Radio Opole » Leksykon rzeczy zwykłych - artykuły
2011-10-17, 16:00 Autor: Radio Opole

Elektryczne lampy jarzeniowe

Ostatnie dziesięciolecie XIX wieku cechuje rozwój prac naukowo-badawczych i wdrożeniowych związanych z elektrycznością.

W roku 1898 dwaj chemicy angielscy William Ramsay i Morris Trawers odkrywają pierwiastek z grupy helenowców – neon – z gr. nowy.

Przy okazji odkryto jego szczególną własność, że w polu elektrycznym zaczyna świecić na czerwono. Pierwsze eksperymenty z lampami jarzeniowymi prowadzi francuski fizyk Antoine Henri Bequerel, laureat nagrody Nobla w 1903 roku, wspólnie otrzymanej

z małżeństwem Curie. Antoine odkrył, że jeżeli wnętrze szklanej rurki zostanie pokryte warstwą fosforu, a następnie przepuści się prąd, to zaczyna ona świecić.

Jednak wynalezienie neonówki jest wynalazkiem innego francuskiego fizyka - Georgesa Claude. Napełnił on szklaną rurkę neonem, a ta świeciła jasnym światłem, niezależnie od jej kształtu. Prototyp pojawia się w 1909 roku, a w roku 1910 takie oświetlenie zostaje zamontowane na Grand Palais w Paryżu.

Właściwie od razu wartość nowego wynalazku potrafili ocenić ówcześni specjaliści od reklamy. W roku 1912 nad salonem fryzjerskim znajdującym się na bulwarze Montmartre zawieszono pierwszy neon reklamowy.

Cały czas trwają prace nad udoskonaleniem światła jarzeniowego. Dokonano odkrycia, że można w zależności od składu gazu wypełniającego rurkę zmieniać kolor światła.

Pierwsza świetlówka powstaje w roku 1934 jej twórcą jest pracujący dla koncernu General Electric – Artur Compton. Świetlówka była znacznie oszczędniejsza od lamp żarowych, które zużywały znacznie więcej energii, w proporcji 80% do 20%. W lampie żarowej 80% daje ciepło, natomiast 20% - światło. Jarzeniówki zyskały miano „zimnego światła” ponieważ prawie się nie rozgrzewały. To właśnie ich walory ekonomiczne zdecydowały , że po kilku latach świetlówki opanowały ponad połowę rynku. Stały się również dominującym oświetleniem w biurach, instytucjach użyteczności publicznej, w firmach.

W domach prywatnych to rozłożenie procentowe jest mniej więcej pół na pół.

W roku 1935 na dorocznym spotkaniu „Towarzystwa Inżynierii Oświetleniowej w Cincinnati, firma GE zaprezentowała „jarzeniową lampę liniową”, reklamując ją jako bardzo udany eksperyment. Była to 60-centymetrowa rurka świecąca jasnozielonym światłem.

Natomiast na 100-lecie amerykańskiego Urzędu Patentowego (r. 1936) salę bankietową oświetlono lampami wyprodukowanymi przez GE. Była to prawdziwa iluminacja świetlna.

Od 1 kwietnia 1938 firmy GE i Westinghouse wypuściły na rynek swoje nowe produkty, były to jarzeniówki: 15W, 20W i 30W w cenie od 1 - 2 dolarów sztuka, świecące w 7 kolorach. I tak światłość dla ludzkości została uczyniona i to w różnych kolorach.

Posłuchaj:

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »