Elektryczne lampy jarzeniowe
W roku 1898 dwaj chemicy angielscy William Ramsay i Morris Trawers odkrywają pierwiastek z grupy helenowców – neon – z gr. nowy.
Przy okazji odkryto jego szczególną własność, że w polu elektrycznym zaczyna świecić na czerwono. Pierwsze eksperymenty z lampami jarzeniowymi prowadzi francuski fizyk Antoine Henri Bequerel, laureat nagrody Nobla w 1903 roku, wspólnie otrzymanej
z małżeństwem Curie. Antoine odkrył, że jeżeli wnętrze szklanej rurki zostanie pokryte warstwą fosforu, a następnie przepuści się prąd, to zaczyna ona świecić.
Jednak wynalezienie neonówki jest wynalazkiem innego francuskiego fizyka - Georgesa Claude. Napełnił on szklaną rurkę neonem, a ta świeciła jasnym światłem, niezależnie od jej kształtu. Prototyp pojawia się w 1909 roku, a w roku 1910 takie oświetlenie zostaje zamontowane na Grand Palais w Paryżu.
Właściwie od razu wartość nowego wynalazku potrafili ocenić ówcześni specjaliści od reklamy. W roku 1912 nad salonem fryzjerskim znajdującym się na bulwarze Montmartre zawieszono pierwszy neon reklamowy.
Cały czas trwają prace nad udoskonaleniem światła jarzeniowego. Dokonano odkrycia, że można w zależności od składu gazu wypełniającego rurkę zmieniać kolor światła.
Pierwsza świetlówka powstaje w roku 1934 jej twórcą jest pracujący dla koncernu General Electric – Artur Compton. Świetlówka była znacznie oszczędniejsza od lamp żarowych, które zużywały znacznie więcej energii, w proporcji 80% do 20%. W lampie żarowej 80% daje ciepło, natomiast 20% - światło. Jarzeniówki zyskały miano „zimnego światła” ponieważ prawie się nie rozgrzewały. To właśnie ich walory ekonomiczne zdecydowały , że po kilku latach świetlówki opanowały ponad połowę rynku. Stały się również dominującym oświetleniem w biurach, instytucjach użyteczności publicznej, w firmach.
W domach prywatnych to rozłożenie procentowe jest mniej więcej pół na pół.
W roku 1935 na dorocznym spotkaniu „Towarzystwa Inżynierii Oświetleniowej w Cincinnati, firma GE zaprezentowała „jarzeniową lampę liniową”, reklamując ją jako bardzo udany eksperyment. Była to 60-centymetrowa rurka świecąca jasnozielonym światłem.
Natomiast na 100-lecie amerykańskiego Urzędu Patentowego (r. 1936) salę bankietową oświetlono lampami wyprodukowanymi przez GE. Była to prawdziwa iluminacja świetlna.
Od 1 kwietnia 1938 firmy GE i Westinghouse wypuściły na rynek swoje nowe produkty, były to jarzeniówki: 15W, 20W i 30W w cenie od 1 - 2 dolarów sztuka, świecące w 7 kolorach. I tak światłość dla ludzkości została uczyniona i to w różnych kolorach.
Posłuchaj: