niż inflacja 191,5 miliona złotych wyda w przyszłym roku powiat brzeski. Na ostatniej w tym roku sesji, radni przyjęli przyszłoroczny budżet. » więcej 2024-12-25, godz. 16:50 Kolejny most do odbudowy w Głuchołazach. Gmina przygotowuje przetarg Do przebudowy mostu świętego Wojciecha nad rzeką Biała Głuchołaska przygotowuje się gmina Głuchołazy. Przeprawa została uszkodzona podczas wrześniowej… » więcej 2024-12-25, godz. 16:40 Gęste mgły na Opolszczyźnie. Jest ostrzeżenie IMGW Przed gęstą mgłą ostrzega mieszkańców województwa opolskiego IMGW we Wrocławiu. Ostrzeżenie dotyczy powiatów: głubczyckiego, kędzierzyńsko-kozielskiego… » więcej 2024-12-25, godz. 16:00 Grodkowskie wodociągi kończą wymianę wodomierzy. Ich odczyt odbywa się bez wizyty inkasenta Inkasenci kontrolujący wodomierze nie będą już odwiedzać mieszkańców gminy Grodków. Dobiega końca akcja wymiany tradycyjnych urządzeń na takie, które… » więcej 2024-12-25, godz. 15:20 "Złodzieje nie robią sobie świąt". Policja przestrzega przed włamywaczami Święta to czas wyjazdów, a więc i opuszczania naszych domów czy mieszkań. Takie opuszczone mieszkanie to łakomy kąsek dla złodziei. Opolska policja przypomina… » więcej 2024-12-25, godz. 14:51 Święta aktywnie - gdzie można spędzić czas w Opolu? Nie wszystkie obiekty sportowe w Opolu będą zamknięte podczas świąt. Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Opolu przygotował ofertę dla tych, którzy wolny… » więcej 2024-12-25, godz. 14:00 Wyjątkowy prezent dla dzieci. Dzisiaj premiera słuchowiska Radia Opole Fundacja Scena Audio zrealizowała słuchowisko 'Wlazłkotek', które będzie miało swoją premierę na antenie Radia Opole. Tekst napisał nasz były kolega… » więcej
20212223242526
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »