W nawiązaniu do wyników kontroli Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczących nadużyć w zakresie refundacji leków recepturowych, które pokazały ogromną skalę nieprawidłowości, minister zdrowia wydał komunikat zapowiadający kolejne działania mające powstrzymać nieprawidłowości.

Narodowy Fundusz Zdrowia w 2023 r. wydał na refundację leków recepturowych rekordowo ponad 758 mln zł. W 2023 r. średnia miesięczna wartość refundacji leków recepturowych przez NFZ wynosiła ponad 64 mln zł. W latach 2020-2023 NFZ przeprowadził łącznie 197 postępowań kontrolnych aptek i 18 postępowań w obszarze ordynacji lekarskiej (wobec 57 lekarzy). Wszystkie dotyczyły leków recepturowych. Łączne skutki finansowe z tytułu wykrytych nieprawidłowości wyniosły blisko 19 mln zł.

Jak poinformował jeden z kontrolerów NFZ, który zajmuje się rynkiem recepturowym, niektórzy lekarze przypisywali niewytłumaczalne ilości leków recepturowych. "W ujawnionym przez nas przypadku lekarz wystawiał nawet 500 recept dziennie na lek recepturowy. To rekordzista, ponieważ kara z tytułu kontroli ordynacji leków recepturowych wyniosła 900 tys. zł, a ponadto swoje czynności w tej sprawie prowadzą też organy ścigania" – dodał.

Resort zdrowia zaznaczył, że kwota 758 mln zł nie jest tylko efektem nieprawidłowości, ponieważ istnieje pewna grupa pacjentów, którzy z uwagi na bardzo indywidualny przebieg niektórych jednostek chorobowych, wymagają użycia leku sporządzanego w aptece w oparciu o receptę lekarską czyli leku recepturowego. Jednocześnie, jak wyjaśniono, gwałtowny wzrost kwoty refundacji w tym zakresie i zidentyfikowane liczne nieprawidłowości budzą sprzeciw organów.

"Przeciw takim praktykom powinien być każdy obywatel mający świadomość, że nawet najmniejsza kwota uszczuplająca systemy opieki zdrowotnej - celem innym niż zaspokojenie faktycznych, a nie nieistniejących potrzeb pacjentów, ogranicza dostęp do świadczeń w tym diagnostyki, profilaktyki, rehabilitacji, terapii farmakologicznych czy wszystkich innych rodzajów świadczeń, których celem jest poprawa zdrowia społeczeństwa lub zapobieganie chorobom i niekorzystnym zjawiskom zdrowotnym" - czytamy w komunikacie ministra zdrowia.

MZ podkreśliło, że istnieje grupa osób balansujących w swoich działaniach na granicy prawa, nadużywająca zaufania społecznego oraz działająca na szkodę wszystkich współobywateli.

Przypomniano, że w pierwszym etapie działań wprowadzono regulacje dotyczące maksymalnego kosztu surowców farmaceutycznych stosowanych do sporządzania leków recepturowych, co przyniosło oczekiwane korzyści w postaci spadku nieuzasadnionych względami medycznymi wydatków publicznych. W odpowiedzi zaobserwowano sztuczne zawyżanie cen opakowań stosowanych do przechowywania wytwarzanych leków recepturowych i wzrostu kosztu leków gotowych wykorzystywanych w praktyce recepturowej.

W ciągu dwóch miesięcy 2024 r. na same opakowania do leków recepturowych NFZ przeznaczył ponad 3,2 mln zł. Przykładowo - cena rynkowa butelki jałowej wynosi 4,24 zł, a średnia cena refundacji NFZ - 132 zł. Natomiast cena rynkowa pojemnika – tuby jałowej 100/140 ml wynosi 12 zł, a średnia cena refundacji NFZ - 137 zł.

Zespoły analityczne i kontrole Narodowego Funduszy Zdrowia prowadzą ciągłe monitorowanie sytuacji, podejmują stosowne działania, a także w uzasadnionych sytuacjach przekazują sprawy innym służbom państwa.

"W związku z powyższym minister zdrowia zdecydował podjąć kolejne działania legislacyjno – regulacyjne, mające na celu wprowadzenie limitu wydatków publicznych na opakowania oraz leki gotowe - wykorzystywane do sporządzania leków recepturowych" - poinformowano w komunikacie.

Wyrażono również nadzieję, że wzrost świadomości społecznej w tym obszarze oraz podjęte działania – zarówno kontrolne jak i legislacyjne, doprowadzą do normalizacji opisywanej sytuacji. (PAP)

Autorka: Aleksandra Kiełczykowska

ak/ agz/