Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022
2022-10-29, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022

[Fot.Główny szpital powstańczy w I Liceum Ogólnokształcącym im.T.Kościuszki w Mysłowicach.Źródło:Muzeum Miasta Mysłowice]
[Fot.Główny szpital powstańczy w I Liceum Ogólnokształcącym im.T.Kościuszki w Mysłowicach.Źródło:Muzeum Miasta Mysłowice]
Niewątpliwie ważną rolę w powstaniach śląskich odgrywała służba zdrowia. Jednak lekarze, sanitariuszki i sanitariusze z czasów powstań wciąż pozostają w cieniu śląskich insurekcji.
Właśnie dzisiaj mija 140 lat od czasu urodzin Wilhelma Janiczka lekarza powstańczego. W czasach III powstania śląskiego był naczelnym lekarzem pułku Karola Gajdzika. Pułk został sformowany w Królewskiej Hucie.

Warto też przypomnieć innego zasłużonego w czasie powstań śląskich lekarza dr Jana Szczęsnego Adamiaka. Jan Szczęsny Adamiak w czasie II powstania śląskiego najpierw był sanitariuszem w Grupach ”Wschód” I “Środek”.

W 1921 roku jako komendant jednego z pociągów ewakuacyjnych pomagał rannym i schorowanym powstańcom. Pracował także jako lekarz żandarmerii polowej. A po wyjeździe do Lwowa opiekował się grupą uchodźców z Opolszczyzny. W czasie okupacji więziony przez Niemców .Po zakończeniu II wojny trafił do Wrocławia , gdzie pracował również jako lekarz .

Drugim zupełnie zapomnianym człowiekiem, który organizował opiekę medyczną w czasie powstań śląskich był dr Maksymilian Wilimowski. Zaraz po zakończeniu I wojny wstąpił do Wojska Polskiego w Wielkopolsce. Potem pojawił się na Śląsku , gdzie się przecież urodził.

W czasie powstań opiekował sie uchodźcami po zakończeniu I powstania śląskiego. W czasie kiedy Ślązacy walczyli o niepodległość pracował w Polskim Komisariacie Plebiscytowym.

Natomiast w III powstaniu śląskim został doradcą medycznym szefa sanitarnego wojsk powstańczych. Przez jakiś czas był też szefem szpitala powstańczego w Mysłowicach. Następnie w międzywojniu kierował szpitalami w Katowicach.

Przy okazji warto też przywołać sylwetkę sanitariuszki, ale również łączniczki powstańczej Anny Benisz. Jeszcze przed wybuchem pierwszego powstania śląskiego działała w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Ślaska. W czasie powstań kierowała też Delegaturą Polskiego Czerwonego Krzyża Towarzystwa “Caritas” na terenie powiatu pszczyńskiego.

W okresie międzywojennym była radną i reprezentowała powiat pszczyński na Zjeździe Dzielnicowym w Poznaniu. W 1920 roku założyła Towarzystwo Polek oraz działała aktywnie w Towarzystwie Gimnastycznym “Sokół”.

Delegatem na Sejm Dzielnicowy był też niezwykły lekarz dr medycyny Andrzej Mielęcki, który zginął zamordowany przez niemieckie bojówki 17 sierpnia 1920 roku . Jego śmierć przyśpieszyła wybuch II powstania śląskiego.

Dr Mielęcki był współzałożycielem i członkiem wielu polskich towarzystw na terenie Katowic. Działał w zarządzie Towarzystwa dla Szerzenia Elementarzy Polskich na Górnym Śląsku. Doktor był też współzałożycielem, a potem nawet przewodniczącym Towarzystwa Lekarzy Polaków na Górnym Śląsku, które broniło interesów lekarzy polskich.

Działał w Komitecie Wykładów Ludowych im. Adama Mickiewicza i Towarzystwie Czytelni Ludowych. W roku odzyskania przez Polskę niepodległości wchodził w skład Powiatowej Rady Ludowej w Katowicach. W 1919 kierował także konspiracyjnymi kursami sanitarnymi w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska i sprowadzał broń z Polski na Górny Śląsk. Był też członkiem Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach.

Dla uczczenia pamięci doktora Andrzeja Mielęckiego w 1920 utworzono fundację jego imienia. Z zebranych pieniędzy nadesłanych z całej Polski otwarto Sierociniec imienia dra Andrzeja Mielęckiego w Katowicach. Już po II wojnie jego imieniem nazwano kilka śląskich szpitali.
O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022

Zobacz także

2021-03-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.03.2021 Dokładnie dzisiaj mija 100 lat od dnia w którym na Górnym Śląsku odbył się plebiscyt, który ostatecznie nie satysfakcjonował żadnej ze stron, chociaż… » więcej 2021-03-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021 Mija właśnie 85 lat od czasu zjazdu chórów i towarzystw śpiewaczych w Raciborzu. Po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczpospolitą na Śląsku bardzo dynamicznie… » więcej 2021-03-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.03.2021 Mija właśnie 83 lata od rozpoczęcia w Berlinie jednego z największych spotkań Polaków, którzy mieszkali na terenie Niemiec. Na kongres przyjechało 1000… » więcej 2021-02-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.02.2021 Kazimierz Malczewski związany Polską Organizacją Wojskową przyszedł na świat w lutym 135 lat temu w Wielkopolsce. Ten dziennikarz i społecznik organizował… » więcej 2021-02-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.02.2021 W tym roku minie 110 lat od utworzenia w Opolu pierwszego gniazda Sokoła. Początkowo Polacy zaangażowani w działalność patriotyczną jeździli na spotkania… » więcej 2021-02-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.02.2021 W latach 30-tych na terenie Śląska Opolskiego działało około 30 kół. Wśród nich były też te działające w powiecie opolskim. Jedno z pierwszych kół… » więcej 2021-02-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 6.02.2021 Podczas okupacji wielu działaczy śląskich znalazło się w Warszawie. W samej stolicy opracowywali plany powojennej działalności na ziemiach polskich nad… » więcej 2021-01-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.01.2021 W tym roku jesienią minie 100 lat od czasu powstania Związku Obrony Kresów Zachodnich. Była to jedna z wielu organizacji działających na Śląsku w okresie… » więcej 2021-01-23, godz. 08:00 "O polskość Śląska Opolskiego" 23.01.2021 W tych dniach 158 lat temu rozpoczynał się największy zryw niepodległościowy w XIX- wiecznej Europie - powstanie styczniowe. Śląsk też nie pozostawał… » więcej 2021-01-16, godz. 08:00 "O polskość Śląska Opolskiego" 16.01.2021 Arka Bożek przez całe życie walczył o polski Śląsk. Związał się z ruchem narodowym, a później włączył się w działalność Polskiej Organizacji… » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »