Historia Międzynarodowego Kursu Muzycznego rozpoczyna się w 1990 roku w Głuchołazach, a choć rok 2011 przyniósł zmianę - odtąd kurs odbywa się w Opolu - nie zakłóciło to corocznego cyklu. Sytuacja zmieniała się w roku 2020, kiedy to wskutek zbiegu niekorzystnych warunków (z sytuacją pandemiczną włącznie), po udanej, jubileuszowej edycji nastąpiła nieplanowana przerwa. Wizyta Macieja Lamma czyli kierownika organizacyjnego Międzynarodowego Kursu Muzycznego w radiowym studiu, przyniosła jednak pozytywne wieści: dokładnie 1 sierpnia 2021 roku, podczas uroczystego koncertu z polską muzyką kameralną w repertuarze, zainaugurowany zostanie 31. Międzynarodowy Kurs Muzyczny w Opolu i towarzyszący mu 14. Festiwal "Śląskie Lato Muzyczne". Jakie nastroje już panują wśród organizatorów i uczestników kursu, jakie atrakcje koncertowe czekają na melomanów? O tym wszystkim Maciej Lamm opowiedział w audycji "Klasyka wieczorową porą" (28.07), a zapis tej rozmowy został wyemitowany w czwartkowej (29.07) audycji "Rewiry kultury".


Międzynarodowe Kursy Muzyczne odbywały się od 1990 roku w Głuchołazach. W roku 2011 Kurs po raz pierwszy odbył się w Opolu. W tym samym roku Towarzystwo Międzynarodowych Kursów Muzycznych nazwane zostało imieniem założyciela Kursu - Jerzego Hellera. Pokaż mniej

W drugiej połowie lipca (21-29.07) Nysa po raz ósmy stanie się wiolonczelową stolicą Europy! Czym jest Międzynarodowa Akademia Wiolonczelowa i co ją odróżnia na tle innych kursów mistrzowskich, a przede wszystkim jakie atrakcje czekają na słuchaczy w festiwalowej części MAW? Czy sytuacja pandemiczna wpłynęła znacząco na możliwość udziału studentów i gości zagranicznych? O tym wszystkim opowiedzieliśmy bardzo ogólnie w cyklu "Klasyczne opolskie" (14.07) prezentowanym w środowej odsłonie przedpołudniowej audycji "Dobry moment". Natomiast rozwinięcie tematu nastąpiło w audycji "Klasyka wieczorową porą" (14.07), w której gośćmi byli Wojciech Fudala i Krzysztof Karpeta czyli reprezentacja zespołu Polish Cello Quartet, któremu zawdzięczamy wiolonczelowe święto, odbywające się w pięknych przestrzeniach "śląskiego Rzymu".

Chociaż muzycy Filharmonii Opolskiej im. Józefa Elsnera rozpoczęli wakacje, to o ich pracy robi się coraz głośniej i to za sprawą projektu, który był realizowany przez kilka lat! Tuż przed weekendem radiowe studio odwiedził Przemysław Neumann, dyrektor filharmonii, a jednocześnie dyrygent i niestrudzony popularyzator muzyki polskiej, któremu szczególnie bliska jest idea przywracania pamięci o wybitnych, choć niesłusznie zapomnianych twórców, a w szczególności przywracania do życia dzieł zapomnianych. Odwiedził i podzielił się sporą wiedzą na temat jednego z takich (nie)zapomnianych twórców. Nie mogło więc być inaczej - tym razem (11.07) audycja "Zapomniana klasyka" w Radiu Opole 2 KULTURA stała się przestrzenią do przybliżenia nie tylko ciekawostek związanych z historią muzyki, ale przede wszystkim projektu, związanego z nagraniem i wydaniem płyt (choć nie tylko płyt!) z muzyką symfoniczną Witolda Maliszewskiego! Jakie były losy kompozytora i co sprawia, że jego muzyka - choć pisana już w XX wieku - brzmi tak przystępnie? Czy równie "łatwo i przyjemnie" było przygotować dzieła do wykonania na koncertach i wydania na płytach? O tym wszystkim w obszernej rozmowie, wzbogaconej o kolejne, premierowe prezentacje z wydanego niedawno trzypłytowego albumu, opowiedział pomysłodawca i współwykonawca projektu - właśnie Przemysław Neumann.

Jakie zabiegi muzyczne i jakie niuanse pozwalają zbudować nastrój w utworze? Jak poradzić sobie z warunkami akustycznymi, które nie zawsze są sprzyjające dla muzyków? Odpowiedzi na te i inne pytania poznawaliśmy w niedzielnej (20.06) audycji "Zapomniana klasyka", wsłuchując się w rozmowę z artystami, którzy wystąpili 13 czerwca w Bogacicy (koło Kluczborka), prezentując mało znane dzieła przełomu renesansu i baroku. A wystąpił
wówczas zespół Kolegium Muzyki Ewangelickiej, koncentrujący się na popularyzacji kulturowego dziedzictwa reformacji, łącząc przy tym muzykę dawną z nowoczesnymi brzmieniami.

Warto przy tym zaznaczyć, że skład zespołu nie jest stały, lecz zmienia się w zależności od prezentowanego na danym koncercie repertuaru. Tym razem w gościnnych progach zabytkowej świątyni w Bogacicy wystąpili Blanka Dembosz-Tondera (sopran), Oskar Koziołek Goetz (bas-baryton), Justyna Młynarczyk (viola da gamba), Piotr Młynarczyk (viola da gamba) oraz Jakub Kornakiewicz (obój barokowy i współczesny).

Na prośbę słuchaczy do tematu powróciliśmy także w środowej (23.06) audycji "Klasyka wieczorową porą", a pierwotnie prezentowany materiał został na nowo przejrzany i zilustrowany fragmentami koncertu.

Franciszek Lessel to jedna z najbardziej zagadkowych postaci w naszej rodzimej historii muzyki. W jego życiorysie więcej jest domysłów i rozbieżnych poglądów muzykologów niż faktów. A jednak wychowany w tradycji muzycznej - wszak przez wiele lat kształcił się pod okiem własnego ojca, również nietuzinkowego muzyka - trafia w pewnym momencie swego życia pod skrzydła samego Josepha Haydna! W niedzielnej (23.05) audycji "Zapomniana klasyka" sięgnęliśmy po premierowe nagranie Koncertu fortepianowego C-dur op. 14, by bez przytłaczających analiz muzykologicznych i rozbudowanych faktograficznych przekazów ocenić zgodnie z własną wrażliwością muzyczną, czy muzyka ta zasługuje na uznanie... Jedno jest pewne - nie było to ani pierwsze ani ostatnie nasze spotkanie z tym twórcą!

Harfa i gitara - każdy z tych instrumentów jest interesujący, choć niezbyt często możemy je podziwiać na koncertach. Różnie też bywa ze skojarzeniami jakie budzą, bo czy można sprowadzić brzmienie harfy wyłącznie do kaskad dźwięków niczym z baletów Piotra Czajkowskiego, a gitarę ulokować albo przy ognisku (względnie w ognisku muzycznym) albo na scenie rockowej? Tymczasem szeroko pojęta kameralistyka daje nam praktycznie nieskończenie wiele możliwości zestawień rozmaitych instrumentów. Tylko czy podobnie jest z repertuarem? W niedzielnej (18.04) audycji "Zapomniana klasyka" spotkaliśmy się z harfistką Noemi Hańczyk i gitarzystą Aleksandrem Pankowskim vel Jankowskim - muzykami tworzącymi oryginalny zespół ACh Duo, którzy jeszcze przed premierą koncertowego nagrania w Filharmonii Opolskiej, opowiedzieli nam o kulisach swojej współpracy.

W środowej (14.04) audycji "Klasyka wieczorową porą" zapoznaliśmy się z fragmentami baletu "Pan Twardowski" w 9 obrazach. Jest to dzieło Ludomira Różyckiego (1883—1953), nieco zapomnianego polskiego twórcy, który jako kompozytor zadebiutował w 1904 roku, kiedy to jego scherzo symfoniczne "Stańczyk" op. 1 wykonane zostało w Filharmonii Warszawskiej pod batutą Emila Młynarskiego. Ten sam kompozytor, rok później, wraz z Karolem Szymanowskim, Grzegorzem Fitelbergiem i Apolinarym Szeluto, założył Spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich, która przez 7 kolejnych lat promowała za granicą świeżo powstającą muzykę polską.

Podczas niedzielnego (18.04) spotkania z "Zapomnianą klasyką" w Radiu Opole 2 KULTURA, wysłuchaliśmy natomiast premierowo i w całości nagrania z 1973 roku (wydanie z 2006 r.) w wykonaniu Orkiestry Teatru Wielkiego w Warszawie, którą poprowadził Antoni Wicherek. A chociaż to muzyka baletowa, w partiach wokalnych usłyszeliśmy: Janinę Ruśkiewicz (sopran) i Bogdana Paprockiego (tenor) oraz Chór Żeński Teatru Wielkiego w Warszawie.

W audycji zabrzmiała ponadto Ballada na fortepian i orkiestrę op. 2 Ludomira Różyckiego, którą wykona Barbara Hesse-Bukowska z towarzyszeniem Wielkiej Orkiestr Symfonicznej Polskiego Radia pod dyrekcją Jana Krenza.

U progu świętowania, a raczej przeżywania Świąt Wielkanocnych wsłuchiwaliśmy się (31.03) w audycji "Klasyka wieczorową porą" w serię "Lamentacji Jeremiaszowych", jakie na kolejne dni - Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wigilię Paschalną - napisał czeski kompozytor barokowy Jan Dismas Zelenka, nazywany katolickim Bachem, ale określanym niekiedy jako czeski Vivaldi. Muzycznej kontemplacji towarzyszyły jednak rozważania nad tym czy Triduum Paschalne przeżywane jest w ciszy, czy może jednak jakaś muzyka, jakieś dźwięki (!) nam w tych dniach towarzyszą - nawet jeśli podczas czwartkowej liturgii milkną organy... Swoją wiedzą i refleksjami na ten temat podzielił się z nami dr Mariusz Pucia - etnomuzykolog z Katedry Muzykologii Uniwersytetu Opolskiego, który opowiedział także o przenikaniu się liturgicznych i ludowych zwyczajów muzycznych Wielkiego Tygodnia.

Kompozytorzy różnych epok, szczególnie zaś reprezentanci baroku, zadbali o to, by można było muzycznie nastroić się do głębszego przeżycia świąt wielkanocnych. Korzystanie z tego dobrodziejstwa w audycjach radiowych nie byłoby jednak możliwe bez stale powiększających się zasobów fonograficznych, a szczególną wartość stanowią tu nagrania przygotowane z jak najwierniejszym odwzorowaniem autentycznego brzmienia dzieł sprzed wieków. W niedzielę (28.03) rozpoczynającą Wielki Tydzień w audycji "Zapomniana klasyka" wsłuchiwaliśmy się nie tylko w kantatę Johanna Sebastiana Bacha przeznaczoną właśnie na Niedzielę Palmową. Sięgnęliśmy bowiem również po muzyczną ilustrację Męki Pańskiej wg Ewangelii św. Jana, której autorem jest Cypriano de Rore, franko-flamandzki kompozytor renesansowy, związany z wenecką Bazyliką św. Marka. W audycji zabrzmiały ponadto dwa dzieła ukazujące udział kobiet w tragicznych wydarzeniach poprzedzających Zmartwychwstanie - oratorium "La Maddalena" Antonia Bertaliego i "Stabat Mater" Emanuela d'Astrogi.

Wybitna polska skrzypaczka, która wcale nie gorzej radziła sobie z fortepianem, a w historii muzyki zapisała się przede wszystkim jako kompozytorka, urodziła się 5 lutego 1909 roku w Łodzi. Grażyna Bacewicz, bo o niej mowa, to postać niezwykle inspirująca, a jej muzyka również jest elektryzująca, często sprawiając wykonawcom tyle samo trudności wykonawczych co radości z gry.

Tuż przed rocznicą urodzin kompozytorki, w niedzielnej (02.03) audycji "Zapomniana klasyka" przybliżone zostały wybrane utwory z jej twórczości, a nie zabrakło wówczas muzyki fortepianowej czy oryginalnych kwartetów, bo przeznaczonych na zespoły jednorodne (kwartet skrzypcowy i wiolonczelowy). Pojawiła się wówczas na playliście także sonata na obój i fortepian.

Tymczasem w audycji "Klasyka wieczorową porą" (05.02), przypadającej dokładnie w 111. rocznicę urodzin kompozytorki, skoncentrowaliśmy się na jej twórczości sonatowej przeznaczonej na skrzypce i fortepian (choć nie zabrakło również utworów z udziałem orkiestry symfonicznej). Wszystko za sprawą płyty, która zaledwie kilkanaście dni wcześniej miała swoją oficjalną premierę. Właściwie nie tyle płyty, co dwupłytowego albumu zawierającego pięć sonat na skrzypce i fortepian Grażyny Bacewicz, albumu wydanego przez Agencję Muzyczną Polskiego Radia, a nagranego przez wybitnych polskich artystów Jakuba Jakowicza (skrzypce) i Bartosza Bednarczyka (fortepian), tworzących znakomity duet. Warto zaznaczyć, że jest to pierwsze tego typu nagranie w historii fonografii, o którym wykonawcy opowiedzieli osobiście.