Radio Opole » Publicystyka w Radiu Opole » Loża Radiowa (rozmowy w latach 2014 - 2021) » Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić…
2019-06-19, 12:24 Autor: Maciej Wajler

Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić o gwarach, ale nie o jednej gwarze śląskiej

Franciszek Marek o gwarze i dialekcie
- Już samo określenie gwara śląska nie jest trafne. Bo mamy poza językiem ogólnonarodowym, który nazywamy literackim, mamy tak zwane narzecza: małopolskie czy podhalańskie – mówił w Loży Radiowej prof. Franciszek Marek. – Nie ma jednego narzecza śląskiego, pod tą nazwą kryją się różne dialekty. Inny jest opolski, inny annogórski, inny głogówecki, jeszcze inny raciborski. Co do gwar, czasem są różne gwary w jednej rodzinie.
Blisko 90-letni prof. Marek, pierwszy wybrany rektor Uniwersytetu Opolskiego, to wytrwały bojownik o polskość Śląska. Gdy na Opolszczyźnie organizowała się odrodzona mniejszość niemiecka, on pisał o tym, że to w dużej mierze sztuczny twór a młodzież z tego środowiska nie wynosi znajomości języka niemieckiego z domu (czyli nie jest to dla niej Muttersprache), ale poznaje go dopiero w polskiej szkole. Krytykował także pomysły regionalizacji, przypominając, że w polskim języku nie ma odpowiednika słowa Heimat, przekładanego na Opolszczyźnie jako „mała ojczyzna”. Gdy do Sejmu trafił obywatelski projekt uznania gwary śląskiej za język regionalny, napisał tak miażdżącą opinię, że niektórzy posłowie grozili mu prokuraturą.

Dziś prof. Marek przypomina, że gdy Śląsk odpadł w średniowieczu na sześć wieków od Polski, to świadomość narodowa jego mieszkańców przechowała się właśnie w języku.

- Polszczyzna została przechowana jako świętość – podkreśla nasz gość.

Zobacz także

2021-11-09, godz. 10:46 Witold Zembaczyński, poseł Nowoczesnej o wyborach wewnętrznych w partii, zarządzie regionu opolskiego oraz tym, czy… - Dziękuje za kolejny kredyt zaufania, przy jednym głosie wstrzymującym się - powiedział poseł Witold Zembaczyński przewodniczący Nowoczesnej na Opolszczyźnie… » więcej 2021-11-08, godz. 17:09 Stanisław Niewiński o badaniach nad klasyczną chińską myślą polityczną w kontekście wpływu na współczesne … Gościem Radia Opole był dziś dr Stanisław Niewiński z Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Opolu oraz wykładowca na Uniwersytecie Opolskim. Doktor… » więcej 2021-11-08, godz. 13:35 Katarzyna Czochara o migrantach szturmujących granicę, Polskim Ładzie i inwestycjach w opolskich samorządach, zmianach… - Sytuacja na granicy wschodniej jest naprawdę bardzo trudna. Powiem po raz kolejny krytyczne słowa w kierunku opozycji, kiedy ta sytuacja w ogóle się pojawiła:… » więcej 2021-11-08, godz. 09:00 Marcin Oszańca, nowy prezes PSL na Opolszczyźnie o "odbiciu" powiatu kluczborskiego, współpracy z Niemcami i Ślązakami… - Jeżeli chodzi o powiat kluczborski to widzę możliwość współpracy z opcją, która sprawuje władzę - powiedział w Porannej Loży Radiowej Marcin Oszańca… » więcej 2021-11-05, godz. 19:17 "Młodzieżowa Loża Radiowa" o tym, że Polska wraz z innymi państwami zdecydowała o odejściu od węgla Podczas konferencji klimatycznej COP 26 Polska wraz z innymi państwami zdecydowała o odejściu od węgla. Jak ten ruch oceniają partyjne młodzieżówki, które… » więcej 2021-11-05, godz. 15:33 Michał Wojczyszyn z PNT w Opolu o programie Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości i ułatwieniach dla start'upów… Michał Wojczyszyn z Parku Naukowo-Technologicznego w Opolu mówił dziś o Światowym Tygodniu Przedsiębiorczości, który rozpocznie się w poniedziałek (08.11)… » więcej 2021-11-04, godz. 11:12 Dr Jarosław Mijas, konsultant wojewódzki ds. pediatrii o pandemii kompensacyjnej, braku miejsc w szpitalach dla dzieci… - Mamy tak zwaną epidemię kompensacyjną - powiedział w Porannej Loży Radiowej dr Jarosław Mijas, konsultant wojewódzki ds. pediatrii. - Mieliśmy lockdown… » więcej 2021-11-04, godz. 11:11 Debata "Pracodawcy, związkowcy. Wspólna sprawa" W środę Rada Polityki Pieniężnej znów podniosła stopy procentowe o trzy czwarte punktu procentowego i jest to wskaźnik wyższy, niż spodziewali się tego… » więcej 2021-11-04, godz. 09:38 Sławomir Kłosowski, wojewoda opolski o 4 fali pandemii w regionie i apelu do personelu medycznego - Są pierwsze efekty. Lekarze zgłaszają się do pracy w szpitalu tymczasowym w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym w Opolu - powiedział w Porannej Loży Radiowej… » więcej 2021-11-03, godz. 17:33 Dr hab. Witold Potwora o badaniach dotyczących innowacyjnych firm w regionie i planach badawczych na kolejne lata - Przyczyną podjęcia badań nad innowacyjnością opolskich przedsiębiorstw był wcześniejszy referat, który był pokłosiem badań prowadzonych na rzecz… » więcej
1011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »