Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-08-09, godz. 12:33 Czy motocykliści jeżdżą bezpiecznie? Akcja opolskiej policji [ZDJĘCIA] Motocykliści pod lupą policjantów. Na Opolszczyźnie przez cały weekend trwa akcja 'Bezpieczny motocyklista'. Podczas działań sprawdzone będą nie tylko… » więcej 2024-08-09, godz. 12:00 Sinice na dwóch kąpieliskach w regionie. Sanepid informuje o ich czasowym wyłączeniu Dwa akweny w województwie opolskim czasowo zamknięte dla szukających ochłody. Jak informuje sanepid, do zakwitu sinic doszło na Przystani Wodnej w Nowych… » więcej 2024-08-09, godz. 11:50 Nie było większych strat. Opolszczyzna po przejściu frontu burzowego 113 interwencji odnotowali opolscy strażacy w związku z wczorajszymi i nocnymi burzami i silnymi opadami deszczu w regionie. Najwięcej takich zdarzeń było… » więcej 2024-08-09, godz. 11:50 Zamiejscowe wydziały paszportowe jeszcze nie teraz. Urząd wojewódzki ma inne priorytety - Temat nie jest nowy. Rozpatrywanie wniosku, praktycznie niezależnie od miejsca jego złożenia, trwa tyle samo - przypomniał w Porannej Rozmowie Radia Opole… » więcej 2024-08-09, godz. 09:45 Włamali się do sklepu. Zostali zatrzymani na gorącym uczynku Policjanci z komisariatu w Kędzierzynie-Koźlu zatrzymali na gorącym uczynku sprawców kradzieży z włamaniem do jednego ze sklepów. Do tego zdarzenia doszło… » więcej 2024-08-09, godz. 09:00 Ruch to zdrowie. Szpital w Kup organizuje gimnastykę dla pacjentów i personelu Fizjoterapeuci szpitala w Kup przekonują, że ruch to zdrowie, dlatego codziennie, gdy tylko pogoda na to pozwala organizują poranną gimnastykę na świeżym… » więcej 2024-08-09, godz. 08:30 9 lat bez prawa jazdy. Kontrola busa na przejściu granicznym Inspektorzy transportu drogowego zatrzymali do kontroli kierowcę dostawczego busa, który od 9 lat wykonywał swoją pracę i kierował pojazdami bez prawa jazdy… » więcej 2024-08-09, godz. 08:30 Wojewódzka Przychodnia Onkologiczna w remoncie. Poprawi się infrastruktura i komfort pacjenta Trwa kompleksowy remont Wojewódzkiej Przychodni Onkologicznej w Opolu. W budynku B Opolskiego Centrum Onkologii prowadzone są prace budowlane i malarskie. Poprawi… » więcej 2024-08-08, godz. 19:58 Wypadek w Opolu. Trzy osoby uciekły z miejsca zdarzenia Jedna osoba została ranna w wypadku, do jakiego doszło przed 17:00 na ulicy Brzezińskiej w Opolu. » więcej 2024-08-08, godz. 18:30 Opolski MDK wkrótce ogłosi przetarg na modernizację swojej filii na osiedlu AK Są pieniądze na remont filii Młodzieżowego Domu Kultury na opolskim Osiedlu Armii Krajowej. Niewykluczone, że pierwsze prace budowlane rozpoczną się jeszcze… » więcej
23242526272829
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »