Radio Opole » Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły
2013-03-13, 03:41 Autor: Radio Opole

Opolszczyzna dla Prus

We wrześniu 1745 r. wojska pruskie w toku drugiej wojny śląskiej ostatecznie zdobyły Opolszczyznę.

Chociaż Habsburgowie stracili Śląsk w efekcie przegranej bitwy pod Małujowicami w 1741 r., to jednak nie od razu się z tym pogodzili. W stosunkowo krótkich odstępach czasu oba niemieckie państwa stoczyły o Śląsk aż trzy kolejne wojny. W efekcie pierwszej w 1742 r. Śląsk przeszedł pod panowanie Prus. Dwa lata później rozpoczęła się druga wojna śląska, która zakończyła się w roku 1745, a w latach 1756-63 stoczono trzecią wojnę śląską. Wszystkie trzy wygrali Prusacy ostatecznie zdobywając panowanie nad niemal całym Śląskiem. Dziś opowiemy o walkach o twierdzę Koźle w roku 1745.

Tuż przed pierwszą wojną śląską Austriacy otoczyli Koźle ziemno-murowanymi obwałowaniami typu kleszczowego, na planie regularnej ośmioramiennej gwiazdy. Założono tu tzw. twierdzę drugiej kategorii. Gdy wybuchła wojna fortyfikacje nie były jeszcze w pełni gotowe, więc wojska pruskie bez większego trudu zajęły miasto. Wkrótce po zajęciu Koźla Prusacy postanowili całkowicie przebudować tutejszą twierdzę. Tym razem nadano jej kształt nieregularnej gwiazdy pięcioramiennej i rozbudowano ją o wysunięte forty i reduty. Już w roku 1745 miano się przekonać o skuteczności tych prac.

Wiosną 1745 r. dowodzący austriacką armią książę Karol Lotaryński po opanowaniu ziemi opawskiej i raciborskiej wydzielił liczący 6500 żołnierzy korpus skierował go w dolinę Odry. Dowodzący korpusem węgierski generał Estercházy otrzymał rozkaz przerwania pruskich szlaków komunikacyjnych. 25 maja 1745 r. przednia straż w sile 400 pandurów pod dowództwem von Buccova ruszyła w kierunku Koźla. Pandurzy byli to uzbrojeni w szable i muszkiety piechurzy węgierscy tworzący coś w rodzaju ludowego pospolitego ruszenia. Wieczorem zajęli oni pozycję między Większycami i Reńską Wsią. Około drugiej w nocy ruszyli do szturmu. W pierwszej chwili uderzyło tylko 50 piechurów, z których dwunastu wdarło się na prawdopodobnie niedokończony wał i dostało się do wnętrza twierdzy. Po godzinie miasto było już w węgierskich rękach. Atakujący stracili 10 zabitych i 35 rannych. Według raportu szybkie zdobycie twierdzy umożliwiły informacje uzyskane przez austriackiego szpiega, który wskazał Węgrom fragment wału bez palisady oraz dostarczył informacji o załodze twierdzy. Wraz z twierdzą zdobyto 27 dział, wiele prowiantów, amunicji i innej broni. Bez zwłoki zabrano się za umacnianie twierdzy i rozbudowę umocnień. Jako załogę twierdzy Koźle wyznaczono 600 Węgrów a jej dowódcą wyznaczono urodzonego na Śląsku majora Flandriniego. Wkrótce załogę twierdzy wzmocniono o dodatkowych 2300 żołnierzy. Było to zrozumiałe, bowiem król pruski Fryderyk II wkrótce podjął działania zmierzające do odzyskania tej ważnej dla utrzymania Śląska twierdzy.

Już 12 czerwca pruski korpus, którym dowodził generał Nassau zajął Prudnik i rozpoczął przygotowania do ataku na Koźle. Uzupełniał stany oddziałów biorąc rekrutów z okolicznych wsi, gromadził zapasy żywności, broni i amunicji, umacniano także sam Prudnik, który miał być bazą wypadową dla zbliżającej się akcji. 26 sierpnia 1745 r. 20-tysięczny pruski korpus rozpoczął oblężenie Koźla. 30 sierpnia ze wzniesionych czterech oblężniczych baterii rozpoczęto ostrzał artyleryjski miasta. Krytycznym dniem dla obrońców był 4 września, kiedy to na miasto spadło najwięcej pocisków, które wywołały wielki pożar miasta, z którego ocalało tylko 20 domów, kościół i zamek. Widząc skuteczność swego ognia Prusacy następnego dnia kontynuowali ostrzał. W szalejącym w mieście pożarze spłonęły zapasy żywności, wobec czego dowódca twierdzy zdecydował się na kapitulację. 6 września twierdzę ponownie zajęli Prusacy. Zgodnie z ustalonymi warunkami kapitulacji 90 oficerów odjechało do zajętych przez Austriaków Czech, a 2860 prostych żołnierzy jako jeńców wojennych przetransportowano szkutami Odrą do Wrocławia. 7 września w kościele parafialnym zwycięzcy zorganizowali mszę dziękczynną, po której burmistrz, radni i miejscowe duchowieństwo odnowili przysięgę wierności Królowi Pruskiemu Fryderykowi II.

Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły

2013-03-13, godz. 04:20 Opolanie na koronacji Jadwigi 16 października 1384 r. w krakowskiej katedrze na Wawelu odbyła się uroczystość koronacyjna Jadwigi Andegaweńskiej. Nie była to zwykła uroczystość, bowiem… » więcej 2013-03-13, godz. 04:18 Święta Księżna 15 października 1243 r. w powszechnej opinii świętości zmarła księżna Jadwiga Śląska. Wkrótce ogłoszono ją świętą Kościoła Katolickiego. Po beatyfikacji… » więcej 2013-03-13, godz. 04:16 Podział Śląska po powstaniach 12 października 1921 - Liga Narodów podjęła decyzję o podziale Górnego Śląska po powstaniach śląskich. » więcej 2013-03-13, godz. 04:13 Zbyszko Bednorz - Ślązak z wyboru 11 października 1913 roku w Skalmierzycach w Wielkopolsce urodził się Zbyszko Bednorz. Jego ojciec był literatem i dziennikarzem, a jako działacz plebiscytowy… » więcej 2013-03-13, godz. 04:11 Powstańcy Warszawscy w Łambinowicach W pierwszych dniach października 1944 roku do obozu Stalag VIII B przywieziono jeńców - uczestników powstania warszawskiego. Wśród nich był Witold Pile… » więcej 2013-03-13, godz. 04:07 Nysę zajęli podstępem 9 października 1741 w Przydrożu Małym niedaleko Nysy, doszło do tajnego spotkania pruskiego króla Fryderyka Wielkiego z austriackim feldmarszałkiem generalnym… » więcej 2013-03-13, godz. 04:05 Poeta spod Lublińca 101 lat temu - 8 października 1911 zmarł Jan Gajda Śląski działacz społeczny, malarz, poeta i miłośnik polskiej literatury. » więcej 2013-03-13, godz. 04:03 Lisowczycy na Śląsku 390 lat temu - w roku 1622 - zakończyła się na Śląsku akcja pacyfikacyjna prowadzona przez Lisowczyków. Przykro o tym mówić, ale pierwsza od 200 lat wizyta… » więcej 2013-03-13, godz. 04:02 Oleśniccy przejmują Koźle 4 października 1355 roku cesarz i król Czech Karol IV powierzył opiekę nad opuszczonym księstwem kozielsko-bytomskim Konradowi Oleśnickiemu. » więcej 2013-03-13, godz. 03:57 Uruchomienie Kolei Górnoślaskiej 3 października 1846 roku oddano do ostatecznego użytku tzw. Kolej Górnośląską, która połączyła Wrocław z Mysłowicami. Tym samym połączenie kolejowe… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »