Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022
2022-10-29, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022

[Fot.Główny szpital powstańczy w I Liceum Ogólnokształcącym im.T.Kościuszki w Mysłowicach.Źródło:Muzeum Miasta Mysłowice]
[Fot.Główny szpital powstańczy w I Liceum Ogólnokształcącym im.T.Kościuszki w Mysłowicach.Źródło:Muzeum Miasta Mysłowice]
Niewątpliwie ważną rolę w powstaniach śląskich odgrywała służba zdrowia. Jednak lekarze, sanitariuszki i sanitariusze z czasów powstań wciąż pozostają w cieniu śląskich insurekcji.
Właśnie dzisiaj mija 140 lat od czasu urodzin Wilhelma Janiczka lekarza powstańczego. W czasach III powstania śląskiego był naczelnym lekarzem pułku Karola Gajdzika. Pułk został sformowany w Królewskiej Hucie.

Warto też przypomnieć innego zasłużonego w czasie powstań śląskich lekarza dr Jana Szczęsnego Adamiaka. Jan Szczęsny Adamiak w czasie II powstania śląskiego najpierw był sanitariuszem w Grupach ”Wschód” I “Środek”.

W 1921 roku jako komendant jednego z pociągów ewakuacyjnych pomagał rannym i schorowanym powstańcom. Pracował także jako lekarz żandarmerii polowej. A po wyjeździe do Lwowa opiekował się grupą uchodźców z Opolszczyzny. W czasie okupacji więziony przez Niemców .Po zakończeniu II wojny trafił do Wrocławia , gdzie pracował również jako lekarz .

Drugim zupełnie zapomnianym człowiekiem, który organizował opiekę medyczną w czasie powstań śląskich był dr Maksymilian Wilimowski. Zaraz po zakończeniu I wojny wstąpił do Wojska Polskiego w Wielkopolsce. Potem pojawił się na Śląsku , gdzie się przecież urodził.

W czasie powstań opiekował sie uchodźcami po zakończeniu I powstania śląskiego. W czasie kiedy Ślązacy walczyli o niepodległość pracował w Polskim Komisariacie Plebiscytowym.

Natomiast w III powstaniu śląskim został doradcą medycznym szefa sanitarnego wojsk powstańczych. Przez jakiś czas był też szefem szpitala powstańczego w Mysłowicach. Następnie w międzywojniu kierował szpitalami w Katowicach.

Przy okazji warto też przywołać sylwetkę sanitariuszki, ale również łączniczki powstańczej Anny Benisz. Jeszcze przed wybuchem pierwszego powstania śląskiego działała w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Ślaska. W czasie powstań kierowała też Delegaturą Polskiego Czerwonego Krzyża Towarzystwa “Caritas” na terenie powiatu pszczyńskiego.

W okresie międzywojennym była radną i reprezentowała powiat pszczyński na Zjeździe Dzielnicowym w Poznaniu. W 1920 roku założyła Towarzystwo Polek oraz działała aktywnie w Towarzystwie Gimnastycznym “Sokół”.

Delegatem na Sejm Dzielnicowy był też niezwykły lekarz dr medycyny Andrzej Mielęcki, który zginął zamordowany przez niemieckie bojówki 17 sierpnia 1920 roku . Jego śmierć przyśpieszyła wybuch II powstania śląskiego.

Dr Mielęcki był współzałożycielem i członkiem wielu polskich towarzystw na terenie Katowic. Działał w zarządzie Towarzystwa dla Szerzenia Elementarzy Polskich na Górnym Śląsku. Doktor był też współzałożycielem, a potem nawet przewodniczącym Towarzystwa Lekarzy Polaków na Górnym Śląsku, które broniło interesów lekarzy polskich.

Działał w Komitecie Wykładów Ludowych im. Adama Mickiewicza i Towarzystwie Czytelni Ludowych. W roku odzyskania przez Polskę niepodległości wchodził w skład Powiatowej Rady Ludowej w Katowicach. W 1919 kierował także konspiracyjnymi kursami sanitarnymi w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska i sprowadzał broń z Polski na Górny Śląsk. Był też członkiem Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach.

Dla uczczenia pamięci doktora Andrzeja Mielęckiego w 1920 utworzono fundację jego imienia. Z zebranych pieniędzy nadesłanych z całej Polski otwarto Sierociniec imienia dra Andrzeja Mielęckiego w Katowicach. Już po II wojnie jego imieniem nazwano kilka śląskich szpitali.
O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022

Zobacz także

2021-08-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.08.2021 W przyszłym tygodniu minie 101 lat od czasu wybuchu II powstania śląskiego. Natomiast w poniedziałek przypada 130 rocznica urodzin najważniejszego dowódcy… » więcej 2021-08-07, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 07.08.2021 Wśród walczących w czasie III powstania śląskiego pozostaje wielu niedocenionych, a nawet zapomnianych. Niewątpliwie jednym z nich był Jan Kowalewski, który… » więcej 2021-07-31, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 31.07.2021 84 lata temu w lipcu wygasła Konwencja Genewska. Niemcy wykorzystali ten fakt do wzmożenia represji. Niespełna miesiąc później zaczęły się masowe are… » więcej 2021-07-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.07.2021 W czasie konferencji paryskiej przeszło 102 lata temu strona polska przekonywała uczestników, że Śląsk zamieszkuje przede wszystkim ludność polska. Delegacja… » więcej 2021-07-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.07.2021 Właśnie dzisiaj mija 79 lat od rozpoczęcia procesu w Katowicach, w czasie którego ks. Jan Macha został skazany przez niemiecki sąd na śmierć przez ścięcie… » więcej 2021-07-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.07.2021 80 lat temu 1 lipca 1931 roku na Pasiece w Opolu otwarto w nowej siedzibie polski konsulat generalny. Miał on być oparciem dla Polaków zamieszkujących w Opolu… » więcej 2021-07-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.07.2021 Powstania Śląskie potwierdziły niezłomność walki Polaków o polski Śląsk .W trzech insurekcjach wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy powstańców… » więcej 2021-06-28, godz. 10:10 O polskość Śląska Opolskiego 26.06.2021 W cyklu "O polskość Śląska Opolskiego" tematem dzisiejszej audycji były dokonania i życie polskiego działacza, publicysty, pisarza i wydawcy Karola Mia… » więcej 2021-06-21, godz. 12:04 O polskość Śląska Opolskiego 19.06.2021 Zapraszamy na audycję "O polskość Śląska Opolskiego", w której mówiliśmy o jednym z najwybitniejszych śląskich duchownych XIX w. ks. Janie Alojzym F… » więcej 2021-06-14, godz. 16:51 O polskość Śląska Opolskiego 12.06.2021 W audycji o 214. rocznicy urodzin księdza Antoniego Stabika, popularnego na Śląsku kaznodziei, językoznawcy i autora polskich wierszy. Był pierwszym badaczem… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »