Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022
2022-10-29, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022

[Fot.Główny szpital powstańczy w I Liceum Ogólnokształcącym im.T.Kościuszki w Mysłowicach.Źródło:Muzeum Miasta Mysłowice]
[Fot.Główny szpital powstańczy w I Liceum Ogólnokształcącym im.T.Kościuszki w Mysłowicach.Źródło:Muzeum Miasta Mysłowice]
Niewątpliwie ważną rolę w powstaniach śląskich odgrywała służba zdrowia. Jednak lekarze, sanitariuszki i sanitariusze z czasów powstań wciąż pozostają w cieniu śląskich insurekcji.
Właśnie dzisiaj mija 140 lat od czasu urodzin Wilhelma Janiczka lekarza powstańczego. W czasach III powstania śląskiego był naczelnym lekarzem pułku Karola Gajdzika. Pułk został sformowany w Królewskiej Hucie.

Warto też przypomnieć innego zasłużonego w czasie powstań śląskich lekarza dr Jana Szczęsnego Adamiaka. Jan Szczęsny Adamiak w czasie II powstania śląskiego najpierw był sanitariuszem w Grupach ”Wschód” I “Środek”.

W 1921 roku jako komendant jednego z pociągów ewakuacyjnych pomagał rannym i schorowanym powstańcom. Pracował także jako lekarz żandarmerii polowej. A po wyjeździe do Lwowa opiekował się grupą uchodźców z Opolszczyzny. W czasie okupacji więziony przez Niemców .Po zakończeniu II wojny trafił do Wrocławia , gdzie pracował również jako lekarz .

Drugim zupełnie zapomnianym człowiekiem, który organizował opiekę medyczną w czasie powstań śląskich był dr Maksymilian Wilimowski. Zaraz po zakończeniu I wojny wstąpił do Wojska Polskiego w Wielkopolsce. Potem pojawił się na Śląsku , gdzie się przecież urodził.

W czasie powstań opiekował sie uchodźcami po zakończeniu I powstania śląskiego. W czasie kiedy Ślązacy walczyli o niepodległość pracował w Polskim Komisariacie Plebiscytowym.

Natomiast w III powstaniu śląskim został doradcą medycznym szefa sanitarnego wojsk powstańczych. Przez jakiś czas był też szefem szpitala powstańczego w Mysłowicach. Następnie w międzywojniu kierował szpitalami w Katowicach.

Przy okazji warto też przywołać sylwetkę sanitariuszki, ale również łączniczki powstańczej Anny Benisz. Jeszcze przed wybuchem pierwszego powstania śląskiego działała w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Ślaska. W czasie powstań kierowała też Delegaturą Polskiego Czerwonego Krzyża Towarzystwa “Caritas” na terenie powiatu pszczyńskiego.

W okresie międzywojennym była radną i reprezentowała powiat pszczyński na Zjeździe Dzielnicowym w Poznaniu. W 1920 roku założyła Towarzystwo Polek oraz działała aktywnie w Towarzystwie Gimnastycznym “Sokół”.

Delegatem na Sejm Dzielnicowy był też niezwykły lekarz dr medycyny Andrzej Mielęcki, który zginął zamordowany przez niemieckie bojówki 17 sierpnia 1920 roku . Jego śmierć przyśpieszyła wybuch II powstania śląskiego.

Dr Mielęcki był współzałożycielem i członkiem wielu polskich towarzystw na terenie Katowic. Działał w zarządzie Towarzystwa dla Szerzenia Elementarzy Polskich na Górnym Śląsku. Doktor był też współzałożycielem, a potem nawet przewodniczącym Towarzystwa Lekarzy Polaków na Górnym Śląsku, które broniło interesów lekarzy polskich.

Działał w Komitecie Wykładów Ludowych im. Adama Mickiewicza i Towarzystwie Czytelni Ludowych. W roku odzyskania przez Polskę niepodległości wchodził w skład Powiatowej Rady Ludowej w Katowicach. W 1919 kierował także konspiracyjnymi kursami sanitarnymi w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska i sprowadzał broń z Polski na Górny Śląsk. Był też członkiem Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach.

Dla uczczenia pamięci doktora Andrzeja Mielęckiego w 1920 utworzono fundację jego imienia. Z zebranych pieniędzy nadesłanych z całej Polski otwarto Sierociniec imienia dra Andrzeja Mielęckiego w Katowicach. Już po II wojnie jego imieniem nazwano kilka śląskich szpitali.
O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022

Zobacz także

2022-12-31, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 31.12.2022 Na Śląsku obudzoną już w połowie XIX w. świadomość narodową wśród Polaków umacniały wydawnictwa kościelne i narodowe. » więcej 2022-12-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.12.2022 Na przełomie XIX i XX w. na Śląsku, także tym opolskim, w atmosferze strajków i protestów rozwijały się katolickie organizacje robotników . » więcej 2022-12-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022 100 lat temu poza Związkiem Polaków w Niemczech coraz większe znaczenie odgrywał Związek Harcerstwa Polskiego. Ruch harcerski na emigracji w Berlinie rozpoczął… » więcej 2022-12-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.12.2022 W utrzymaniu i rozwijaniu polskości na Śląsku także tym opolskim ważną rolę odegrali zapomniani dzisiaj księża. Jeszcze przed pierwszą wojną światową… » więcej 2022-12-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.12.2022 Wśród walczących o polski Śląsk było wielu kapłanów, niektórzy z nich tak jak ks Jan Brandys pozostają wciąż niedocenieni i zapomniani. » więcej 2022-11-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.11.2022 W okresie międzywojennym jedną z ważniejszych organizacji , które działały w obronie polskiego Śląska był funkcjonujący w latach 30-tych Polski Związek… » więcej 2022-11-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.11.2022 Mija właśnie 104 rocznica ogłoszenia przez Józefa Piłsudskiego notyfikacji państwa polskiego. Tym który wysłał depeszę notyfikującą naszą niepodległość… » więcej 2022-11-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.11.2022 W listopadzie 1918 sytuacja na Górnym Śląsku stała się napięta. Wskutek szykan niemieckich nastąpiła radykalizacja nastrojów społecznych i narodowych… » więcej 2022-11-11, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.11.22 Mija właśnie 100 lat od czasu, kiedy papież Pius XI mianował administratorem apostolskim polskiej części Śląska ks. Augusta Hlonda późniejszego kardynała… » więcej 2022-11-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.11.2022 Wśród walczących o polski Śląsk, byli działacze związani z Opolszczyzną , którzy w czasie wojny zginęli w niemieckich obozach koncentracyjnych. Przyjrzyjmy… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »