Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-08-04, godz. 13:10 Pielgrzymka na Jasną Górę. Do udziału zaprasza biskup opolski Andrzej Czaja Przed nami 48. Piesza Pielgrzymka Opolska na Jasną Górę. Tegoroczne hasło brzmi: „Uczestniczę we wspólnocie Kościoła”. Wierni wyruszą w drogę w… » więcej 2024-08-04, godz. 13:00 Odbudowa pałacu w Kopicach. Postęp prac jest duży i widoczny Trwa odbudowa pałacu w Kopicach. Obecny właściciel prowadzi intensywne prace, które polegają na odtworzeniu stropów. Równocześnie prowadzone są roboty… » więcej 2024-08-04, godz. 10:35 Urząd gminy w Chrząstowicach do przebudowy. Inwestycja za prawie 10 mln Jest szansa, że już niedługo urząd gminy w Chrząstowicach zmieni się nie do poznania. Samorząd chce przeprowadzić kompleksową modernizację budynku i… » więcej 2024-08-04, godz. 09:15 Burze na Opolszczyźnie. Jest ostrzeżenie IMGW IMGW we Wrocławiu wydał ostrzeżenie przed burzami dla województwa opolskiego. » więcej 2024-08-04, godz. 08:00 Dar życia popłynie dla potrzebujących. ''Motoserce'' w Kędzierzynie-Koźlu Będą się bawić i zbierać krew dla najmłodszych osób, które ucierpiały w wypadkach drogowych. Na rynku w Koźlu w samo południe rusza dziś (04.08) 16… » więcej 2024-08-04, godz. 07:15 Nocny wypadek między Prószkowem a Przysieczą. Jedna osoba ranna Jedna osoba została poszkodowana w nocnym wypadku samochodu osobowego na drodze wojewódzkiej nr 414 między Prószkowem a Przysieczą. » więcej 2024-08-03, godz. 18:58 Strażacy rywalizują w Kadłubie Turawskim. Trwa I Opolski Wielobój Pożarniczy Sześć drużyn OSP z całego regionu mierzy się w I Opolskim Wieloboju Pożarniczym. Ten zorganizowany został w Kadłubie Turawskim. Zawodnicy do pokonania… » więcej 2024-08-03, godz. 18:12 Wypadek na krajówce pod Praszką. Poszkodowana mama z dzieckiem [AKTUALIZACJA] Chwilę przed godziną 17 do straży pożarnej dotarło zgłoszenie o wypadku na DK43 w gminie Praszka. W miejscowości Jaworzno Bankowe doszło do zderzenia dwóch… » więcej 2024-08-03, godz. 18:00 Złota alga daje o sobie znać. Mamy stan zagrożenia na części Kanału Gliwickiego Ministerstwo klimatu i środowiska poinformowało o wzroście liczebności złotej algi w Kanale Gliwickim. » więcej 2024-08-03, godz. 16:46 "Gramy dla Grześka". W Opolu odbył się III Memoriał Grzegorza Lachowicza Dreman Opole-Komprachcice, Piast Gliwice, Eurobus Przemyśl i GI Leszno - te drużyny wystąpiły w III Memoriale Grzegorza Lachowicza - ojca chrzestnego futsalu… » więcej
32333435363738
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »