Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-08-07, godz. 15:45 Minister edukacji apelowała w Opolu o bezpieczne wakacje Z obozów i kolonii w Polsce w te wakacje korzysta prawie milion dzieci, a prawie pół miliona z półkolonii. W naszym regionie ponad 33 tysiące dzieci spędza… » więcej 2024-08-07, godz. 15:25 "Ta zmiana była niekonstytucyjna". Trzy godziny nauki języka niemieckiego wracają do szkół od września Od 1 września do szkół wrócą 3 godziny nauki języka niemieckiego jako języka mniejszości. Tymczasem w bazie Kuratorium Oświaty w Opolu można znaleźć… » więcej 2024-08-07, godz. 15:00 „Będzie to typowy aquapark”. Czeska inwestycja konkurencją dla planów budowy basenu w Głuchołazach Oddala się perspektywa budowy krytego basenu w Głuchołazach. Powód to brak źródeł dofinansowania takiego przedsięwzięcia oraz inwestycja, która niebawem… » więcej 2024-08-07, godz. 14:25 Opolska "drogówka" podsumowuje pierwszą część wakacji Prawie 400 wykroczeń, w tym ponad 300 przekroczeń prędkości ujawnili przez pierwszą część wakacji funkcjonariusze grupy Speed z Opola. Oprócz tropienia… » więcej 2024-08-07, godz. 13:57 Wypadek w centrum Namysłowa. Auto uderzyło w budynek Utrudnienia w ruchu na ulicy Dubois'a w Namysłowie. Jak informuje dyżurny Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Opolu, ok. godziny 13:20 doszło… » więcej 2024-08-07, godz. 13:15 Burze w nocy w trzech powiatach. Jest ostrzeżenie IMGW IMGW we Wrocławiu wydał ostrzeżenie przed burzami dla trzech powiatów województwa opolskiego. » więcej 2024-08-07, godz. 11:52 Wicemarszałek Zbigniew Kubalańca o konkursie na dyrektora Filharmonii Opolskiej 15 zgłoszeń wpłynęło do drugiego konkursu na stanowisko dyrektora Filharmonii Opolskiej, a w przyszłym tygodniu komisja konkursowa, najprawdopodobniej w… » więcej 2024-08-07, godz. 10:23 Na parterze serwis AGD, w piwnicy salon gier. Akcja KAS Opolscy mundurowi administracji skarbowej ujawnili w powiecie brzeskim kolejny salon nielegalnych gier hazardowych. Oficjalnie w lokalu działał serwis AGD. » więcej 2024-08-07, godz. 10:15 Finał prac na obwodnicy Opola. Pełne otwarcie jezdni od środy O zakończeniu prac drogowych na obwodnicy północnej Opola informuje Miejski Zarząd Dróg. » więcej 2024-08-07, godz. 10:04 Prudnik szykuje się na Tour de Pologne. Będą utrudnienia w ruchu W przyszły czwartek (15.08) Prudnik będzie gospodarzem mety 4. etapu Tour de Pologne. Równolegle w mieście między 11:00 a 16:00 odbędzie się wyścig Tour… » więcej
26272829303132
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »