Radio Opole » Publicystyka w Radiu Opole » Loża Radiowa (rozmowy w latach 2014 - 2021) » Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić…
2019-06-19, 12:24 Autor: Maciej Wajler

Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić o gwarach, ale nie o jednej gwarze śląskiej

Franciszek Marek o gwarze i dialekcie
- Już samo określenie gwara śląska nie jest trafne. Bo mamy poza językiem ogólnonarodowym, który nazywamy literackim, mamy tak zwane narzecza: małopolskie czy podhalańskie – mówił w Loży Radiowej prof. Franciszek Marek. – Nie ma jednego narzecza śląskiego, pod tą nazwą kryją się różne dialekty. Inny jest opolski, inny annogórski, inny głogówecki, jeszcze inny raciborski. Co do gwar, czasem są różne gwary w jednej rodzinie.
Blisko 90-letni prof. Marek, pierwszy wybrany rektor Uniwersytetu Opolskiego, to wytrwały bojownik o polskość Śląska. Gdy na Opolszczyźnie organizowała się odrodzona mniejszość niemiecka, on pisał o tym, że to w dużej mierze sztuczny twór a młodzież z tego środowiska nie wynosi znajomości języka niemieckiego z domu (czyli nie jest to dla niej Muttersprache), ale poznaje go dopiero w polskiej szkole. Krytykował także pomysły regionalizacji, przypominając, że w polskim języku nie ma odpowiednika słowa Heimat, przekładanego na Opolszczyźnie jako „mała ojczyzna”. Gdy do Sejmu trafił obywatelski projekt uznania gwary śląskiej za język regionalny, napisał tak miażdżącą opinię, że niektórzy posłowie grozili mu prokuraturą.

Dziś prof. Marek przypomina, że gdy Śląsk odpadł w średniowieczu na sześć wieków od Polski, to świadomość narodowa jego mieszkańców przechowała się właśnie w języku.

- Polszczyzna została przechowana jako świętość – podkreśla nasz gość.

Zobacz także

2021-12-31, godz. 13:15 Piotr Mielec podsumowuje kondycję branży turystycznej i działaność OROT-u » więcej 2021-12-31, godz. 08:50 Piotr Moc o nowej ramówce Radia Opole na 2022 rok: więcej pasm towarzyszących, więcej muzyki i akcja letnia wspólna… - Będzie dużo muzyki, bo słuchacze to lubią. Przekonaliśmy się o tym w ostatnim czasie kiedy zmieniliśmy playlistę, tej przestrzeni muzycznej jest więcej… » więcej 2021-12-30, godz. 12:53 "Pracodawcy, związkowcy, eksperci" radiowa debata o technologii 5G i brakujących rękach do pracy w Norwegii » więcej 2021-12-30, godz. 12:53 "Prosto z sejmu" w Loży radiowej. Magdalena Ogórek rozmawia z publicystą Piotrem Semką COVID-19, media, politycy, internetowy hejt - w dzisiejszym programie redaktor Magdalena Ogórek w rozmowie z publicystą Piotrem Semką ("Do Rzeczy") podsumowali… » więcej 2021-12-30, godz. 09:43 Sebastian Szczurek o Rodzinnym Kapitale Opiekuńczym i zmianach w 500 plus » więcej 2021-12-29, godz. 13:09 Martyna Kolemba o aplikacji edukacyjnej (O)polska Historia - Aplikacja pokazuje dzieje naszego regionu - mówiła w Popołudniowej Loży Radowej Martyna Kolemba Gaschka, rzecznik wojewody opolskiego. » więcej 2021-12-29, godz. 12:57 Piotr Bujak o dofinansowaniu budowy obwodnicy Głogówka ale i problemie związanym z wkładem własnym do inwestycji - Dla nas to historyczna szansa, ale trochę jesteśmy na zakręcie - mówił w samorządowej odsłonie Loży Radiowej Piotr Bujak, burmistrz Głogówka. O środki… » więcej 2021-12-29, godz. 08:57 Dariusz Madera podsumowuje rok pracy szpitala tymczasowego i szczepieniach na COVD-19 - Widzimy, że tych pacjentów po szczepieniach trafia do szpitala tymczasowego bardzo mało - mówił w Porannej Loży Radiowej dyrektor Uniwersyteckiego Szpitala… » więcej 2021-12-28, godz. 16:11 "Spięcie" - magazyn międzynarodowy Piotra Cywińskiego i Michała Rachonia. Wśród gości: Sebastian Kaleta, Władysław… » więcej 2021-12-28, godz. 14:11 "Co tam Panie w polityce?" – zapraszają Piotr Gociek i Piotr Moc W ramach audycji Loża Radiowa, jak w każdy wtorek, Piotr Moc i Piotr Gociek analizują najważniejsze wydarzenia w polskiej polityce. O czym dziś w program… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »