Radio Opole » Śląsk po powstaniach » Posłuchaj odcinków » Bibliotekarz z Grudzic
2022-08-22, 06:20 Autor: Bolesław Bezeg

Bibliotekarz z Grudzic

Jednym z najbardziej znanych opolskich działaczy Związku Polaków w Niemczech był Jan Adamek.
Śląsk po Powstaniach - 22 sierpnia 2022
Jan Adamek urodził się 28 grudnia 1902 roku w Grudzicach pod Opolem. Jego ojcem był kolejarz Franciszek Adamek, pielęgnujący w swoim domu polskość.

Jak wspominał Jan Adamek w jego rodzinnym domu nie brakowało polskich książek i czasopism, prenumerowano też Gazetę Opolską i Nowiny Codzienne. Uczył się w Grodzickiej szkole podstawowej, którą w wieku 14 lat musiał porzucić ponieważ otrzymał od pruskich władz nakaz podjęcia pracy w jednym z opolskich przedsiębiorstw, któremu brakowało robotników z powodu trwającej I wojny światowej.

Od najmłodszych lat Jan Adamek wspólnie z rodzicami angażował się w rozmaite polskie przedsięwzięcia. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości czynnie zaangażował się w polską działalność propagandową związaną z plebiscytem.

W przeprowadzonym 20 marca 1921 roku plebiscycie w Grudzicach wygrali Polacy. Na 422 głosy za Polską, za Niemcami głosowało tylko 257 osób. Po wybuchu III powstania śląskiego 19-letni Jan Adamek przyłączył się do powstańczego baonu opolskiego, w którym pełnił służbę łącznika.

Po zawarciu pokoju postanowił zostać na Opolszczyźnie i korzystać z praw przyznanych polskiej mniejszości na Śląsku. Równocześnie stale podtrzymywał polskie życie kulturalne w Grudzicach. W marcu 1924 roku został pracownikiem opolskiego biura Związku Polaków w Niemczech.

W roku 1932 przeszedł do pracy w biurze polskiego Towarzystwa Szkolnego na Śląsk Opolski. Nieustannie był w centrum polskich spraw na Opolszczyźnie, a równocześnie prowadził w Opolu polską bibliotekę, której oddział utworzył w 1927 roku w Grudzicach.

Z jego inicjatywy w Grudzicach powstały liczne polskie organizacje, takie jak Towarzystwo Młodzieży Polsko-Katolickiej, Towarzystwo Śpiewacze "Jutrzenka”, polski klub sportowy "Bolko” i drużyna zuchowa. Był także członkiem komitetu założycielskiego Polskiej Szkoły mniejszościowej w Grudzicach, która powstała w 1924 roku.

11 września 1939 roku został aresztowany przez Gestapo i osadzony w opolskim więzieniu, skąd 3 października wraz z grupą 180 polskich działaczy przewieziony został do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. Przetrwał tam aż do wyzwolenia obozu 11 IV 1945 roku.

Po powrocie do Grudzic pracował jako bibliotekarz do 1962 roku, kiedy to przeszedł na rentę inwalidzką.

Jan Adamek zmarł na skutek tragicznego wypadku 27 lipca 1973 roku.

Zobacz także

2022-09-16, godz. 06:25 Epilog Jeden z najwyższych dygnitarzy III Rzeszy Herman Goering za pomoc narodowosocjalistycznemu kanclerzowi Hitlerowi w objęciu władzy dyktatorskiej został nagrodzony… » więcej 2022-09-15, godz. 06:25 Pacyfikacja związku Przygotowania do pacyfikacji polskiej mniejszości trwały w zasadzie od samego jej powstania. » więcej 2022-09-14, godz. 06:20 Morderstwo w Berlinie 25 lipca 1939 roku w Berlinie zginął zamordowany przez nieznanych sprawców polski działacz społeczny i polityczny Augustyn Kośny. » więcej 2022-09-13, godz. 06:20 Ksiądz Patron 21 kwietnia 1939 roku zmarł ksiądz patron Związku Polaków w Niemczech doktor Bolesław Domański. Był to wielki cios dla polskiej mniejszości w Niemczec… » więcej 2022-09-12, godz. 06:20 Ks. Karol Koziołek Wybitny polski ksiądz katolicki i działacz narodowy na Śląsku Opolskim, prezes I Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech, w latach 1928–1932 poseł do Sejmiku… » więcej 2022-09-09, godz. 06:20 Kongres Polaków w Berlinie Jednym z największych sukcesów organizacyjnych Związku Polaków w Niemczech był przeprowadzony 6 marca 1938 roku w Berlinie I Kongres Polaków w Niemczech. » więcej 2022-09-08, godz. 06:20 Konwencja wygasa W lipcu 1937 r. wygasła zawarta na 15 lat w maju 1922 r. tzw. Górnośląska Konwencja Genewska. Niemal natychmiast na Polaków w Niemczech spadł grad rozmaitych… » więcej 2022-09-07, godz. 06:20 Polska prasa w Niemczech Niezwykle ważną rolę w podtrzymywaniu i konsolidowaniu polskiej mniejszości w Niemczech odgrywała polska prasa. » więcej 2022-09-06, godz. 06:20 Senator z Opola Najwybitniejszym publicystą i dziennikarzem Związku Polaków w Niemczech był Edmund Jan Osmańczyk, polski działacz narodowy, dziennikarz i publicysta, senator… » więcej 2022-09-05, godz. 06:20 Polak z Opolskiego Śląska Jednym z najwybitniejszych publicystów Związku Polaków w Niemczech był pochodzący z Dobrzenia Wielkiego Franciszek Adamiec - działacz społeczny i kulturalny… » więcej
123
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »