Radio Opole » Publicystyka w Radiu Opole » Loża Radiowa (rozmowy w latach 2014 - 2021) » Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić…
2019-06-19, 12:24 Autor: Maciej Wajler

Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić o gwarach, ale nie o jednej gwarze śląskiej

Franciszek Marek o gwarze i dialekcie
- Już samo określenie gwara śląska nie jest trafne. Bo mamy poza językiem ogólnonarodowym, który nazywamy literackim, mamy tak zwane narzecza: małopolskie czy podhalańskie – mówił w Loży Radiowej prof. Franciszek Marek. – Nie ma jednego narzecza śląskiego, pod tą nazwą kryją się różne dialekty. Inny jest opolski, inny annogórski, inny głogówecki, jeszcze inny raciborski. Co do gwar, czasem są różne gwary w jednej rodzinie.
Blisko 90-letni prof. Marek, pierwszy wybrany rektor Uniwersytetu Opolskiego, to wytrwały bojownik o polskość Śląska. Gdy na Opolszczyźnie organizowała się odrodzona mniejszość niemiecka, on pisał o tym, że to w dużej mierze sztuczny twór a młodzież z tego środowiska nie wynosi znajomości języka niemieckiego z domu (czyli nie jest to dla niej Muttersprache), ale poznaje go dopiero w polskiej szkole. Krytykował także pomysły regionalizacji, przypominając, że w polskim języku nie ma odpowiednika słowa Heimat, przekładanego na Opolszczyźnie jako „mała ojczyzna”. Gdy do Sejmu trafił obywatelski projekt uznania gwary śląskiej za język regionalny, napisał tak miażdżącą opinię, że niektórzy posłowie grozili mu prokuraturą.

Dziś prof. Marek przypomina, że gdy Śląsk odpadł w średniowieczu na sześć wieków od Polski, to świadomość narodowa jego mieszkańców przechowała się właśnie w języku.

- Polszczyzna została przechowana jako świętość – podkreśla nasz gość.

Zobacz także

2021-11-15, godz. 10:54 Tomasz Kostuś o szturmie migrantów na polską granicę i działaniach na arenie międzynarodowej Gościem parlamentarnej odsłony Loży Radiowej był Tomasz Kostuś, poseł Koalicji Obywatelskiej, z którym rozmawialiśmy m.in. o szturmie migrantów na polską… » więcej 2021-11-15, godz. 09:00 Piotr Woźniak, współprzewodniczący Nowej Lewicy na Opolszczyźnie o ostatnim wojewódzkim kongresie partii, planach… - To nie jest tak jednoznaczne, że poparcie w tajnym głosowaniu jest stuprocentowe - powiedział w Porannej Loży Radiowej Piotr Woźniak. - Wszystkie głosowania… » więcej 2021-11-12, godz. 10:30 Młodzieżowa Loża Radiowa o obchodach Święta Niepodległości i prowokacjach Łukaszenki na polsko-białoruskiej g… Gośćmi dzisiejszej Loży byli Grzegorz Krukowski (Forum Młodych PiS), Kacper Jungowski (Młodzi Demokraci) i Mariusz Jańczuk (PL 2050 Szymona Hołowni). Rozmawialiśmy… » więcej 2021-11-12, godz. 15:10 Monika Bartel o badaniach kontrolnych w Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań - Badanie realizowane będzie wyłącznie za pomocą wywiadów telefonicznych na losowo wybranej próbie 100 000 mieszkań, które zostały spisane w NSP 2021… » więcej 2021-11-12, godz. 08:55 Marcin Ociepa, wiceminister obrony narodowej, poseł OdNowy z Opola o działaniach przemytników, dezinformacji i kryzysie… - Trwa operacja psychologiczna koordynowana przez służby specjalne Białorusi i Rosji, której jednym z objawów jest użycie migrantów jako żywej broni, najpierw… » więcej 2021-11-10, godz. 15:47 Dr Bartosz Maziarz, ekspert ds. bezpieczeństwa o sytuacji na granicy z Białorusią - Nie jestem zaskoczony słowami premiera Morawieckiego. Musimy oswajać się z tą sytuacją, że wzmożone siły wojskowe, policji i straży granicznej, jeszcze… » więcej 2021-11-10, godz. 13:08 Violetta Porowska o sejmowej debacie ws. sytuacji na granicy, tzw. marszu dla Izy w Opolu i nowym wicewojewodzie - W szeregach PiS był taki niepokój, czy należna powaga izby i tematu zostanie zachowania, ale opozycja stanęła na wysokości zadania. Możemy powiedzieć… » więcej 2021-11-10, godz. 09:23 Sławomir Kłosowski, wojewoda opolski o nowym wicewojewodzie, pracy szpitala tymczasowego i uroczystościach związanych… - Chciałbym bardzo, żeby Państwo zaczekali do godziny 14.15, wtedy nastąpi przedstawienie nowego wicewojewody opolskiego. Trzymamy się dobrego obyczaju, że… » więcej 2021-11-09, godz. 17:04 Prof. Kamil Minkner o badaniach dotyczących zrównoważonego rozwoju na przykładzie Islandii - Chcemy wprowadzić u nas do programu nauczania nowy przedmiot: "Zrównoważony rozwój" - powiedział w Popołudniowej Loży Radiowej dr hab. Kamil Minkner… » więcej 2021-11-09, godz. 12:34 Co tam Panie w polityce Piotr Gociek i Aneta Skomorowska-Kobza o sytuacji na granicy, Marszu Niepodległości i negocjacjach… - Chciałabym dowiedzieć się, jak wygląda sytuacja na granicy (...) spodziewam się tego, że będzie jak zawsze. To znaczy że wyjdzie pan premier i powie… » więcej
910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »