Radio Opole » Poranna rozmowa Radia Opole » 'W cztery oczy' (rozmowy w latach 2010 - 2021) » Prof. Krzysztof Zuba i dr Marek Kawa o kompetencjach…
2019-10-17, 10:01 Autor: Marek Świercz

Prof. Krzysztof Zuba i dr Marek Kawa o kompetencjach senatu

Prof Krzysztof Zuba "W cztery oczy" (17.10.2019)
Prof. Krzysztof Zuba, politolog z Uniwersytetu Opolskiego, znawca polskiego systemu politycznego.
- Senat jest ustrojowo słabo uposażony, nie jest graczem, który może cokolwiek blokować. Radość opozycji z przejęcia Senatu jest o tyle uzasadniona, że mamy przekaz medialny o zwycięstwie, to fakt, ale to zwycięstwo nie będzie miało skutków ustrojowych. Senat nie ma kompetencji, które pozwalałyby w sposób istotny blokować decyzje Sejmu, konstytucja czegoś takiego nie przewiduje - stwierdził w rozmowie "W cztery oczy" prof. Krzysztof Zuba, politolog z Uniwersytetu Opolskiego.

Jak tłumaczy nasz gość, wystarczy popatrzeć na formalny tekst procedowania ustaw.
- Projekt ustawy staje się ustawą po trzecim czytaniu, co znaczy, że do Senatu nie trafia projekt, ale ustawa. Senat może wprowadzić poprawki do takiej ustawy albo zaproponować jej odrzucenie w całości. Sejm odrzuca jednak propozycje Senatu bezwzględną większością głosów. To połowa głosów plus jeden przy obecności co najmniej połowy posłów. To nie ma istotnego znaczenia, bo jak zwłaszcza pokazała ostatnia kadencja, posłów wstrzymujących się jest niewielu - tłumaczył prof. Zuba.
Senat ma co prawda inicjatywę ustawodawczą, ale przygotowany przez niego projekt ustawy (przy czym musi to być inicjatywa całego Senatu a nie grupy senatorów) trafia do Sejmu i podlega normalnemu procedowaniu.

Prof. Zuba zwraca jednak uwagę na to, że Senat ma 30 dni na wniesienie poprawek do ustaw przygotowanych przez Sejm. A to może oznaczać, że skończy się ekspresowe uchwalanie prawa, bo zdominowany przez opozycję Senat może wymusić merytoryczną debatę i opóźnić legislacyjny proces.

- A to byłoby dla naszej debaty publiczne dobre - ocenia Zuba. - W tej kadencji Senat nie wprowadził poprawek do 75 procent ustaw, czyli był maszynką do głosowania. I to się teraz może zmienić, Senat może wrócić do roli organu poprawiającego prawo.
Naszego gościa zapytaliśmy, na ile zmieni się sytuacja, jeśli opozycji uda się wygrać wybory prezydenckie.

- To będzie ogromna zmiana. O ile poprawki Senatu łatwo odrzucić, to prezydent ma w rękach bombę atomową w postaci veta. Odrzucenie veta wymaga większości trzech piątych głosów, co oznacza, że dla rządzącej ekipy jest nieosiągalne, o ile nie pozyska ona wsparcia części posłów opozycyjnych. Profity z posiadania własnego prezydenta są o wiele większe - wyjaśnia prof. Zuba.
Dr Marek Kawa "Poglądy i osądy" (17.10.2019)
Dr Marek Kawa, amerykanista z Uniwersytetu Opolskiego.

- Demokracja amerykańska to świetnie przemyślana demokracja. Działa na zasadzie check and ballance, czyli wzajemnej kontroli instytucji publicznych. Nie tylko dwie izby parlamentu kontrolują się nawzajem, ale mamy także kolegium elektorskie, które decyduje o wyborze prezydenta i stanowi swego rodzaju bufor legislacyjny pilnujący wyborców, którzy nie zawsze kierują się racjonalnymi przesłankami. Jest on swego rodzaju zabezpieczeniem przed jakimiś szaleńczymi decyzjami wyborców. Także amerykański senat jest podzielony na trzy kadencje - kadencja trwa sześc lat, ale co dwa lata wymienia się jedną trzecią senatorów - mówi dr Marek Kawa, amerykanista z Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka w Warszawie.

Zdaniem naszego gościa, amerykańska demokracja jest bardzo dobrze przemyślana.

- Prezydent jest bardzo mocno kontrolowany przez Senat, wszystkie proponowane przez niego zmiany personalne, także w odniesieniu do sędziów Sądu Najwyższego, muszą być zatwierdzane przez Senat. I o ile proces impeachmentu, czyli odwołania prezydenta, jest wszczynany przez Izbę Reprezentantów, to decyzję podejmuje Senat większością dwóch trzecich głosów - mówi Kawa.


Jego zdaniem, o dojrzałości amerykańskiego systemu decyduje także to, że choć taki proces wszczęto w stosunku do kilku prezydentów, to do usunięcia żadnego z nich nie doszło. Najbliżej utraty stanowiska był Richard Nixon po aferze Watergate, ale ostatecznie sam zrezygnował. Teraz proces ten wszczęto wobec prezydenta Donalda Trumpa, któremu zarzuca się, że próbował wykorzystać relacje z Ukrainą do skompromitowania Joe Bidena, prawdopodobnego rywala w następnych wyborach prezydenckich.

Kawa uważa, że Amerykanom udało się stworzyć stabilny system, w którym jest miejsce i na władzę federalną, i na władzę poszczególnych legislatur stanowych. Ta autonomia stanów jest tak duża, że mogą w nich obowiązywać odmienne prawa: począwszy od wysokości podatków po karę śmierci.

- I to, paradoksalnie, nie osłabia Stanów Zjednoczonych, ale raczej wzmacnia mocarstwową pozycję tego państwa. Sprawdzona i w pewnym sensie zaskorupiała demokracja po prostu bardzo dobrze działa i decyduje o stabilności państwowej machiny - mówi nasz gość.

Zobacz także

2021-12-26, godz. 08:30 Marcin Żukowski o przedświątecznej i świątecznej działalności wolontariuszy i harcerzy ZHR W Święta Bożego Narodzenia pamiętamy też o naszych rodakach żyjących za granicami Ojczyzny. To też czas, gdy wspieramy kombatantów, starsze osoby i polskie… » więcej 2021-12-25, godz. 08:30 Ks. Marek Dziony o lokalnych tradycjach i duchowym wymiarze Bożego Narodzenia Opolszczyzna jest wielokulturowym regionem. O lokalnych tradycjach i duchowym wymiarze Bożego Narodzenia rozmawialiśmy w sobotni, świąteczny poranek. Gościem… » więcej 2021-12-19, godz. 08:30 Dr Sabina Kubiciel-Lodzińska o postawie mieszkańców województwa opolskiego wobec cudzoziemców W związku z kryzysem na granicy polsko-białoruskiej problem migrantów jest jednym z tematów dnia medialnych przekazów. Wzbudza też spore emocje społeczne… » więcej 2021-12-18, godz. 08:30 Violetta Zalejska o tym, jak pandemia i obostrzenia odbiły się na instytucjach kulturalnych Do niedzieli potrwa Jarmark Bożonarodzeniowy w Strzelcach Opolskich. To jedna z ostatnich takich przedświątecznych imprez w regionie. Grudzień to też czas… » więcej 2021-12-12, godz. 12:11 Grzegorz Pukas o najnowszej publikacji dotyczącej ks. bp. Antoniego Adamiuka Gościem Radia Opole był Grzegorz Pukas Chorągwi Harcerzy Ziemi Opolskiej ZHR im. Witolda Pileckiego, który opowiedział o najnowszej publikacji dotyczącej… » więcej 2021-12-11, godz. 08:30 Sebastian Szczurek o najnowszym raporcie dotyczącym umów o dzieło ZUS opublikował raport dotyczący umów o dzieło. Choć budzi obawy przedsiębiorców, to pokazuje kilka ciekawych danych. O nich opowiadał w sobotni poranek… » więcej 2021-12-05, godz. 09:21 Monika Feret o opolskiej akcji „Zostań Świętym Mikołajem - Oddaj krew” Po raz 10 organizowana jest w Opolu akcja „Zostań Świętym Mikołajem - Oddaj krew”. Podczas tego wydarzenia w poprzednich latach zbierano blisko 40 litrów… » więcej 2021-12-03, godz. 13:51 Radosław Roszkowski o szczegółach przedsięwzięć na pograniczu opolsko-czeskim Wraz z nową perspektywą finansową Unii Europejskiej pojawia się możliwość poprawy infrastruktury drogowej i kolejowej na pograniczu opolsko-czeskim. O unijne… » więcej 2021-11-21, godz. 08:30 Marek Dziony ze Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Bialskiej o książce o historii Białej Po blisko stu latach przetłumaczono z niemieckiego i wydano wyjątkową książkę „Historia miasta Białej na Górnym Śląsku”. Tekst tej publikacji oparty… » więcej 2021-11-20, godz. 08:30 Stefan Wacław o o sukcesach i problemach dotyczących upraw i hodowli zwierząt w regionie Opolscy rolnicy należą do krajowej czołówki producentów tego sektora gospodarki. Wpływ na to ma też otoczenie tej branży m.in. instytucje udzielające… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »